Wszystkie artykuły pl.m.wikipedia.org Wyświetl strony zaczynając od: N
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Wszystkie_strony?from=N&to=&namespace=0
Nadleśnictwo
jednostka organizacyjna Lasów Państwowych w Polsce i administracji leśnych w niektórych innych państwach
Nadleśnictwo – podstawowa jednostka gospodarcza i organizacyjna w strukturze Lasów Państwowych.
Zadaniem nadleśnictwa jest prowadzenie gospodarstwa leśnego w zakresie hodowli, ochrony lasu, ochrony przeciwpożarowej, pozyskania drewna, a także melioracji gruntów leśnych i nieleśnych, budowy dróg leśnych i budowli związanych z gospodarstwem leśnym.
Na czele nadleśnictwa stoi nadleśniczy kierujący całokształtem działalności nadleśnictwa. Nadleśniczy wykonuje swoje obowiązki z pomocą zastępcy nadleśniczego i inżyniera nadzoru. W skład nadleśnictwa wchodzą: biuro nadleśnictwa i leśnictwa oraz leśnictwa specjalistyczne (szkółkarskie, łowieckie).
Nadleśnictwo podzielone jest na 1–4 obrębów, a obręby dzielą się na kilka lub kilkanaście leśnictw – mniejszych jednostek organizacyjnych. W Polsce aktualnie (2019 rok) jest 430 nadleśnictw. Każde z nich gospodaruje na obszarze od kilku tysięcy do ponad 30 tysięcy ha lasów.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nadle%C5%9Bnictwo
Nadzieja (psychologia)
Nadzieja – życzenie zaistnienia określonego stanu rzeczy i niepewność, że tak się stanie. Pojęcie nadziei traci sens przy wartościach skrajnych subiektywnego prawdopodobieństwa sukcesu. Przy 100% odczuwamy jedynie emocje pozytywne, głównie radość, a przy 0% negatywne, zależne od tego czym są dla nas niespełnialne (w zakładanym przedziale czasowym) oczekiwania.
Mówiąc „wielka nadzieja” podkreślamy nie tylko wielkie pragnienie, ale i realne szanse sukcesu. Nie powiemy „wielka nadzieja” w sytuacji, gdy jeden z jej składników jest bliski zeru. Natomiast określenie „niewielka nadzieja” opisuje przede wszystkim niewielką szansę jej spełnienia się, niewiele mówiąc o sile pragnienia.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nadzieja_(psychologia)
Nagroda
w psychologii: wzmocnienie pozytywne, czynnik, którego wystąpienie w następstwie reakcji zwiększa prawdopodobieństwo powtórzenia tej reakcji w przyszłości; wszelkie pozytywne, odczuwane jako przyjemne i pożądane skutki zachowania się.
w prawie: korzyść materialna lub niematerialna o wartości uznaniowej i funkcji motywacyjnej, przysporzona w wyrazie uznania za określone osiągnięcie (czynność bądź rezultat), niezwiązana z wartością świadczenia, za które jest przyznawana (tzn. niebędąca wynagrodzeniem, jak np. płaca za ekwiwalent świadczeń wykonanych lub będących do wykonania, ani zaliczką na poczet wynagrodzenia, przyszłych umów, ani korzyści przyszłych i niepewnych, które nie spełniają przesłanek i funkcji nagrody).
w życiu: formą uznania, wyróżnienia, pozytywnej oceny za:
osiągnięcia, wkład pracy, zaangażowanie w sprawę
zwycięstwo w konkursie lub w zawodach
Rodzaje nagród:
materialne (pieniężne, rzeczowe)
niematerialne (honorowe, jak dyplom, medal, uścisk ręki prezesa)
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nagroda
Namiętność
Namiętność – stan silnego odczuwania emocji, bądź uczucie skierowane wobec danej pasji, zainteresowania.
Pojęcie namiętności w języku polskim najczęściej odnosi się do seksualności i zmysłowości. Wiąże się je ze stanem odczuwania silnego i nieodpartego uczucia do drugiej osoby, które powoduje utratę kontroli intelektualnej nad zachowaniem.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nami%C4%99tno%C5%9B%C4%87
Nanotechnologia
Nanotechnologia – nazwa całego zestawu technik i sposobów tworzenia rozmaitych struktur o rozmiarach nanometrycznych, czyli na poziomie pojedynczych atomów i cząsteczek. Rozmiary nanometryczne nie są jednoznacznie zdefiniowane. Jako najszerzej przyjętą definicję uznaje się zalecenie Komisji Europejskiej, w której nanomateriałami określa się materiały, które przynajmniej w jednym wymiarze mają rozmiar 1-100 nm lub też w rozkładzie wielkości cząstek przynajmniej 50% cząstek jest w skali nanometrycznej, co stosuje się np. do kompozytów. Taka definicja, mimo iż jest stosunkowo ścisła, nie jest całkowicie poprawna. Nanomateriał różni się od klasycznego materiału faktem, że poniżej pewnych rozmiarów efekty kwantowe istotnie wpływają na właściwości oraz zachowanie danej cząstki. Przejście między tymi stanami stanowi prawdziwą granicę rozmiaru nanomateriału. Dla różnych substancji ten rozmiar się zmienia, także pod wpływem otoczenia czy geometrii cząstki, zatem ze względów praktycznych stosuje się wcześniej wspomnianą definicję.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nanotechnologia
Napój
Napój – płyn przeznaczony do konsumpcji przez człowieka. Napoje oprócz swojej podstawowej funkcji, jaką jest zaspokojenie pragnienia oraz dostarczanie pijącemu wartości odżywczych, mogą pełnić między innymi funkcje lecznicze, obyczajowe i obrzędowe (np. podczas zaślubin czy liturgii).
Soki, zgodnie z przepisami Polski oraz Unii Europejskiej, są to napoje wykonane z naturalnych składników pozyskanych w procesie wytwarzania soku. Obecnie jedynymi dozwolonymi dodatkami do soków są:
cukier spożywczy i inne naturalne substancje słodzące (do 15 gramów na litr) – wszystkie soki z wyjątkiem gruszkowego i winogronowego;
kwasek cytrynowy (do 3 gramów na litr) – wyłącznie soki niezawierające dodatku cukru;
naturalne przyprawy i zioła – soki warzywne i przecierowe;
witaminy (np. C, E, beta-karoten) i minerały (np. wapń, potas, magnez).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nap%C3%B3j
Narciarstwo
Narciarstwo – forma aktywności fizycznej oraz dyscyplina sportowa polegająca na przemieszczaniu się lub wykonywaniu akrobacji za pomocą sprzętu narciarskiego – nart, a także kijków. Narty mocowane są do butów narciarza za pomocą specjalnych wiązań. Do połowy XIX wieku narty były wykorzystywane głównie do celów transportowych, natomiast w późniejszym okresie upowszechniło się wykorzystywanie nart w celach rekreacyjnych i sportowych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Narciarstwo
Naród
grupa ludzi połączonych wspólnym językiem, kulturą, pochodzeniem etnicznym, przodkami lub historią
Naród – wspólnota ludzi utworzona w procesie dziejowym na podstawie języka, terytorium, życia społecznego i gospodarczego, przejawiająca się w kulturze i świadomości swych członków. Naród wyróżnia się na tle innych zbiorowości wspólną świadomością narodową, czyli poczuciem przynależności do wspólnoty definiowanej aktualnie jako naród.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nar%C3%B3d
Narracja
Narracja (łac.) narratio – opowiadanie) – zbiór wszystkich elementów tekstu składających się na fabułę, reguł (przy pomocy których te elementy są łączone) i zasad, według których elementy te generują u odbiorcy poczucie obcowania z fabułą. W tym rozumieniu narracja pozostaje w opozycji do dyskursu – stanowi niejęzykową warstwę tekstu (nie tylko literackiego, ale także filmowego, fotograficznego, komiksowego). Tak rozumiana narracja jest przedmiotem badań w narratologii. W tym przypadku wyraz ma liczbę mnogą (np. mówi się o „narracjach historycznych” czyli sposobach kształtowania fabuł historycznych). Synonimem tak rozumianej narracji jest opowiadanie (rozumiane szeroko, a nie jako gatunek) czy fabuła (rozumiana technicznie, a nie jako fikcja).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Narracja
Narządy zmysłów
Narządy zmysłów (organa sensuum, sensoria) – narządy wyspecjalizowane w rejestrowaniu docierających do organizmu bodźców ze środowiska zewnętrznego oraz wewnętrznego. Zbudowane są z receptorów oraz ze struktur towarzyszących. Narządy te są podstawą funkcjonowania zmysłów.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Narz%C4%85dy_zmys%C5%82%C3%B3w
Narzędzie
Narzędzie – przedmiot lub urządzenie służące do bezpośredniego oddziaływania w procesie pracy na przedmiot pracy stanowiące wyposażenie człowieka lub maszyny. Większość prostych narzędzi jest maszynami prostymi. Narzędzie pozwala wykonać to, czego przeciętny człowiek nie byłby w stanie wykonać samymi rękoma, lub ułatwia to, co może wykonać sam.
Narzędziami posługują się też niektóre gatunki zwierząt, m.in. szympansy, kapucynki brodate i makaki krabożerne.
Jednym z kryteriów podziału procesów cywilizacyjnych jest rodzaj materiałów używanych na narzędzia:
epoka kamienia: narzędzia były wykonywane z kości i rogów zwierząt, z drewna, kamienia,
epoka brązu: ok. 2000 p.n.e. zaczęto stosować narzędzia miedziane i brązowe,
epoka żelaza: ok. 1000 p.n.e. weszły w użycie narzędzia żelazne.
Najwcześniejszymi narzędziami były kije, kamienie, kości w postaci naturalnej, dobierane odpowiednio do zamierzeń. Następnie zaczęto narzędziom nadawać formy lepiej dostosowujące je do potrzeb. Na przestrzeni wieków nastąpiło ogromne zróżnicowanie narzędzi, dostosowywanych do różnorodnych rzemiosł i gałęzi przemysłu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Narz%C4%99dzie
Nastrój
zabarwienie emocjonalne przeżyć
Nastrój – utrzymujące się przez dłuższy okres zabarwienie emocjonalne wszystkich przeżyć, zarówno doświadczane subiektywnie i relacjonowane, jak również możliwe do obserwacji przez otoczenie. Nastrój (ang. mood) jest składową temperamentu i wykazuje stałe i zindywidualizowane cechy; u osoby zdrowej psychicznie waha się zależnie od wpływu rozmaitych czynników zewnętrznych i wewnętrznych, nie przekraczając granic płytkiej subdepresji i słabo nasilonej hipomanii.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nastr%C3%B3j
Naśladownictwo
Naśladownictwo lub imitacja – zachodzący podczas socjalizacji proces uczenia się zachowań, polegający na powtarzaniu przez jednostkę zaobserwowanych zachowań innych. W węższym znaczeniu odnosi się ono do powtarzania zachowań przedstawicieli własnego gatunku i wykorzystywania ich do tych samych celów. W podejściu memetycznym naśladownictwo jest procesem, w wyniku którego replikują się memy będące instrukcjami zachowań dla jednostek.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Na%C5%9Bladownictwo
Natura
W najszerszym znaczeniu wszechświat, rzeczywistość. Przyroda, in. natura (łac.natura ‘przyroda’) – w najszerszym znaczeniu wszechświat, rzeczywistość. Termin ten obejmuje także zjawiska fizyczne oraz życie – bez uwzględnienia wytworów i oddziaływania ludzi.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Natura
Natura ludzka
Natura ludzka (gr. trl. he phýsis tôn anthrópon; łac. natura humana) – to, co w człowieku przyrodzone, instynktowne, w odróżnieniu od tego, co nabyte w doświadczeniu jednostkowym i społecznym.
Nieco inne ujęcie podaje, że to termin który odnosi się do cech wyróżniających gatunku ludzkiego, z elementami takimi jak świadomość, wolna wola, moralność, kreatywność, stopień kooperacji i zaufania, język, myślenie symboliczne, system wierzeń (sposoby myślenia, odczuwania i działania jako naturalne tendencje wrodzone, ale specyficzne gatunkowi ludzkiemu). Istnienie, unikalność, lub naturalność wielu tych elementów bywa zaprzeczane z tradycyjnych pozycji naturalistycznych i ewolucjonistycznych. Specyfika ludzkiej natury polega na tym, że umiemy żyć tylko wtedy, gdy patrzymy w przyszłość – sub specie aeternitatis. To jest naszym zbawieniem w najtrudniejszych momentach życia.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Natura_ludzka
Nature versus nurture
Nature versus nurture (z języka angielskiego, także nature vs. nurture, nature or nurture, termin tłumaczony na polski różnie: „natura czy wychowanie”, „natura czy kultura”; termin angielski jest często stosowany w języku polskim bez tłumaczenia) – spór naukowy dotyczący tego, czy w procesie kształtowania się osobowości bardziej istotny jest wpływ środowiska (wychowanie, kultura, itp.) czy biologia (hormony, geny, itp.).
Za twórcę terminu uważany jest Francis Galton, który użył go w tytule artykułu z 1874 r. zatytułowanym „English men of science: their nature and nurture” [Angielscy ludzie nauki: ich natura i wychowanie]. Rozważania dotyczyły udziału cech wrodzonych i czynników środowiskowych na posiadanie wybitnych zdolności naukowych. Choć sformułowanie wprowadził do języka nauki Galton, to można je odnaleźć w pisanym w XVI wieku dramacie Shakespeare’a Burza (Akt IV Scena I): „A devil, a born devil, on whose nature / Nurture can never stick!” („Diable nasienie! Żadnym wychowaniem / Nie da się zmienić tej natury”).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nature_versus_nurture
Nauczanie
Nauczanie – proces dydaktyczny w działalności wykwalifikowanego nauczyciela, o charakterze planowym, celowej pracy z podmiotem kształcenia, ukierunkowanej na wyposażenie słuchaczy czy uczniów w treści nauczania, umiejętności i nawyki oraz rozwijanie tych uzdolnień. Nauczanie jest związane w relacją nauczyciel i uczeń, słuchacz uczeniem się, obydwa te pojęcia tworzą wspólnie pojęcie kształcenia.
Nauczanie jest przedmiotem badań psychologii i pedagogiki o kierunku dydaktyka.
Pojęcie nauczanie zadomowiło się na stałe w słowniku pedagogów w XVII wieku, po ukazaniu się dzieła Wielka Dydaktyka, czyli sztuka nauczania wszystkiego wszystkich J.A. Komeńskiego.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauczanie
Nauczyciel
zawód
Nauczyciel (w odniesieniu do kobiet stosuje się formę nauczycielka) – rodzaj specjalności zawodowej, wykonywanej przez specjalistę odpowiednio przygotowanego do prowadzenia pracy dydaktyczno-wychowawczej w instytucjach oświatowo-wychowawczych, która bywa uważana za jeden z zawodów zaufania publicznego; według innych źródeł – osoba posiadająca potwierdzone osobiste predyspozycje i kompetencje, poparte odpowiednim kierunkowym wykształceniem wyższym oraz przygotowaniem pedagogicznym i zawodowym do nauczania formalnego w oświacie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauczyciel
Nauka
Jeden z rodzajów wiedzy ludzkiej. Pod względem poznawczym wydaje się być wiedzą najlepszą, najbardziej adekwatnie opisującą rzeczywistość. Ten wysoki status poznawczy zawdzięcza nauka metodom, jakie stosuje, oraz językowi, jakim się posługuje. „Ważnymi elementami «naukowości» są język i metoda. Zdaniem wielu, zarówno naukowców jak i filozofów, to właśnie te dwa elementy decydują o tym, czy coś jest naukowe, czy nie”
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauka
Nauki biologiczne
nauka o procesach lub strukturach żywych istot i wraz z nimi
W Polsce nauki biologiczne dzielą się na następujące dyscypliny naukowe:
- biomatematyka (biologia matematyczna)
- biotechnologia
- ekologia
- mikrobiologia
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_biologiczne
Nauki fizyczne
Nauki fizyczne – grupa dyscyplin naukowych, która w Polsce od roku 2011 obejmuje:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_fizyczne
Nauki formalne
Nauki formalne, także: nauki aprioryczne, nauki dedukcyjne – w klasyfikacji nauk grupa nauk wyróżniona ze względu na kryterium przedmiotowe. Przeciwstawiająca się naukom empirycznym (nazywanym też realnymi).
Przedmiotem badań nauk formalnych są pojęcia i ich związki (w tym liczby, zbiory i obiekty geometryczne), zawsze definiowane a priori – konstrukcje abstrakcyjne, świat bytów idealnych. Zaliczają się do nich matematyka, logika, cybernetyka, teoria decyzji, teoria optymalizacji, fizyka matematyczna, teoria obwodów, prakseologia i in. Przedmiotem badań nauk empirycznych są natomiast przedmioty fizyczne, biologiczne i społeczne.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_formalne
Nauki humanistyczne
nauki badające człowieka jako istotę społeczną oraz jego wytwory (język, literaturę, sztukę, historię itp.)
Nauki humanistyczne – grupa nauk, których przedmiotem badań jest człowiek jako istota społeczna i jego twórczość.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_humanistyczne
Nauki o zdrowiu
dziedzina wiedzy
Nauki o zdrowiu – dziedzina nauk medycznych, której przedmiotem zainteresowania są badania nad praktykowaniem szeroko rozumianych zawodów medycznych, z wyłączeniem lekarzy, a więc pielęgniarstwa, położnictwa, fizjoterapii, ratownictwa medycznego, dietetyki, asystentów stomatologicznych, higienistek, administracji ochrony zdrowia, ortoptyki, protetyki itp.
Według definicji zaproponowanej przez Lesława Niebroja, do nauk o zdrowiu nie powinno się zaliczać metanauk medycznych, takich jak historia medycyny, socjologia medycyny czy psychologia medycyny. W literaturze anglojęzycznej health science jest bliskie pojęciu nauk medycznych.
W polskim systemie klasyfikacji nauk dziedzina nauk o zdrowiu została wyodrębniona w ramach obszaru nauk medycznych i nauk o zdrowiu w 2011 roku.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_o_zdrowiu
Nauki o Ziemi
nauki przyrodnicze, których przedmiotem badań jest Ziemia
Nauki o Ziemi – nauki przyrodnicze, których przedmiotem badań jest Ziemia. Należą do nich:
geofizyka
geografia
geologia
oceanografia
Nauki o Ziemi mogą być rozumiane jako dział nauk planetarnych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_o_Ziemi
Nauki prawne
zbiór nauk społecznych
Nauki prawne – zbiór nauk społecznych zawierających elementy nauk humanistycznych i nauk ścisłych, zajmujących się prawem.
Jako synonimy nauk prawnych używa się również terminów prawoznawstwo czy jurysprudencja, są to jednak terminy wieloznaczne. Prawoznawstwo oznaczać może również teorię prawa, natomiast jurysprudencja uznawana jest za jedną z ogólnych nauk prawnych, specyficzną szczególnie dla krajów common law.
Prawoznawstwo nie jest nauką spójną i jednolitą, co jest konsekwencją różnorodnych perspektyw w badaniu prawa, a także różnych celów stawianych przed badaczami (praktycznych lub teoretycznych).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_prawne
Nauki przyrodnicze
Nauki przyrodnicze – mało precyzyjne określenie dziedzin nauki zajmujących się badaniem różnych aspektów świata materialnego, ożywionego i nieożywionego, zwykle z zastosowaniem aparatu matematycznego, jak również właściwej sobie metodologii.
Pojęcie nauk przyrodniczych jest nieostre i niekiedy trudno zdecydować, czy dana nauka zalicza się do nauk przyrodniczych, czy humanistycznych. Często decyduje tu tradycja, nie zaś racjonalne kryteria: na przykład geografia jest uważana za naukę raczej przyrodniczą, ale wiele jej działów ma charakter społeczny (choćby demografia), natomiast ekonomia jest nauką uważaną za raczej społeczną, jednak wiele jej działów (między innymi ekonometria) stosuje bardzo przyrodnicze podejście do badanych zjawisk.
Do nauk przyrodniczych należą:
astronomia
biologia (nauki biologiczne)
chemia (nauki chemiczne)
fizyka (nauki fizyczne)
geografia (nauki o Ziemi).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_przyrodnicze
Nauki rolnicze
Nauki rolnicze w Polsce dzielą się na następujące dyscypliny:
- agronomia
- agrochemia
- ogólna uprawa roli i roślin
- szczegółowa uprawa roślin
- inżynieria rolnicza
- kształtowanie środowiska
- ochrona roślin
- ogrodnictwo
- nasionoznawstwo
- rybactwo
- weterynaria
- technologia żywności i żywienia
- zootechnika
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_rolnicze
Nauki społeczne
nauki badające strukturę i funkcje dziejów społeczeństwa
Nauki społeczne – nauki badające strukturę i funkcje dziejów społeczeństwa, jego kulturę, prawa i prawidłowości jego rozwoju. Obok nauk przyrodniczych i nauk humanistycznych zaliczają się do nauk empirycznych. Nauki społeczne odróżniają się od nauk humanistycznych naukowymi metodami poznania oraz tym, że stosują ścisłe kryteria.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_spo%C5%82eczne
Nauki techniczne
Nauki techniczne w Polsce dzielą się na następujące dyscypliny:
- architektura i urbanistyka
- automatyka i robotyka
- biocybernetyka i inżynieria biomedyczna
- budowa i eksploatacja maszyn
- budownictwo
- elektronika
- elektrotechnika
- geodezja i kartografia
- górnictwo
- informatyka
- inżynieria chemiczna
- inżynieria materiałowa
- inżynieria środowiska
- mechanika
- mechatronika
- metalurgia
- technologia chemiczna
- telekomunikacja
- transport
- włókiennictwo
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nauki_techniczne
Naukowiec
zawód
Naukowiec, uczony – człowiek pracujący naukowo, ekspert w pewnej dziedzinie nauki, stosujący w prowadzonych przez siebie badaniach odpowiednie metody naukowe, osoba „poszukująca odpowiedzi na pytania, na które dotychczas nikt nie odpowiedział, za pomocą metod umożliwiających udowodnienie odpowiedzi”.
Zawód naukowca charakteryzuje się „wnikliwością w rozróżnianiu rzeczy na pozór jednakowych, zdolnością kojarzenia rzeczy na pozór ze sobą nie związanych oraz krytycyzmem w rozpoznawaniu prawd i fałszów mających pozory prawd. Zamiłowanie towarzyszące takiemu talentowi przejawia się jako pasja badawcza, na którą składają się niepokój wobec niewiadomego oraz pragnienie uzyskania najtrafniejszych odpowiedzi i najracjonalniejszych rozwiązań”. Pasji badawczej nie można zamówić, zaplanować czy nakazać. Jest stanem psychicznym, który nie opuszcza naukowca w żadnej godzinie (stąd stereotypowe wyobrażenia uczonego robiącego, pod wpływem nagłego impulsu, notatki na marginesach czytanych gazet i na serwetkach w kawiarni).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Naukowiec
Nawyk
Nawyk – w terminologii psychologii zautomatyzowana czynność (sposób zachowania, reagowania), którą nabywa się w wyniku ćwiczenia (głównie przez powtarzanie).
Nawyk zautomatyzowany to wyuczony składnik zachowania się jednostki utworzony przez świadome uczenie się, poprzez z góry zamierzone ustalenie i automatyzację czynności pierwotnie nieautomatyzowanej. W glottodydaktyce tego rodzaju nawyki oprócz wspomnianego terminu nazywane są także: nawykami świadomymi (szkoła rosyjska) i nawykami generatywnymi (szkoła amerykańska)
W socjologii nawyk oznacza rutynowe, pozbawione refleksji działanie społeczne będące podstawą ładu społecznego. Zespół działań mających formę nawyków tworzyć może jednostkowe lub grupowe zwyczaje.
Nawyki dzieli się na ruchowe, językowe, myślowe i poznawcze.
Psychologowie i eksperci w dziedzinie behawioryzmu twierdzą, że wprowadzenie nowego nawyku w życie trwa około 20 do 70 dni. W praktyce często wskazywany jest okres 30 dni.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nawyk
Negocjacje
Negocjacje – dwustronny proces komunikowania się, którego celem jest osiągnięcie porozumienia, gdy przynajmniej jedna strona nie zgadza się z daną opinią lub z danym rozwiązaniem sytuacji. Negocjacje to sposób porozumienia się w celu rozwiązania konfliktu oraz dojścia do porozumienia obydwu stron, proces wzajemnego poszukiwania takiego rozwiązania, które satysfakcjonowałoby zaangażowane w konflikt strony.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Negocjacje
Neurobiologia
Neurobiologia – termin oznaczający różne dziedziny nauki, których przedmiotem badania jest układ nerwowy.
W języku polskim termin ten przyjmuje dwa znaczenia. W węższym, tradycyjnym rozumieniu, neurobiologia stanowi zbiór dyscyplin wyłącznie biologicznych. Odpowiednikiem w języku angielskim jest wówczas słowo neurobiology. W drugim znaczeniu, szerszym i współczesnym, hasłem tym określa się wszystkie, a nie tylko wyłącznie biologiczne, dziedziny nauki, które w jakikolwiek sposób zajmują się badaniem układu nerwowego. Odpowiednikiem takiego znaczenia w języku angielskim jest wyrażenie neuroscience lub neurosciences (l.mn.). W piśmiennictwie polskim funkcjonują także bardziej wierne odpowiedniki tego terminu: neuronauki, neuronauka.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Neurobiologia
Neuroekonomia
Neuroekonomia – to dziedzina zajmująca się badaniem przyczyn oraz prognozowaniem przyszłych zachowań ludzkich w sferze szeroko pojętej ekonomii. Nauka ta wywodzi się z trzech dziedzin nauki: neurologii, psychologii i ekonomii, a jej początki można datować na rok 1990, kiedy pojawiły się możliwości techniczne wykorzystania dotychczasowych doświadczeń ekonomistów, neurologów i psychologów w badaniu jednego wspólnego celu.
Dociekania przyczyn powstania zjawisk ekonomicznych w funkcjonowaniu umysłu człowieka rozpoczęło się już podczas rewolucji neoklasycznej z 1930 roku. Jednak brak narzędzi umożliwiających badanie pracy mózgu uniemożliwił rozwój tego nurtu ekonomii aż do przełomu lat 80. i 90. XX wieku, kiedy rozwinęła się neuronauka poznawcza. Cechami wspólnymi ekonomii, psychologii i neurologii jest szukanie przyczyn zjawisk dotyczących decyzji ludzkich oraz tworzenie teorii zachowań i na ich podstawie prognozowanie zachowań przyszłych. Powstanie neuroekonomii było zarazem przyczyną jak i skutkiem połączenia narzędzi, zarówno teoretycznych jaki empirycznych, używanych w tych trzech naukach we wspólnym celu zbadania człowieka i jego zachowania w dziedzinie ekonomii – istotną rolę w badaniach prowadzonych przez neuroekonomistów ma zastosowanie współczesnych, wciąż rozwijanych nieinwazyjnych technologii badania aktywności ludzkiego mózgu. Dzięki ich zastosowaniu możliwe jest mierzenie aktywności mózgu, stworzenie mapy jego aktywności oraz skorelowanie tych wyników z podejmowanymi przez konsumenta decyzjami w celu ich zrozumienia oraz tworzenia prognoz na przyszłość.
Neuroekonomia jest obecnie użytecznym narzędziem do testowania teoretycznych gier decyzyjnych, hipotez opartych na procesie podejmowania decyzji.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Neuroekonomia
Neuroinformatyka
Dział informatyki i neurobiologii zajmujący się przetwarzaniem informacji w systemach neuronowych
Neuroinformatyka to interdyscyplinarna dziedzina badawcza poświęcona przetwarzaniu i przepływie informacji w systemie nerwowym w celu zastosowania ich w systemach technicznych. Obejmuje tworzenie modeli obliczeniowych, narzędzi analitycznych i baz danych do udostępniania, integracji i analizy danych eksperymentalnych oraz rozwoju teorii na temat funkcji układu nerwowego. W kontekście INCF neuroinformatyka odnosi się do informacji naukowych na temat podstawowych danych eksperymentalnych, ontologii, metadanych, narzędzi analitycznych i modeli obliczeniowych układu nerwowego. Podstawowe dane obejmują eksperymenty i warunki eksperymentalne dotyczące poziomu genomowego, molekularnego, strukturalnego, komórkowego, sieciowego, systemowego i behawioralnego, we wszystkich gatunkach i preparatach zarówno w stanie normalnym, jak i nieuporządkowanym.
Można wyróżnić trzy główne podkategorie neuroinformatyki:
tworzenie komputerowych modeli systemu nerwowego i procesów neurologicznych.
tworzenie narzędzi do analizy i modelowania danych,
tworzenie narzędzi służących do zarządzania i dzielenia się danymi,
Neuroinformatyka to dziedzina badawcza na pograniczu neurologii, informatyki, biotechnologii, kognitywistyki, medycyny, fizyki i matematyki.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Neuroinformatyka
Neurologia
Neurologia – dziedzina medycyny zajmująca się schorzeniami obwodowego układu nerwowego i ośrodkowego układu nerwowego. Neurologia i psychiatria są dziedzinami pokrewnymi, a niektóre choroby są domeną zarówno neurologa jak i psychiatry. Neurologia zajmuje się głównie schorzeniami, których podłożem jest proces uszkadzający układ nerwowy, a psychiatria z kolei zajmuje się głównie chorobami, których podłożem jest biochemiczne zaburzenie funkcjonowania mózgu jako całości.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Neurologia
Neuron
Neuron, komórka nerwowa – rodzaj elektrycznie pobudliwej komórki zdolnej do przetwarzania i przewodzenia informacji w postaci sygnału elektrycznego. Neurony są podstawowym elementem układu nerwowego zwierząt. Najwięcej neuronów znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym, w skład którego wchodzi mózgowie oraz rdzeń kręgowy.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Neuron
Neuronauka
interdyscyplina naukowa zajmująca się badaniem układu nerwowego
Neuronauka – interdyscyplina naukowa zajmująca się badaniem układu nerwowego, głównie OUN. Leży na pograniczu wiedzy medycznej, biologicznej, biochemicznej, biofizycznej, informatycznej, psychologicznej.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Neuronauka
Neuropsychologia
Neuropsychologia – dziedzina psychologiczna zajmująca się badaniem i opisywaniem związków zachodzących między układem nerwowym a procesami poznawczymi, głównie z perspektywy klinicznej, analizując konsekwencje uszkodzenia mózgu człowieka.
Jest to nauka z pogranicza medycyny i psychologii. W zakresie związków z naukami medycznymi jest bliska neurologii, psychiatrii, oraz wyodrębniającej się od niedawna neuropsychiatrii. Ze strony nauk psychologicznych jest bliska psychometrii, psychologii klinicznej, oraz biopsychologii (psychofizjologii, neurobiologii poznawczej, nazywanej też neuronauką poznawczą). Neuropsycholodzy pracują na uczelniach i w instytutach badawczych zajmując się badaniami nad relacją między mózgiem a umysłem, jak i w ochronie zdrowia, zajmując się diagnostyką i rehabilitacją procesów poznawczych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Neuropsychologia
Nienawiść
Uczucie
Nienawiść – bardzo silne uczucie niechęci wobec kogoś lub czegoś, często połączone z pragnieniem, by obiekt nienawiści spotkało coś złego.
Nienawiść bywa przeciwstawiana miłości i opisywana jako męczące uczucie, następujące w wyniku bólu związanego z uczuciem zranienia, zemsty, wrogości i oszukania.
Nienawiść przybiera czasem postać obsesyjną: chęć zemsty jest tak silna, iż osoba nią zawładnięta nie jest w stanie przestać o niej myśleć; wówczas nienawiść jest głównym motywem jej działań i bardzo silnym bodźcem wpływającym na percepcję rzeczywistości.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nienawi%C5%9B%C4%87
Niepełnosprawność
brak lub ograniczona możliwość wykonywania pewnych czynności w sposób lub w zakresie uważanym za normalny
Niepełnosprawność – brak możliwości samodzielnego zapewnienia sobie normalnego życia indywidualnego i społecznego na skutek wrodzonego lub nabytego upośledzenia sprawności fizycznej lub psychicznej. Pojęcie definiowane wielorako w nauce i prawie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Niepe%C5%82nosprawno%C5%9B%C4%87
Niepewność
Niepewność – stan psychiczny, w którym ktoś nie jest pewny prawdziwości danego zdania lub nie jest pewny skutków jakiegoś działania.
Niepewność w teorii decyzji
Niepewność jako pojęcie teorii decyzji oznacza sytuację, w której określone decyzje mogą spowodować różne skutki, w zależności od tego, który z możliwych stanów rzeczy zajdzie, przy czym nie są znane prawdopodobieństwa wystąpienia poszczególnych z nich.
Formalnie, decyzjami podejmowanymi w warunkach niepewności nazywamy taką klasę problemów decyzyjnych, w której dla przynajmniej jednej decyzji nie jest znany rozkład prawdopodobieństwa konsekwencji.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Niepewno%C5%9B%C4%87
Niepokój (psychologia)
Niepokój – stan emocjonalny charakteryzujący się poczuciem braku bezpieczeństwa, nieokreślonego dyskomfortu. Utożsamiany często z lękiem, różni się jednak od niego brakiem zmian fizjologicznych (uczucie duszności, pocenie się, przyspieszony puls), które zawsze towarzyszą lękowi.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Niepok%C3%B3j_(psychologia)
Nieruchomość
Nieruchomość – jeden z rodzajów rzeczy w rozumieniu prawa cywilnego.
Kodeks Napoleona poza nieruchomościami gruntowymi wyróżniał również odrębną własność pięter budynku. Na mocy przepisów intertemporalnych własność takich nieruchomości pozostała zachowana. Mogą więc na jego podstawie istnieć do dziś niepodzielone nieruchomości piętra.
Pojęcie nieruchomości w polskim systemie prawnym
Ujęcie prawa cywilnego
Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego (k.c.), „nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności”. Wyodrębnienie nieruchomości winno się odbyć pod względem prawnym (własnościowym) i fizycznym (w odniesieniu do gruntów – geodezyjnym).
Ujęcie wieczystoksięgowe
W myśl zapisów art. 24 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, „nieruchomością jest część powierzchni ziemskiej, dla której urządzono księgę wieczystą”. Fakt utworzenia dla nieruchomości odrębnej księgi wieczystej jest wymogiem formalnym jej wyodrębnienia. „Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości”. Jednak, w ramach jednej księgi wieczystej mogą być ujawnione działki, które niekoniecznie muszą spełniać warunki określone w przytoczonym powyżej art. 46 § 1 k.c. Podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane katastru nieruchomości.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nieruchomo%C5%9B%C4%87
Nieśmiałość
Nieśmiałość – stan psychiczny, w którym obecne są pewne charakterystyczne elementy na płaszczyźnie emocjonalnej, motywacyjnej, poznawczej lub behawioralnej, pojawiający się w sytuacji, gdy jednostka jest lub wyobraża sobie bycie ocenianą przez inne osoby. Philip Zimbardo wskazał, że pierwsze pisane użycie słowa nieśmiałość odnotowano w wierszu z około roku 1000 p.n.e., gdzie utożsamiano je ze sformułowaniem łatwy do przestraszenia.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nie%C5%9Bmia%C5%82o%C5%9B%C4%87
Norma społeczna
Norma społeczna – pojęcie wieloznaczne, używane najczęściej w jednym z trzech znaczeń:
jako względnie trwały, przyjęty w danej grupie społecznej sposób zachowania jednostki społecznej;
jako wskazówka właściwego zachowania w danej sytuacji. Normy jakim podlega dana osoba są określane przez jej pozycję społeczną i odgrywaną przez nią rolę społeczną;
jako wzorzec cech pewnego zjawiska czy przedmiotu.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Norma_spo%C5%82eczna
Notariusz
Notariusz (etym. łac. notarius, pisarz, stenograf, dawniej w Polsce rejent) – osoba upoważniona przez władzę państwową do stwierdzania pewnych faktów, mających znaczenie prawne (np. własnoręczności podpisów, zgodności odpisów, daty czynności itp.) oraz współdziałania przy sporządzaniu pewnych aktów prawnych (np. umowy sprzedaży, darowizny, aktu poświadczenia dziedziczenia itp.).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Notariusz
Nous
Nous (gr. νοῦς) – słowo pochodzące z greki, w dosłownym znaczeniu duch, rozsądek, intelekt, rozum, w znaczeniu przenośnym:
- siła kształtująca wszechświat (Anaksagoras)
- boska część duszy (Arystoteles)
- logistikon (siła rozumu), racjonalny aspekt indywidualnej duszy (Platon)
- aspekt uczestnictwa człowieka w życiu duchowym (neoplatonizm).
- logos (stoicyzm)
- emanacja boskości bądź boskiej natury człowieka (Plotyn)
U Arystotelesa nous rozdzielony jest na część aktywną i część pasywną, aspekt przyczynowości i aspekt wiedzy.
Heraklit najwcześniej myślał o rozumie: „Człowiek posiada subtelniejszy organ poznawczy”
W starożytnej Grecji nous tworzył triadę wraz z thymos i psyche.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Nous
Wszystkie artykuły pl.m.wikipedia.org Wyświetl strony zaczynając od: Ń
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Wszystkie_strony?from=%C5%83&to=&namespace=0