Wszystkie artykuły pl.m.wikipedia.org Wyświetl strony zaczynając od: D
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Wszystkie_strony?from=D&to=&namespace=0
Darmowe przytulanie
Darmowe przytulanie (ang. Free Hugs Campaign) – ruch, który swój początek miał w 2004 roku i był szeroko rozreklamowany w 2006 dzięki wideoklipowi na YouTube. Uczestnicy w czasie akcji oferują nieznajomym w miejscach publicznych darmowe uściski i unoszenie do góry.
Kampania jest przykładem bezinteresownych aktów życzliwości, altruistycznych zachowań wykonanych tylko w celu uszczęśliwienia innych osób. Pierwszy organizator oświadczył w wywiadzie, że celem akcji nie jest zawieranie nowych znajomości, otrzymywanie numerów telefonów czy flirtowanie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Darmowe_przytulanie
Decentracja
W psychologii decentracja to umiejętność wyobrażenia sobie formy przedmiotów z punktu widzenia osoby siedzącej naprzeciwko (eksperyment z górami u Piageta). Przeciwieństwo centracji myślenia – tj. koncentracja na swoim stanowisku, ujmowanie wszystkiego z własnego punktu widzenia.
Decentracja interpersonalna to postawa stanowiąca przeciwieństwo egocentryzmu, tworzenie w umyśle struktur „poza-ja”. Jest warunkiem trafnego poznawania innych ludzi, oznacza postawienie się w sytuacji osoby innej niż ja i uświadomienie sobie inności nie tylko własnych stanów emocjonalnych; to przyjęcie odmiennego punktu widzenia. W tym wypadku jednostka może odbierać świat, jakby patrząc oczyma „innego”, co pociąga za sobą m.in. działania altruistyczne. Rola „ja” zostaje pomniejszona lub zastąpiona przez reprezentację „innego”, lub „ty”.
Przed osiągnięciem decentracji interpersonalnej poznanie charakteryzuje się znacznym stopniem subiektywizmu, co nazywa się egocentryzmem poznawczym.
W handlu: perspektywa klienta.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Decentracja
Zaburzenia depresyjne
chorobliwe, głębokie, długotrwałe przygnębienie
Zaburzenia depresyjne, depresja (łac. depressio „głębokość” od deprimere „przygniatać”) – grupa zaburzeń psychicznych, pojęcie stosowane w terminologii psychiatrycznej i odnoszące się do zespołów objawów depresyjnych występujących w przebiegu chorób afektywnych (nazywanych także zaburzeniami afektywnymi lub zaburzeniami nastroju). Zespoły te objawiają się głównie obniżeniem nastroju (smutkiem, przygnębieniem, niską samooceną, małą wiarą w swoje możliwości, poczuciem winy, pesymizmem, u części pacjentów myślami samobójczymi), niezdolnością do przeżywania przyjemności (anhedonią), spowolnieniem psychoruchowym, zaburzeniem rytmu dobowego (bezsennością lub nadmierną sennością) lub zmniejszeniem apetytu (rzadziej jego wzmożeniem)
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Zaburzenia_depresyjne
Design
Dziedzina sztuki
Wzornictwo, in. design (z ang. design /dɪˈzaɪn/, wzór), dizajn lub wzornictwo przemysłowe (z ang. industrial design) – wieloznaczny termin odnoszący się do przedmiotów użytkowych i dzieł sztuki, oznaczający ich wygląd albo projektowanie. Design można zdefiniować jako „ogół działań o charakterze twórczym, dotyczącym projektowania dóbr i usług, których celem jest tworzenie wartości dodanej z perspektywy klienta, firmy oraz w wymiarze całego kraju jego powstawania”
Termin design jest powszechnie wiązany ze wzornictwem przemysłowym, grafiką użytkową i sztuką użytkową.
Wzornictwo przemysłowe jest działalnością twórczą, której celem jest określenie zewnętrznych cech przedmiotów wytwarzanych przemysłowo, które to cechy określają strukturalne i funkcjonalne relacje, jakie dany wzór przemysłowy czynią całością spójną, i to zarówno z punktu widzenia producenta, jak i użytkownika.
„Wzornictwo przemysłowe zmierza do objęcia tych wszystkich aspektów otoczenia człowieka, które albo są uwarunkowane produkcją przemysłową albo są jej bezpośrednim rezultatem”.
Rezultatem działalności twórczej wzornictwa przemysłowego jest wzór przemysłowy.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Design
Detektyw
Detektyw (ang. detective, z łac. detego co oznacza „odkryć, wykryć, wyjawić”) – tytuł zawodowy osoby świadczącej usługi detektywistyczne oraz nazwa stanowiska utajnionego pracownika policji zajmującego się czynnościami śledczymi w sposób dyskretny.
Detektyw to potocznie osoba prowadząca śledztwo metodami niejawnymi, która posiada licencję na taką działalność w ramach prywatnego biura śledczego. Terminem stosowanym wobec osób prowadzących prywatne śledztwa jest termin private detective (pol. prywatny detektyw). Detektyw to również stanowisko służbowe w Policji, przeznaczone dla niektórych z policjantów wykonujących czynności operacyjno-rozpoznawcze.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Detektyw
Dezinformacja
umyślne rozpowszechnianie fałszywych bądź mylących informacji
Dezinformacja – zamierzona i konsekwentna formuła przekazu informacji (w tym fałszywych lub zmanipulowanych) i fabrykowanie takiego przekazu poprzez tworzenie różnego rodzaju fałszywych dokumentów, organizacji itd., które wprowadzają w błąd (powodują powstanie obrazu świata niezgodnego z rzeczywistością) i wywołują określone efekty w postaci:
podejmowania przez odbiorcę błędnych decyzji,
wytworzenia poglądu,
działania lub jego braku,
zgodnych z założeniem podmiotu dezinformującego.
Według analiz modeli dezinformacji z perspektywy modeli poznawczych, dezinformacja jest efektem oddziaływania narzuconego środowiska poznawczego (obrazu świata) – w związku z tym może być również realizowana przy użyciu przekazu o dużej zbieżności z faktami.
Powszechne rozumienie pojęcia dezinformacja odbiega od zawartego w literaturze przedmiotu. Dezinformacji poddaje się całe populacje, a nie poszczególne osoby. Rozwój dezinformacji jest związany z rozwojem technik komunikowania społecznego – powszechnego dostępu do informacji.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dezinformacja
Diagnosta laboratoryjny
Diagnosta laboratoryjny – osoba spełniająca formalne kwalifikacje do pracy w medycznym laboratorium diagnostycznym oraz wpisana na Listę Diagnostów Laboratoryjnych, prowadzoną przez Krajową Izbę Diagnostów Laboratoryjnych. Zawód reguluje ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 2061).
Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej diagnostą laboratoryjnym może zostać osoba, która uzyskała tytuł magistra na kierunku analityka medyczna, bądź osoba posiadająca wyższe wykształcenie i tytuł magistra lub równorzędny w dziedzinie biologii, farmacji, chemii, biotechnologii, medycyny lub medycyny weterynaryjnej oraz odbyła kształcenie podyplomowe na kierunku analityka medyczna lub posiada tytuł specjalisty w dziedzinie analityki klinicznej, diagnostyki laboratoryjnej, mikrobiologii lub toksykologii.
Diagnosta laboratoryjny ma pełną zdolność do czynności prawnych, posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego i wykonuje zawód w laboratorium.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Diagnosta_laboratoryjny
Diagnostyka laboratoryjna
Diagnostyka laboratoryjna, analityka medyczna, medycyna laboratoryjna – dyscyplina medycyny, której zadaniem jest określanie składu i parametrów biologicznych i fizykochemicznych krwi lub innych materiałów pobranych od pacjenta. Badanie laboratoryjne prowadzi się in vitro przy użyciu technik mikroskopowych, biochemicznych, immunologicznych, bakteriologicznych, analizy instrumentalnej i służy ustaleniu rozpoznania lub monitorowaniu leczenia.
Najnowsze osiągnięcia w zakresie biomedycyny i powstającej medycyny molekularnej związane są ściśle z rozwojem nowego działu diagnostyki laboratoryjnej, opartej na metodologii biologii molekularnej, mającej zastosowanie w dziedzinach takich jak: laboratoryjna genetyka medyczna, laboratoryjna biologia medyczna, laboratoryjna chemia medyczna, laboratoryjna fizyka medyczna, laboratoryjna diagnostyka sądowa, w których wykorzystuje się technologie z zakresu: inżynierii genetycznej, biochemii, biofizyki, biotechnologii, immunologii molekularnej, biologii komórki, bioinżynierii, biologii systemowej, bioinformatyki, nanobiotechnologii i innych działów związanych z biologią medyczną i biomedycyną.
Każda pojedyncza procedura diagnostyki laboratoryjnej określana jest jako badanie laboratoryjne lub – zwłaszcza w starszym piśmiennictwie, badanie pracowniane (wykonane w pracowni, czyli w laboratorium).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Diagnostyka_laboratoryjna
Dieta
Dieta (z stgr. δίαιτα diaita – „styl życia”) – sposób odżywiania. Potocznie często używane nieprawidłowo, w stosunku do diet odchudzających.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dieta
Dietetyka
Dietetyka – nauka medyczna o żywieniu człowieka zajmująca się:
zasadami żywienia człowieka zdrowego
zasadami żywienia człowieka chorego
oceny stanu odżywienia
oceny wzajemnego wpływu farmakoterapii i żywienia
zapobiegania chorobom zależnym od żywienia
kontrolowania jakości produktów żywnościowych i warunków ich przechowywania
biochemicznymi podstawami żywienia
prowadzenia edukacji żywieniowej
psychologią żywienia
technologiami gastronomicznymi.
Dietetyka dostarcza informacje niezbędne do opracowania zasad zdrowego odżywiania, które w połączeniu z właściwym stylem życia są najskuteczniejszą metodą zapobiegania chorobom cywilizacyjnym.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dietetyka
DNA- Kwas deoksyrybonukleinowy
związek chemiczny
Kwas deoksyrybonukleinowy, DNA (z ang. deoxyribonucleic acid), daw. kwas dezoksyrybonukleinowy – wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny z grupy kwasów nukleinowych. U eukariontów zlokalizowany jest przede wszystkim w jądrach komórek, u prokariontów – bezpośrednio w cytoplazmie, natomiast u wirusów – w kapsydach. Pełni rolę nośnika informacji genetycznej organizmów żywych oraz wirusów.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Kwas_deoksyrybonukleinowy
Dobra (ekonomia)
użyteczne środki zaspokajające ludzkie potrzeby
Dobra (l.poj. dobro) – wszystkie środki, które mogą być wykorzystane, bezpośrednio lub pośrednio, do zaspokojenia potrzeb ludzkich.
Proces zużywania nabytych dóbr w celu zaspokojenia potrzeb nazywa się konsumpcją.
Przykładem dobra może być samochód, działka budowlana, chleb, praca naukowa, seans filmowy, program komputerowy, energia elektryczna.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dobra_(ekonomia)
Dobra luksusowe
Dobra luksusowe – w ekonomii: takie dobra, na które popyt rośnie szybciej niż liniowo w stosunku do wzrostu dochodów. W przypadku spadku dochodów spadek popytu jest procentowo większy. Innymi słowy, na te dobra większą część swoich dochodów przeznaczają statystycznie ludzie bogatsi.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dobra_luksusowe
Dobro
pojęcie etyczne – jedno z podstawowych (pierwotnych) pojęć etycznych, utożsamiane z pojęciem bytu. W moralności dobro określa poprawność (zgodność z normami moralnymi) czynów i zachowań człowieka.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dobro
Dobrostan
Dobrostan psychiczny – badawcza i emocjonalna ocena swojego życia (zob. dobrostan subiektywny). Pojęcie to obejmuje doświadczanie przez człowieka pozytywnych emocji, niski poziom szkodliwych nastrojów, a także wysoki poziom zadowolenia z życia.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dobrostan
Dochód
Dochód – podstawowa kategoria ekonomiczna, wyrażająca dodatni efekt zastosowania czynników wytwórczych: ziemi, pracy, kapitału rzeczowego, kapitału finansowego w procesie gospodarowania. Dochód jest rezultatem połączenia wymienionych czynników wytwórczych oraz przedsiębiorczości człowieka. Dochód w formie pieniężnej jest wyrazem towarów i usług, które podmioty go posiadające mogą za niego nabyć.
W podejściu makroekonomicznym dochód społeczeństwa jest nadwyżką ekonomiczną, która może zostać wykorzystana do zaspokojenia potrzeb indywidualnych i zbiorowych, celów bieżących (konsumpcja) i celów rozwojowych (inwestycje).
Dochód w sensie ekonomicznym nie jest tożsamy z dochodem w sensie podatkowym, który w tym aspekcie definiuje się jako różnicę pomiędzy przychodami a kosztami ich uzyskania.
W praktyce różne podmioty w różny sposób określają swój dochód. Ponadto wobec niektórych grup podmiotów obowiązują definicje dochodu określone przepisami prawa (np. dochód osobisty do opodatkowania albo dochody obliczane dla potrzeb np. ustalenia zasiłków itp.).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Doch%C3%B3d
Dokumentacja
Dokumentacja – zbiór dokumentów ustanowiony ze względu na wspólny temat, np. dotyczących danego obiektu, problemu lub zadania. Inaczej, to działalność informacyjna (albo jej część) związana z opracowywaniem i gromadzeniem dokumentów, zbiór bądź spis dokumentów o pewnym zagadnieniu bądź dobranych wg innych kryteriów.
Według słownika języka polskiego PWN dokumentacja to zbiór dokumentów mających wartość dowodową, informacyjną lub opisową, gromadzenie lub tworzenie takich dokumentów.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dokumentacja
Dom
budynek przeznaczony do celów mieszkalnych
Dom – przystosowane przez człowieka pod względem konstrukcyjnym i użytkowym miejsce, przeznaczone do celów mieszkalnych. Współcześnie domem („gniazdem”) człowieka są: mieszkanie w bloku lub domu wielorodzinnym, dom jednorodzinny, dom dziecka, dom spokojnej starości itp.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dom
Domino
Domino – gra, w której używa się płytek nazywanych kamieniami. Każda płytka podzielona jest na dwa kwadratowe pola z zaznaczonymi oczkami (identycznie jak na kostce do gry). Najpopularniejsza wersja składa się z 28 kamieni: wszystkie kombinacje liczb od 0 (tzw. „mydło”) do 6. Znajduje się na nich po siedem pól: pustych, z jednym oczkiem, z dwoma, trzema, czterema, pięcioma i sześcioma — razem 168 oczek. Wyrabiane są też komplety o innej liczbie oczek, najczęściej 9, 12, 15 lub 18. Kamienie, na których obu polach liczba oczek jest taka sama, to „dublety”.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Domino
Doradca inwestycyjny
Doradca inwestycyjny – w Polsce doradca inwestycyjny jest jednym z zawodów regulowanych na rynku finansowym. Osoba posiadająca licencję doradcy inwestycyjnego zgodnie z kodeksem spółek handlowych, może zostać wspólnikiem w spółce partnerskiej. Doradcy inwestycyjni zrzeszają się w Związku Maklerów i Doradców.
Międzynarodowy odpowiednik doradcy inwestycyjnego to Chartered Financial Analyst (CFA).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Doradca_inwestycyjny
Doradca podatkowy w Polsce
Doradca podatkowy – wolny zawód zaufania publicznego powołany 1 stycznia 1997 ustawą z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz.U. z 2020 r. poz. 130). W praktyce zawód był wykonywany jeszcze przed ustanowieniem samorządu zawodowego tzn. Krajowej Izby Doradców Podatkowych. Według danych na styczeń 2020 r. uprawnienia do wykonywania zawodu doradcy podatkowego ma 9017 osób.
Tytuł zawodowy „doradca podatkowy” podlega ochronie prawnej.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Doradca_podatkowy_w_Polsce
Dorosłość
Dorosłość – określenie stanu dojrzałości fizycznej (w biologii odnosi się do organizmu), zwykle człowieka (mężczyzny lub kobiety), który nie jest dzieckiem.
Uzyskanie pełnoletniości jest momentem formalnie oznaczającym dorosłość (mylnie utożsamianą z dojrzałością).
Dawniej dorosłość była wyznaczana na kilka różnych sposobów, a mianowicie przez:
osiągnięcie dojrzałości biologicznej lub fizycznej
przejście serii testów dowodzących gotowości dziecka do dorosłego życia (inicjacja)
osiągnięcie pewnego wieku
poczęcie, bądź u kobiet urodzenie dziecka.
Większość nowoczesnych państw posiada prawnie określoną granicę wieku, po przekroczeniu której obywatel staje się dorosły bez żadnej wymaganej demonstracji gotowości do wejścia w dorosłość.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Doros%C5%82o%C5%9B%C4%87
Doświadczenie
Doświadczenie jest powszechnym pojęciem składającym się z wiedzy lub umiejętności w obserwacjach pewnych rzeczy, wydarzeń, uzyskanych poprzez zaangażowanie w ujawnienie tych rzeczy lub wydarzeń.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Do%C5%9Bwiadczenie
Dotyk
Dotyk (układ czuciowy) jest uznawany za jeden ze zmysłów, jednak wrażenia określane łącznie jako dotyk są kombinacją sygnałów przesyłanych przez komórki reagujące na ciepło lub zimno, nacisk oraz uszkodzenie (ból).
W rozmaitych eksperymentach wykazano, że dotyk i zmysł motoryczny są podstawowymi elementami definiującymi odbieranie rzeczywistości przez zwierzęta (w tym człowieka).
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dotyk
Dowodzenie (logika)
jedna z podstawowych odmian rozumowania
Dowodzenie – jedna z najbardziej podstawowych odmian rozumowania obok wnioskowania, sprawdzania i wyjaśniania. Kazimierz Ajdukiewicz definiuje dowodzenie jako „proces myślowy polegający na rozwiązywaniu zadania, które domaga się, by pewne zdanie całkowicie dane w samym zadaniu wywnioskować ze zdań innych, już uprzednio uznanych”. Inaczej mówiąc dowodzenie jest to zadanie zawarte w zdaniu rozkazującym o postaci : „wykaż, że a jest b!”. Rozwiązanie tego zadania wymaga m.in. inferencji (wnioskowania), która jest składową dowodzenia. Jednym słowem dowodzeniem nazwiemy zabieg konstruowania danego dowodu.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dowodzenie_(logika)
Dowód (prawo)
prawo
Dowód – pojęcie wieloznaczne, którego znaczenie zależy od gałęzi prawa procesowego i praktyki. Istnieje wiele propozycji definicji dowodu. W związku z wieloznacznością pojęcia postulowano, by z niego zrezygnować.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dow%C3%B3d_(prawo)
Droga wzrokowa
Droga wzrokowa – droga przenoszenia bodźców wzrokowych z siatkówki gałki ocznej do pierwszorzędowej kory wzrokowej (pola 17 Brodmanna) na powierzchni przyśrodkowej płata potylicznego mózgu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Droga_wzrokowa
Druk
Druk (niem. Druck ‘nacisk’) – wielokrotne odbicie obrazu z formy drukowej na podłoże drukowe (np. na papier). Potocznie nazywana drukiem jest również każda kopia, czyli odbitka drukowa.
Za druk uważa się również rozmaite techniki powielania tekstu i grafiki zarówno metodami tradycyjnymi, z użyciem maszyn drukarskich, jak i nowoczesnymi metodami komputerowymi z użyciem komputerowych urządzeń peryferyjnych, jak drukarki, plotery itp. – choć poprawnie tego rodzaju odbitki powinno nazywać się wydrukami.
Wprowadzenie do drukarń technik komputerowych i druku cyfrowego, sprawiły, że coraz częściej przez druk rozumie się również wydruk dokonywany na skalę przemysłową za pomocą przystosowanych do tego maszyn drukarskich.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Druk
Duchowość
Duchowość – pojęcie wieloznaczne, kojarzone albo z działaniem sił nadnaturalnych, albo ze szczególnym (często z wartościującym epitetem „wyższy”) wymiarem psychiki; może też być pojmowana w sposób łączący powyższe dwa sposoby, traktując wymiar duchowy jako należący do sfery nadnaturalnej.
Literatura na temat duchowości odzwierciedla głównie trzy, jak dotąd trudne do oddzielenia, obszary refleksji, badań i praktyki: teologiczny, filozoficzny i psychologiczny (Grzegorczykowa, 2006). Podejście teologiczne podkreśla nadnaturalną istotę duchowości i zaleca połączenie z pewnym bytem (Bóg, Wszechświat, drugie życie, patrz eschatologia), podejście filozoficzne koncentruje się na dochodzeniach na temat natury „ducha” jako podłoża duchowości, podejście psychologiczne akcentuje jej subiektywny charakter (doświadczenie duchowe). Częstym elementem doświadczeń duchowych jest mistycyzm, przejawiający się w postaci różnych stanów zmienionej świadomości. Owoce mistycyzmu to m.in. wyższy poziom rozwoju wewnętrznego, specyficzna twórczość (mistyka) oraz rozmaite, niekiedy zdumiewające, dokonania.
Jak to określił Bernard Spilka (1993), niejasna (ang. fuzzy) terminologia dotycząca duchowości powoduje, że nie sposób podać satysfakcjonującej definicji ani nawet zakresu znaczeniowego duchowości. Podjęcie takiego wyzwania jest jednak konieczne, m.in., z powodu rosnącego zainteresowania tym zjawiskiem i liczby badań nad nim.
Więcej na stronie – Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Duchowo%C5%9B%C4%87
Dusza (filozofia)
Dusza (hebr. נֶפֶש /nefesz/, łac. anima, stgr. ψυχή /psyche/) – w filozofii pierwiastek życia, decydujący o tym, że osoba ludzka, zwierzę i roślina są bytami żywymi. W antropologii filozoficznej najczęściej przyjmuje się, że dusza rozumna jest, obok materialnego ciała, jednym z dwóch konstytutywnych elementów struktury bytu człowieka (dualizm ontologiczny).
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dusza_(filozofia)
Dusza (religia)
Dusza – w znaczeniu religijnym w zależności od religii lub wyznania jest bytem materialnym bądź niematerialnym – śmiertelnym lub nieśmiertelnym.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dusza_(religia)
Dydaktyka
Dydaktyka – jedna z głównych gałęzi nauk pedagogicznych, która zajmuje się procesami nauczania i uczenia się, wszelkimi przedmiotami na kolejnych poziomach tych procesów, od przedszkola do studiów wyższych, a także mających miejsce poza instytucjami oświatowymi, przy zwykłych czynnościach. Jest to zatem nauka o systemie poprawnie uzasadnionych twierdzeń i hipotez dotyczących procesu, zależności i prawidłowości nauczania a uczenia się oraz sposobów kształtowania tego procesu przez człowieka.
Podstawowym zainteresowaniem badawczym dydaktyki jest śledzenie na bieżąco sposobów postępowania osób biorących udział zarówno w procesie nauczania, jak i uczenia się. W ten sposób zbiera cele i metody kształcenia, by poddać je naukowej analizie. Zajmuje się też badaniem organizacji kształcenia i środków w tym celu wykorzystanych. Ponadto nauka ta zwraca uwagę na położenie materialne i społeczne badanych grup. Jak podaje W. Okoń, jej celem nadrzędnym jest „ustalanie zależności warunkujących działalność dydaktyczną”.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dydaktyka
Dyrygent
osoba kierująca zespołami muzycznymi
Dyrygent – osoba kierująca zespołami muzycznymi, takimi jak orkiestry symfoniczne, orkiestry smyczkowe, orkiestry dęte, jazzowe big-bandy, zespoły kameralne, chóry, zespoły wokalne, zespoły wokalno-instrumentalne, a także kierująca wykonaniami oper i spektakli muzycznych.
Kompetencje dyrygenta polegają na odpowiednim przygotowaniu zespołu, wytworzeniu odpowiedniej, twórczej atmosfery oraz zorganizowaniu całej grupy wykonawców w celu osiągnięcia jak najlepszego efektu.
Podczas wykonywania utworów stoi przed muzykami i za pomocą batuty (w przypadku prowadzenia orkiestry symfonicznej), laski tambourmajora (w przypadku orkiestr dętych promenadowych) lub samych rąk (w przypadku chórów) oraz mimiki, ruchów głowy jak i całego ciała podkreśla wcześniej zapisane w nutach przez kompozytora cechy utworu muzycznego: dynamika, metrum, agogika, artykulacja, frazowanie oraz wejścia poszczególnych głosów, sekcji instrumentów, solistów, wokalistów i instrumentalistów. Dyrygent musi więc posiadać cechy, niezbędne w wykonywaniu swej roli, takie jak: wybitna muzykalność, znajomość historii muzyki oraz charyzma, ponieważ to od jego analizy i interpretacji zależy ostateczny kształt utworu i sposób przedstawienia go słuchaczom.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dyrygent
Dyscyplina naukowa
Dyscyplina naukowa – część dziedziny naukowej, społecznie zorganizowana działalność badawcza nastawiona na wytwarzanie informacji (badania) oraz stosowania rezultatów tej działalności (teorie) w praktyce.
Dyscyplina naukowa według L. Krzyżanowskiego nauka (w znaczeniu instytucjonalnym), to usystematyzowany ze względu na przedmiot i cele procesu poznania oraz społeczne znaczenie jego rezultatów zbiór ukształtowanych i wyodrębnionych części zasobu wiedzy o rzeczywistości. Nauka obejmuje całokształt zakresów wiedzy jakie wyznaczają granice danej dyscypliny naukowej. Dyscyplina naukowa to doniosła społecznie, ukształtowana i wyodrębniona ze względu na przedmiot i cel badań lub kształcenia część nauki w znaczeniu instytucjonalnym uznana za podstawową jednostkę jej klasyfikacji. Dyscypliną naukową jest m.in.: filozofia, prawo, ekonomia, medycyna, organizacja i zarządzanie, historia, pedagogika, psychologia, informatyka, architektura, mechanika itp.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dyscyplina_naukowa
Dyskoteka
Dyskoteka – obiekt, miejsce, w którym odbywają się imprezy taneczne, połączone z grą dźwięku, świateł, dymu i obrazów.
Osobą prowadzącą dyskotekę jest DJ (czyt. didżej, skrót od disc jockey). Zajmuje się on zabawianiem publiczności oraz płynnym łączeniem następujących kolejno po sobie utworów tanecznych. Za pierwszą dyskotekę na świecie uznaje się założony w 1959 roku w niemieckim Akwizgranie „Scotch Club”. Dyskoteki rozpowszechniły się w latach 70., zastępując zabawy taneczne lub tzw. potańcówki, gdzie funkcję DJ-a pełniła orkiestra lub zespół muzyczny grający na żywo. Najsłynniejszą dyskoteką było amerykańskie Studio 54. W późniejszych latach dyskoteki zostały wyparte częściowo przez kluby nocne.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dyskoteka
Dystrykt
typ jednostki administracyjnej
Dystrykt (od łac. districtus) – nazwa jednostki administracyjnej, a także okręgu sądowego, wyborczego lub innego, stosowana współcześnie lub dawniej w wielu państwach. Dystrykty mogą być zarówno jednostkami administracyjnymi najwyższego rzędu (np. w Izraelu, Luksemburgu, czy na Cyprze), jak i niższych rzędów (np. w RPA, czy Indii).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dystrykt
Dział administracji rządowej
Część administracji rządowej właściwa w określonych sprawach, kierowana przez jednego ministra
Dział administracji rządowej – pojęcie wprowadzone art. 149 Konstytucji RP i dookreślone ustawą z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej[1], mające na celu umożliwienie Prezesowi Rady Ministrów elastycznego kształtowania liczby i kompetencji członków Rady Ministrów, a co za tym idzie wzmocnienie pozycji premiera w rządzie. Ograniczeniem jest ustawowy wymóg, by działami: budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe kierował ten sam minister.
Ustawa weszła w życie 1 kwietnia 1999 r. i od tego czasu była wielokrotnie nowelizowana. Początkowo kwestie przyporządkowania działów poszczególnym ministrom regulowały przepisy przejściowe. Rzeczywiste wprowadzenie ustawy nastąpiło w okresie od października do grudnia 1999 r., gdy ogłoszone zostały pierwsze rozporządzenia rządu w sprawie utworzenia ministerstw oraz rozporządzenia premiera określające szczegółowy zakres działania ministrów właściwych do spraw danego działu.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dzia%C5%82_administracji_rz%C4%85dowej
Działalność gospodarcza
zarobkowa działalność przedsiębiorcy
Działalność gospodarcza – forma aktywności przedsiębiorców działających na rynku.
W prawie Unii Europejskiej działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dzia%C5%82alno%C5%9B%C4%87_gospodarcza
Dziecko
Człowiek we wczesnym stadium rozwoju
Dziecko – w podstawowym znaczeniu młody człowiek, który nie osiągnął jeszcze dojrzałości.
Dziecko jako nazwa relacji rodzinnej
W innym znaczeniu dziecko to także syn lub córka, niezależnie od jego aktualnego wieku i stopnia dojrzałości (np. w zdaniu: Tomek jest dzieckiem Andrzeja i Krystyny.). W tym znaczeniu słowa tego używa na przykład Kodeks rodzinny i opiekuńczy[potrzebny przypis]. Definiowane jest wtedy jako bezpośredni zstępny rodzica, od którego pochodzi bezpośrednio. Natomiast dzieckiem przybranym jest dziecko współmałżonka z innego związku. Dzieci tych samych rodziców, bądź mające wspólnego jednego rodzica, to rodzeństwo.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dziecko
Dziedziczenie (biologia)
sposób przekazywania genów
Dziedziczenie – sposób przekazywania genów potomstwu. Dziedziczenie następuje w momencie łączenia się rodzicielskich gamet i powstawania zygoty u organizmów rozmnażających się płciowo oraz w czasie podziału rodzicielskiej komórki lub fragmentu ciała (np. plechy), którego następstwem jest powstanie nowego osobnika u organizmów rozmnażających się bezpłciowo.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dziedziczenie_(biologia)
Dziedzina nauki
lista w projekcie Wikimedia
Dziedzina nauki – trwale ukształtowana i wyodrębniona grupa dyscyplin naukowych, w ramach której nadawane są stopnie i tytuły naukowe.
Klasyfikacja dziedzin nauki na świecie
Osobny artykuł: Klasyfikacja dziedzin i dyscyplin naukowych według OECD.
Klasyfikacja dziedzin nauki w Polsce
Osobny artykuł: Klasyfikacja dziedzin i dyscyplin naukowych w Polsce.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dziedzina_nauki
Dzieło sztuki
Dzieło sztuki – całościowy i syntetyczny wytwór artystyczny o określonym sensie, charakteryzujący się wysokimi walorami estetycznymi (piękno). Poza funkcją estetyczną może pełnić również inne funkcje (np. wychowawczą, poznawczą, użytkową lub religijną). Jego twórcą jest człowiek – istota wyposażona w specyficzną wrażliwość (bez autora nie ma dzieła sztuki). Produkt ten stara się ukazać za pomocą określonej konwencji (formy) pewną rzeczywistość fizyczną lub psychiczną (treść). Dzieło sztuki ustanawia szczególny wgląd w świat widzialny lub emocjonalny, który może być wynikiem namysłu filozoficznego autora lub spontaniczną reakcją chwili.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Dzie%C5%82o_sztuki
Dziennikarz
osoba zajmująca się przygotowywaniem i prezentowaniem materiałów w środkach masowego przekazu
Dziennikarz, dziennikarka – osoba zajmująca się przygotowaniem i prezentowaniem materiałów w środkach masowego przekazu.
Pierwotnie termin ten oznaczał osobę piszącą teksty w gazetach; wraz z rozwojem innych mediów, objął także osoby zajmujące się przygotowaniem tekstów w radiu, telewizji oraz internecie.
Zadaniem dziennikarzy jest przekazywanie rzetelnych i bezstronnych informacji oraz różnorodnych opinii, a także umożliwianie udziału w debacie publicznej (zob. etyka dziennikarska).
Dziennikarze jako twórcy przekazu medialnego mogą mieć duży wpływ na opinie publiczną oraz polityków, ale sami też mogą ulegać ich wpływom.
Polskich dziennikarzy zrzesza Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich.