Wszystkie artykuły pl.m.wikipedia.org Wyświetl strony zaczynając od: S
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Wszystkie_strony?from=S&to=&namespace=0
Sacrum
Sacrum (łac.) – sfera świętości, wokół której koncentrują się wierzenia i obrzędy, praktyki religijne. Właściwość (stała bądź ulotna), która przysługuje niektórym przedmiotom (narzędzia kultu religijnego – naczynia, święte księgi, szaty), istotom (król, kapłan), przestrzeniom (świątynia, wzniesienie), okresom (niedziela, czas postu, Wielkanoc itp.). Siedzibą sacrum może stać się wszystko, nawet zwykłe przedmioty; miejsca czy osoby mogą otrzymać tę właściwość lub ją utracić. Przeciwieństwem sacrum jest profanum – przestrzeń przeznaczona dla niewtajemniczonych (profanów).
Funkcją antropologiczną sacrum jest potrzeba sensu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sacrum
Samokształcenie
samodzielne osiąganie wykształcenia
Samokształcenie – samouctwo, osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot.
W procesie samokształcenia jego cele dynamizują się, osiągnąwszy wyższy stopień świadomości uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces samokształcenia rzadko występuje w postaci czystej, bywa powiązany z pracą w szkole, z kształceniem korespondencyjnym czy z wychowaniem równoległym.
Pojęcie samokształcenia jest związane z pojęciem samouctwa. Niektórzy pedagogowie utożsamiają te pojęcia, inni wiążą pojęcie samokształcenia ze zdobywaniem wykształcenia ogólnego (Antoni Bolesław Dobrowolski) lub z kształtowaniem własnej osobowości wg jakiegoś ideału (Władysław Okiński). Pojęcie samouctwa zaś – ze zdobywaniem wykształcenia zawodowego bądź z samodzielnym zdobywaniem wiedzy.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Samokszta%C5%82cenie
Samoobrona (walka)
Samoobrona – ogół działań mających na celu obronę przed fizycznym atakiem napastnika.
Poza sensem potocznym, oznaczającym każdy sposób obrony, używa się tego terminu jako określenia sztuk walki (bez użycia broni lub używając przedmiotów użytku codziennego).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Samoobrona_(walka)
Samorealizacja
Samorealizacja, samourzeczywistnianie, samoaktualizacja – w psychologii to stałe dążenie do realizacji swojego potencjału, rozwijania talentów i możliwości, proces stawania się „tym, kim się chce być” (a nie tym, kim się jest), dążeniem do wewnętrznej spójności, jedności z samym sobą, spełnienia swojego przeznaczenia lub powołania.
Osoba samoaktualizująca się odznacza się spontanicznością, dystansem wobec zdarzeń, bliskimi związkami z innymi, niezależnością ale też poczuciem humoru.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Samorealizacja
Samorząd terytorialny
lokalny organ administracji publicznej
Samorząd terytorialny – organizacja społeczności lokalnej (gmina, powiat) lub regionalnej (województwo samorządowe) i jednocześnie forma administracji publicznej, w której mieszkańcy tworzą z mocy prawa wspólnotę i względnie samodzielnie decydują o realizacji zadań administracyjnych, wynikających z potrzeb tej wspólnoty na danym terytorium i dozwolonych samorządowi przez ustawy, pod określonym ustawowo nadzorem administracji rządowej.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Samorz%C4%85d_terytorialny
Samorząd zawodowy
Samorząd zawodowy – zrzeszenie reprezentujące osoby wykonujące ten sam zawód zaufania publicznego i podlegających tożsamym normom właściwym tylko dla tego zawodu.
Zrzeszenia takie tworzone są przez profesje o wysokim znaczeniu społecznym, które wymagają odpowiednich kwalifikacji.
Samorząd zawodowy jest powoływany na podstawie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ma on przywilej konstytucyjny zezwalający na ograniczenie wolności wykonywania tego zawodu oraz ograniczenie prawa wykonywania związanej z tym zawodem działalności gospodarczej. Samorząd zawodowy nazywany jest także izbą zawodową, a potocznie korporacją zawodową.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Samorz%C4%85d_zawodowy
Samoświadomość
Samoświadomość – świadomość samego siebie, zdawanie sobie sprawy z doświadczanych aktualnie doznań, emocji, potrzeb, myśli, swoich możliwości, czy ograniczeń, autokoncentracja uwagi. Jest to także pojmowanie, „idea samego siebie”.
Aspekty psychologiczne
Świadomość siebie tu i teraz może prowadzić do rozpoznania wzorców i mechanizmów działania oraz ich przyczyn, co pozwala niekiedy na uwolnienie się od zaburzonych zachowań, np. poprzez zrozumienie ich funkcji i znaczenia (zobacz też: wgląd). Zaburzone zachowania czy negatywne emocje wiążą się niekiedy z pozostawianiem jego przyczyn w nieświadomości, na przykład na skutek stosowania mechanizmów obronnych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Samo%C5%9Bwiadomo%C5%9B%C4%87
Samowiedza
Samowiedza – w psychologii to zespół przekonań i wartości odnoszących się do własnego funkcjonowania osobistego jednostki, a także psychologiczne pojęcie własnego ja z cechami charakteru, które wpływają na myślenie, uczucia, działania.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Samowiedza
Sauna
Sauna – pomieszczenie, w którym panuje wysoka temperatura i wysoka lub niska wilgotność (w zależności od rodzaju sauny), w którym spędza się od kilku do kilkunastu minut. Pobyt w saunie ma właściwości poprawiające krążenie. Po pobycie w saunie bierze się zwykle kąpiel w chłodnej wodzie. Sauna najpopularniejsza jest w Finlandii, Estonii, Łotwie, Litwie, a także w Rosji (bania), odgrywa w tych krajach ważną rolę społeczną. Sauny były budowane przez Słowian i ludy ugrofińskie (przodków m.in. dzisiejszych Finów i Estończyków) od niepamiętnych czasów.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sauna
Sąd
niezawisły organ państwowy
Sąd – we współczesnych demokratycznych systemach prawnych niezawisły organ państwowy, powołany do stosowania prawa w zakresie rozstrzygania sporów między podmiotami pozostającymi w sporze, a także decydowania o przysługujących uprawnieniach oraz dokonywania innych czynności określonych w ustawach lub umowach międzynarodowych. Wyposażony jest w atrybut niezawisłości (nie podlega innym organom władzy) i funkcjonuje w szczególnej, procesowej formie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/S%C4%85d
Sąd (filozofia)
Sąd – jedno z podstawowych pojęć filozofii języka, filozofii umysłu i epistemologii oznaczające zdanie potwierdzające lub zaprzeczające pewnemu stanowi rzeczy, mogące być prawdziwe lub fałszywe. Sąd taki, będący wyrazem pewnych przeżyć psychicznych, bywa określany mianem sądu w sensie psychologicznym i odróżniany jest od sądu w sensie logicznym, który jest znaczeniem zdania logicznego.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/S%C4%85d_(filozofia)
Scenarzysta
pisarz filmowy i telewizyjny
Scenarzysta – osoba pisząca scenariusz do filmu, serialu, gry komputerowej, reklamy, audycji radiowej, programu telewizyjnego lub komiksu itp. (nie mylić z dramatopisarzem, czyli osobą piszącą sztuki teatralne).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Scenarzysta
Schemat poznawczy
Schemat poznawczy to podstawowy element wiedzy o świecie społecznym, to organizacja uprzednich doświadczeń z jakimś rodzajem zdarzeń, obiektów lub osób.
Schemat zawiera wiedzę uogólnioną i wyabstrahowaną z konkretnych doświadczeń.
Forma trwałej reprezentacji poznawczej, obejmująca sens typowej sytuacji, jak i znaczenie typowych form zachowania, które powinny zostać wygenerowane w reakcji na tę typową sytuację.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Schemat_poznawczy
Sekretarka (zawód)
Sekretarka – osoba zajmująca się pracami biurowymi związanymi z działalnością jakiejś firmy, instytucji lub osoby.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sekretarka_(zaw%C3%B3d)
Seks
całość życia erotycznego człowieka, potocznie stosunek płciowy – Seks (łac.sexus, płeć) – ogół zachowań wynikających z popędu płciowego i mających na celu zaspokojenie indywidualnych potrzeb seksualnych człowieka; potocznie: stosunek płciowy
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Seks
Seksualność
Seksualność jest wrodzoną, naturalną funkcją organizmu ludzkiego i jednym z zasadniczych czynników motywujących do podejmowania więzi i kontaktów interpersonalnych, mającym wymiar biologiczny, psychiczny, społeczno-kulturowy i hedonistyczny. Seksualny potencjał fizjologiczny człowieka ulega kształtowaniu przez doświadczenia życiowe. Człowiek jest świadomy własnej seksualności, której hierarchia ważności zmienia się dla niego w zależności od etapu życia, stopnia rozwoju osobowości, sumy doświadczeń życiowych, bogactwa życia wewnętrznego, zmian światopoglądowych, cech osobowości (temperamentu, siły potrzeby seksualnej). Wpływ na wartość seksualności wywiera też całokształt zmian społecznych – laicyzacja i liberalizacja współczesnych społeczeństw oraz miejsce wartości powiązanych z seksualnością w systemie aksjonormatywnym (miłość, sukces, sens życia). W cywilizacji zachodniej postuluje się społeczną akceptację względnej autonomii seksualności, niepoddawanie jej wartościowaniu etycznemu, niewiązanie z wartościami religijnymi.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Seksualno%C5%9B%C4%87
Seminarium duchowne
Instytucja kościelna przygotowująca prezbiterów
Seminarium duchowne – w Kościołach chrześcijańskich, w katolicyzmie, prawosławiu, a także protestantyzmie, instytucja przygotowująca przyszłych prezbiterów, poprzez wprowadzanie w duchowość chrześcijańską i prezbiteratu, studia teologiczne oraz kształcenie umiejętności duszpasterskich.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Seminarium_duchowne
Sen
stan czynnościowy ośrodkowego układu nerwowego – Sen – stan czynnościowy ośrodkowego układu nerwowego, cyklicznie pojawiający się i przemijający w rytmie dobowym, podczas którego następuje zniesienie świadomości i bezruch.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sen
Senator
członek senatu
Senator – deputowany, członek parlamentu. Instytucja mająca korzenie w Senacie z okresu starożytnego Rzymu. W Polsce senator jest członkiem Senatu, izby wyższej Parlamentu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Senator
Sens życia
Sens życia – istota i cel ludzkiej egzystencji, powołanie człowieka (zob. osoba), to, co uzasadnia trud życia i czyni je wartym przeżycia. Pytanie o sens życia jest jednym z podstawowych zagadnień różnych systemów filozoficznych i religijnych, a odpowiedź na nie, jak się uznaje, zawiera całą mądrość ludzkości.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sens_%C5%BCycia
Serial
uporządkowany zestaw dzieł
Serial (ang. serial = seryjny) – seryjna publikacja (np. komiks w odcinkach), program telewizyjny, wieloodcinkowy film, audycja radiowa (np. słuchowisko). Istotą serialu jest udostępnianie go odbiorcom w odcinkach, w regularnych odstępach czasu. To określenie najczęściej odnosi się do seriali telewizyjnych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Serial
Serial telewizyjny
rodzaj cyklicznego, fabularnego lub dokumentalnego programu telewizyjnego
Serial telewizyjny – wieloodcinkowy program telewizyjny, zazwyczaj mający określoną strukturę narracyjną i utrzymany w określonej konwencji (np. dramatu, komedii, science-fiction, horroru) lub łączący różne konwencje.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Serial_telewizyjny
Sędzia
osoba uprawniona do orzekania w sprawach należących do właściwości sądów i trybunałów
Sędzia – funkcjonariusz publiczny uprawniony do orzekania w sprawach należących do właściwości sądów i trybunałów, na zasadach niezawisłości i bezstronności.
W języku polskim tym samym słowem określa się zarówno mężczyzn jak i kobiety wykonujące ten zawód, aczkolwiek w przypadku kobiet stosuje się odmianę żeńską (ta sędzia, tej sędzi). Wyłącznie w języku potocznym na określenie kobiety pełniącej tę funkcję używane bywa słowo sędzina. Zgodnie z zasadami języka polskiego słowo sędzina oznacza wyłącznie żonę sędziego.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/S%C4%99dzia
Sieć neuronowa
Sieć neuronowa – system przeznaczony do przetwarzania informacji, którego budowa i zasada działania są w pewnym stopniu wzorowane na funkcjonowaniu fragmentów rzeczywistego (biologicznego) systemu nerwowego. Na przesłankach biologicznych oparte są schematy sztucznych neuronów wchodzących w skład sieci oraz (w pewnym stopniu) jej struktura. Jednak schematy połączeń neuronów w sieci neuronowej są wybierane arbitralnie, a nie stanowią modelu rzeczywistych struktur nerwowych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sie%C4%87_neuronowa
Sieć społeczna
teoretyczny układ socjologiczny
Sieć społeczna – struktura społeczna złożona z węzłów, które są indywidualnymi elementami organizacji. Węzły z kolei połączone są poprzez różne rodzaje powiązań – od przypadkowych spotkań do bliskich relacji rodzinnych. Termin użyty pierwszy raz w 1954 roku przez J.A. Barnesa(ang.) (Class and Committees in a Norwegian Island Parish, „Human Relations”).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sie%C4%87_spo%C5%82eczna
Silna sztuczna inteligencja
Silna sztuczna inteligencja (ang. Strong AI) – założenie, że pewne formy sztucznej inteligencji mogą posiadać wszystkie atrybuty dostępne umysłowi ludzkiemu. John Searle zdefiniował to pojęcie w następujący sposób:
Według silnej sztucznej inteligencji, komputer nie jest jedynie narzędziem do studiowania działania umysłu, raczej odpowiednio zaprogramowany komputer jest w rzeczywistości umysłem.
Istnieją różne podejścia do problemu silnej sztucznej inteligencji, jedno z nich to podejście funkcjonalistyczne, próbujące znaleźć rozwiązanie w oparciu o studiowanie ludzkiego zachowania (podejście top-down). Drugie z podejść do problemu to podejście redukcjonistyczne, gdzie symulowany jest poziom fizjologiczny działania neuronów, kolumn neuronalnych i coraz większych struktur, aż do symulowania działania całego mózgu ludzkiego (podejście bottom-up). Drugie z podejść jest stosowane w projekcie „Blue Brain Project”.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Silna_sztuczna_inteligencja
Siły specjalne
Komandosi
Siły specjalne, jednostki specjalne, komandosi – określenia elitarnych formacji wojskowych lub policyjnych. Jednostki wojskowe przystosowane są do wykonywania zadań niekonwencjonalnych, prowadzenia działań specjalnych i nadzwyczaj trudnych w czasie pokoju, kryzysu oraz wojny: antyterrorystycznych, rozpoznawczych (głównie głębokie bądź rozpoznanie specjalne), dywersyjnych itp. Zwykle składają się z małych wyselekcjonowanych grup żołnierzy bądź funkcjonariuszy, świetnie wyszkolonych i nadzwyczajnie wytrzymałych psychofizycznie, używających wyspecjalizowanego uzbrojenia i wyposażenia. Działają na lądzie, wodzie i z powietrza. Gwałtowny rozwój sił specjalnych nastąpił podczas II wojny światowej. Obecnie jednostki tego typu wchodzą w skład sił zbrojnych lub policyjnych większości państw świata.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Si%C5%82y_specjalne
Siły zbrojne
Siły zbrojne (inaczej: wojsko, armia) – siły i środki wydzielane przez państwo do zabezpieczenia jego interesów i prowadzenia walki zbrojnej, obrony, ujęte w całość organizacyjną, składającą się z różnych rodzajów wojsk i służb.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Si%C5%82y_zbrojne
Skarb państwa
podmiot cywilnoprawnych praw państwa
Skarb państwa – podmiot cywilnoprawnych (w tym majątkowych) praw państwa, z reguły osoba prawna reprezentująca państwo jako właściciela majątku, z wyłączeniem części pozostających we władaniu innych państwowych osób prawnych (między innymi funduszów celowych, przedsiębiorstw i banków państwowych, jednostek samorządu terytorialnego, samorządowych osób prawnych). Jako osoba prawna w obrocie prawnym jest równouprawniona z innymi osobami prawnymi i fizycznymi (w przeciwieństwie do uprawnień władczych państwa).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Skarb_pa%C5%84stwa
Sklep
obiekt handlowy, przeznaczony do detalicznej sprzedaży towarów
Sklep – lokal użyteczności publicznej, obiekt handlowy, przeznaczony do detalicznej sprzedaży towarów. Z punktu widzenia marketingu jest to miejsce prowadzenia merchandisingu, czyli wpływania na zachowania klientów poprzez wystrój pomieszczenia i sposób prezentacji towarów.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sklep
Składniki odżywcze
Składniki odżywcze – substancje chemiczne dostarczane do organizmu przez pokarm, który dostaje się do niego poprzez układ pokarmowy i wydobywane są z niego w procesie trawienia. Elementy produktów spożywczych są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sk%C5%82adniki_od%C5%BCywcze
Skóra
Skóra (łac. cutis, gr. derma) – największy narząd powłoki wspólnej (łac. integumentum commune) kręgowców o złożonej budowie i wielorakich funkcjach; powłoka właściwa. Ogólna powierzchnia skóry u człowieka wynosi 1,5-2 m², a grubość wynosi 1,5-5 mm. Składa się z trzech warstw: naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej. Naskórek składa się głównie z dojrzewających komórek nabłonkowych, nazywanych keratynocytami i tworzy kilka warstw: podstawną, kolczystą, ziarnistą, jasną i rogową. Oprócz keratynocytów w naskórku znajdują się również komórki barwnikowe — melanocyty, komórki odpowiedzialne za reakcje immunologiczne – komórki Langerhansa i komórki układu nerwowego — komórki Merkla. W skórze właściwej utworzonej z tkanki łącznej znajdują się włókna kolagenowe i elastyna oraz elementy komórkowe: fibroblasty, mastocyty i komórki krwi oraz naczynia i nerwy. Tkankę podskórną tworzy tkanka tłuszczowa i łączna. W skórze znajdują się przydatki skóry: gruczoły potowe (gruczoły ekrynowe i apokrynowe), gruczoły łojowe, paznokcie i włosy. Skóra spełnia wiele czynności ochronnych: przed zakażeniem bakteriami, grzybami, wirusami, przed czynnikami mechanicznymi, termicznymi, chemicznymi i promieniowaniem świetlnym, oraz zapewnia niezmienne warunki dla środowiska wewnętrznego organizmu (homeostazę). Poza tym skóra spełnia czynność percepcyjną ciepła, bólu, dotyku, ekspresyjną w wyrażaniu stanów emocjonalnych, resorpcyjną oraz bierze udział w magazynowaniu i przemianie materii. Skóra w okolicy otworów naturalnych (usta, nozdrza, odbyt, pochwa itp.) przechodzi w błony śluzowe. U człowieka najcieńsza jest na powiekach (0,5 mm grubości), natomiast najgrubsza jest na piętach i na skórze dłoni (4 mm grubości).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3ra
Skrypt (psychologia)
Skrypt poznawczy – umysłowa, uogólniona reprezentacja zdarzeń, działań lub ich ciągów, zawierająca informacje odnoszące się do typowego ich przebiegu. Skrypt prezentuje klasyczne elementy i sytuacje dla danego zdarzenia, które powtarzają się w większości jego wykonań.
Pojęcie zostało opracowane i wprowadzone przez Rogera C. Schanka i Roberta P. Abelsona w 1977 roku.
Skrypty poznawcze charakteryzują się organizacją scenek, które mają pewne typowe następstwo w czasie (np. „wyjście do kina” – wyjście z domu, przejazd komunikacją miejską, dotarcie do kina, kupienie biletu, obejrzenie filmu, wyjście z kina, powrót do domu). Skrypt to inaczej scenariusz, w którym znajdują się typowe zachowania, jakie wykonuje człowiek z zachowaniem chronologii zdarzeń. Skrypt jest strukturą poznawczą i wykonawczą, która stanowi gotowy program działania dla człowieka, jeżeli wystąpi on w roli jednego z aktorów skryptu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Skrypt_(psychologia)
Skupienie (psychologia)
Skupienie (ang. focus) – proces myślowy polegający na błyskawicznym zogniskowaniu świadomości na określonym bodźcu, myśli, przedmiocie. Przedstawiając ten proces sytuacyjnie można porównać skupienie z pierwszym zachwytem lub przerażeniem. W dalszym etapie skupienie może być naturalnie puszczane i wkrótce zastąpione przez inne skupienie lub utrzymywane przez koncentrację i np. poddawane kontemplacji.
Skupienie jako zjawisko może również następować samoistnie, bez wyraźniej, uświadomionej woli człowieka, podczas percepcji określonego zjawiska lub prowadzenia określonego działania.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Skupienie_(psychologia)
Słowo
Słowo – elementarna część mowy. Jego pisanym odpowiednikiem jest wyraz. Za pomocą słów określa się wszelkie pojęcia, np. obiekt lub klasę obiektów rzeczywistych i pojęcia abstrakcyjne. Znaczenia słów człowiek poznaje stopniowo, rozpoczynając od niemowlęctwa. Wymiana słów wiąże się z przekazywaniem emocji.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/S%C5%82owo
Słuch
zmysł
Słuch – zmysł umożliwiający odbieranie (percepcję) fal dźwiękowych. Narządy słuchu nazywa się uszami. Słuch jest wykorzystywany przez organizmy żywe do komunikacji oraz rozpoznawania otoczenia.
Fale dźwiękowe: Przez powietrze docierają do małżowiny usznej, następnie przewodem słuchowym zewnętrznym do błony bębenkowej. Pod wpływem drgań powietrza błona bębenkowa porusza przylegający do niej młoteczek. Drgania z młoteczka są przekazywane na kowadełko i strzemiączko, za pośrednictwem okienka owalnego trafiają do ucha wewnętrznego, gdzie drgania są zamieniane na impulsy nerwowe, które nerwem słuchowym (zob. droga słuchowa) docierają do ośrodków słuchowych w korze mózgowej.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/S%C5%82uch
Służby specjalne
Służby specjalne – cywilne i wojskowe służby prowadzące działania wywiadowcze i kontrwywiadowcze. Domeną służb specjalnych jest pozyskiwanie i ochrona informacji kluczowych dla zapewnienia wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa narodowego.
W państwach demokratycznych służby specjalne są nadzorowane i kontrolowane przez organy trójpodziału władzy (ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej) oraz przez instytucje autonomiczne, jak Najwyższa Izba Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich i społeczeństwo obywatelskie.
Służby specjalne reżimów totalitarnych i państw niedemokratycznych stosowały i stosują systemowo techniki dywersyjne, często niedozwolone oficjalnie nawet przez prawo ich państwa macierzystego, jak przekupstwo, szantaż, tortury, skrytobójstwo, nielegalny handel bronią i narkotykami, dezinformacja, dywersja.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/S%C5%82u%C5%BCby_specjalne
Smak (estetyka)
Smak (gust) – poczucie piękna, zdolność lub umiejętność oceny wartości estetycznych, subiektywna tendencja do wyższego oceniania pewnych wartości.
Kategoria ta była szczególnie popularna w estetyce filozoficznej w XVIII i XIX wieku za sprawą Krytyki władzy sądzenia Immanuela Kanta. W ostatniej z trzech Krytyk Kant przedstawia smak jako warunek możliwości orzekania o pięknie i jego kontemplowania.
W drugiej połowie XIX w. i w wieku XX pojęcie smaku (gustu) zostało poddane krytyce, szczególnie przez myślicieli o poglądach lewicowych. Smak (gust) jest tutaj uważany za przywilej klas posiadających – po pierwsze, tylko przedstawiciele tych klas mają możliwość przyjmowania wobec rzeczywistości postawy kontemplacyjnej, zdystansowanego chłodnego oglądu; po drugie, kategoria smaku jest elementem światopoglądu klas panujących, narzucanego klasie pracującej. Również w tradycji pragmatyzmu i neopragmatyzmu (np. Richard Shusterman Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad sztuką) smak zostaje poddany krytyce jako kategoria zbyt intelektualna, odcinająca człowieka od bezpośredniego, żywego doświadczenia piękna i sztuki.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Smak_(estetyka)
Smak (fizjologia)
zmysł analizy chemicznej pokarmu
Smak – jeden z podstawowych zmysłów dostępnych organizmom, służący do chemicznej analizy składu pokarmu. U wielu organizmów smak i węch nie są oddzielone. Jako kryterium rozdzielania tych zmysłów przyjmuje się wykrywanie informacji o źródle znajdującym się w pobliżu (smak) lub oddaleniu (węch). Receptory smaku ssaków znajdują się w kubkach smakowych, podczas gdy u muszek owocowych na szczecinkach smakowych rozmieszczonych na różnych częściach ciała.
Odczuwany smak pokarmów zależy nie tylko od receptorów smakowych, ale również węchowych. Ludzie mają 5 rodzajów receptorów smakowych, odpowiadających mniej więcej ważnym grupom substancji chemicznych znajdujących się w pożywieniu:
słodki – węglowodany, głównie cukry proste i dwucukry;
słony – sole sodu i potasu, a dokładnie kationy tych metali;
kwaśny – kwasy organiczne i nieorganiczne;
gorzki – alkaloidy i wiele soli nieorganicznych;
umami – wykrywa obecność kwasu glutaminowego, składnika większości białek, wyczuwalny np. w pomidorach.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Smak_(fizjologia)
Smutek
Smutek – emocjonalny ból powiązany z uczuciem niekorzystnej sytuacji, stratą, rozpaczą, żałobą, żalem, bezradnością oraz rozczarowaniem.
Osoba doświadczająca smutku może stać się cicha lub letargiczna i może wycofywać się od innych. Przykładem poważnego smutku jest depresja. Płacz często wskazuje na smutek.
Smutek jest jedną z sześciu podstawowych emocji, opisywanych przez Paula Ekmana, wraz ze szczęściem, złością, zaskoczeniem, strachem i wstrętem.
Więcej na stronie Wikipedia.org
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Smutek
Socjalizacja
Socjalizacja (łac. socialis = społeczny) – proces (oraz rezultat tego procesu) nabywania przez jednostkę systemu wartości, norm oraz wzorów zachowań (w wyniku oddziaływań otoczenia społecznego), obowiązujących w danej zbiorowości. Socjalizacja trwa przez całe życie człowieka, lecz w największym nasileniu występuje, gdy dziecko rozpoczyna życie w społeczeństwie. Największą rolę na tym etapie odgrywają jego rodzice, później także wychowawcy i rówieśnicy oraz instytucje (takie jak szkoła czy Kościół).
Na drodze socjalizacji człowiek uczy się podstaw interakcji społecznych, poznaje społeczne normy postępowania, wartości, nabywa umiejętność posługiwania się przedmiotami i kształtuje swoją osobowość.
Występują różne mechanizmy socjalizacyjne; wymienia się takie jak: pełnione role społeczne, będące głównym atrybutem osobowości, następnie odruchy warunkowe i socjalizacja, motywy i aspiracje oraz identyfikacja i internalizacja.
Pełniona przez jednostkę rola społeczna wyznacza jej pozycję w strukturze grupy, określa jej uprawnienia nadane przez grupę i czynniki zabezpieczenia tych uprawnień oraz obowiązki, jakie musi ona wypełnić.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Socjalizacja
Socjologia
dyscyplina naukowa
Socjologia – nauka badająca w systematyczny sposób funkcjonowanie i zmiany społeczeństwa.
Socjologowie badają społeczne reguły (normy), procesy i struktury, które łączą i dzielą ludzi, tworzą lub są przejawem więzi między ludźmi, a także proces ich zmian. Badają zarówno jednostki uwikłane w grupy społeczne, jak i międzyludzkie relacje (na przykład rodzinę, wspólnoty, stowarzyszenia, zrzeszenia). Relacje międzyludzkie ujęte w społecznej dynamice mogą ludzi łączyć, tworząc grupy społeczne, instytucje czy całe społeczeństwa, lub dzielić przez społeczne podziały.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Socjologia
Sok
Sok – produkt otrzymany z dojrzałych, świeżych lub przechowywanych owoców lub warzyw, jednego lub większej liczby gatunków, posiadający barwę, smak i zapach charakterystyczny dla soku z owoców lub warzyw, z których pochodzą, zdolny do fermentacji, lecz niesfermentowany. Soki mogą być produkowane z zagęszczonych soków lub przecierów przez odtworzenie udziału wody usuniętej w procesie zagęszczania soku lub przecieru i odtworzenie aromatu oraz, gdy jest to wskazane, miazgi usuniętej z soku lecz odzyskanej w procesie technologicznym.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sok
Solidarność (socjologia)
Solidarność – wspólnota działania, podyktowana wspólnotą interesów.
Solidarność społeczną można badać (według Durkheima) dzięki znalezieniu obiektywnego (obserwowanego z zewnątrz) wskaźnika. Takim wskaźnikiem, zdaniem Durkheima, może być prawo. Durkheim wyróżnił przy tym dwa rodzaje owego wskaźnika. Pierwszy to prawo karne drugi to prawo kooperacyjne – restytucyjne np. prawo cywilne czy prawo handlowe. Drugie z praw Durkheima polega nie na ukaraniu winnego, lecz na nakazaniu jednostce naprawienia szkody jaką wyrządził.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Solidarno%C5%9B%C4%87_(socjologia)
Sozologia
Sozologia (gr. sódzo=ochraniam, sódzein=ochraniać + lógos=nauka) – nauka o czynnej ochronie środowiska naturalnego, nauka zajmująca się problemami ochrony środowiska, przyczynami i następstwami niekorzystnych zmian w strukturze i funkcjonowaniu układów przyrodniczych (ekologicznych), zmian wynikających z rozwoju cywilizacji oraz sposobami zapobiegania im i łagodzenia ich skutków. Sozologia to nauka zajmująca się problemami ochrony przyrody i jej zasobów, bada przyczyny i skutki przemian w naturalnych lub zmienionych przez człowieka układach przyrodniczych, zachodzących na skutek procesów antropogenicznych. Poszukuje skutecznych sposobów zapobiegania degradacji środowiska, w zakresie środowiska wodnego zajmuje się jego ochroną przed zanieczyszczeniem, eutrofizacją i degradacją wód. W ramach sozologii są opracowywane praktyczne metody działania zmierzające do zapobiegania lub łagodzenia skutków niekorzystnych zmian środowiska.
Sozologia opisuje zmiany w środowisku przyrodniczym (np. zanieczyszczenie wód, zanieczyszczenie powietrza i gleby), zachodzące zwłaszcza pod wpływem czynników postępu technicznego i sposoby zapewniające trwałość jego użytkowania, korzystająca z metod badań ochrony środowiska i nowocześnie ujmowanej geografii.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sozologia
Spa (terapeutyka)
Spa, SPA, SpA – słowo przejęte z języka angielskiego, a pochodzące prawdopodobnie od belgijskiego miasta Spa, którego tereny od czasów starożytnych (ówcześnie obszar Cesarstwa Rzymskiego) słynęły z leczniczych właściwości występujących tam wód termalnych.
Początkowo wyraz ten funkcjonował jako synonim kurortu z wodami leczniczymi lub ośrodka terapii przy użyciu wody. Obecnie jest bardzo szeroko pojmowany i stosowany jako ogólne określenie zabiegów mających na celu poprawę zdrowia i samopoczucia oraz nazwa miejsca, w którym są one wykonywane. Dawniej czynnikiem determinującym spa było wykorzystywanie wód z naturalnych źródeł oraz substancji w miejscu ich pozyskiwania; dziś coraz częściej używa się różnorodnych metod leczniczych i terapeutycznych w dowolnej dogodnej lokalizacji.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Spa_(terapeutyka)
Spedycja
Spedycja – działalność polegająca na organizowaniu przewozu towaru.
Do wyodrębnienia działalności spedycyjnej, w ramach działającego systemu transportowego przyczyniły się dwie przesłanki:
handlowa – sprowadzająca się do efektu rozdzielenia się praw własności towaru od podjęcia się wykonawstwa usługi jego dystrybucji;
czynnościowa – doprowadzająca do powstania funkcji przewoźnika, reprezentującego struktury podażowe rynku usług transportowych, oraz funkcji zamawiającego usługę przewozu, który reprezentuje struktury popytowe rynku usług spedycyjnych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Spedycja
Spektakl
widowisko teatralne
Spektakl lub widowisko teatralne (fr. spectacle, łac. spectaculum) – utwór dramatyczny lub inne dzieło sztuki teatralnej odegrane przez aktorów przed zgromadzoną w tym celu publicznością. Widowisko teatralne stanowi efekt połączenia różnych sztuk – literatury (w wypadku przedstawienia dramatu), sztuki aktorskiej, muzyki (zwłaszcza w przedstawieniach muzycznych, jak opera lub operetka), choreografii (zwłaszcza w przypadku widowisk baletowych). Koordynatorem i właściwym twórcą widowiska teatralnego jest przeważnie reżyser.
Widowisko teatralne jest złożonym systemem znaków. Do jego najważniejszych elementów znaczących należą:
gra aktorska realizowana głosowo
aktorska ekspresja motoryczna
aktorska ekspresja mimiczna
gestyka – ruch aktora na scenie
właściwości wyglądu aktora: jego typ urody, charakteryzacja, kostium lub maska
właściwości przestrzeni scenicznej
dekoracja
oświetlenie
rekwizyty teatralne
efekty akustyczne i muzyka
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Spektakl
Spintronika
Spintronika, (elektronika spinowa, magnetronika) jest odmianą elektroniki. Podczas gdy w tradycyjnych układach scalonych nośnikiem informacji są zmiany w przepływie prądu, w spintronice brany jest pod uwagę również spin elektronu.
W konwencjonalnych układach elektronicznych elementem aktywnym (czynnym) jest na ogół ładunek elektronu, chociaż w niektórych przypadkach spin elektronu odgrywa pewną rolę jako źródło ferromagnetyzmu, to jednak rola ta jest drugorzędna. Spintronika stwarza nowe perspektywy pojawienia się możliwości konstrukcji elementów elektronicznych z zaplanowaną strukturą spinową (np. tzw. komputerów kwantowych).
W spintronice spin elektronu jest aktywnym elementem na równi z jego ładunkiem elektrycznym. Spintronika odgrywa dużą rolę w informatyce kwantowej, w tym w problemach związanych z kwantowymi obliczeniami wykorzystującymi spin elektronu. Spintronika to nowa gałąź tzw. elektroniki mezoskopowej, która wyłoniła się stosunkowo niedawno i jest w początkowej fazie swojego rozwoju.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Spintronika
Społeczeństwo
duża zbiorowość społeczna o wspólnej kulturze i tożsamości
Społeczeństwo – podstawowe pojęcie socjologiczne, jednakże niejednoznacznie definiowane. Terminem tym tradycyjnie ujmuje się dużą zbiorowość społeczną, zamieszkującą dane terytorium, posiadające wspólną kulturę, wspólną tożsamość oraz sieć wzajemnych stosunków społecznych. Społeczeństwo ponadto posiada własne instytucje pozwalające mu na funkcjonowanie oraz formę organizacyjną w postaci państwa, plemienia czy narodu.
Termin ten w mowie potocznej często stosuje się dość swobodnie określając różne kategorie czy warstwy społeczne np. „społeczeństwo górników”, „społeczeństwo nauczycieli”. Używa się go też na określenie całej żyjącej ludzkości, wówczas używa się określenia społeczeństwo globalne.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Spo%C5%82ecze%C5%84stwo
Społeczeństwo informacyjne
Społeczeństwo informacyjne – społeczeństwo, w którym towarem staje się informacja traktowana jako szczególne dobro niematerialne, równoważne lub cenniejsze nawet od dóbr materialnych. Przewiduje się rozwój usług związanych z 3P (przesyłanie, przetwarzanie i przechowywanie informacji).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Spo%C5%82ecze%C5%84stwo_informacyjne
Sport
forma aktywności fizycznej związana zazwyczaj ze współzawodnictwem – Sport – wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach. sport uważa się również współzawodnictwo oparte na aktywności intelektualnej, którego celem jest osiągnięcie wyniku sportowego.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sport
Sport zespołowy
Sport zespołowy – każdy sport, w którym gracze współpracują dla osiągnięcia wspólnego celu. Niektóre sporty zespołowe są rozgrywane między przeciwnymi drużynami, w których gracze współdziałają bezpośrednio i jednocześnie dla osiągnięcia celu. Cel najczęściej dotyczy ułatwienia przemieszczenia piłki lub podobnego przedmiotu zgodnie z regułami, aby zyskać punkty.
Inne typy sportów zespołowych nie są związane z przemieszczaniem piłki, np. pływanie, wioślarstwo, żeglarstwo, wyścigi smoczych łodzi także są sportami zespołowymi.
W jeszcze innych rodzajach sportów zespołowych może nie być przeciwnej drużyny albo zdobywania punktów, np. alpinizm. Zamiast punktów, relatywna trudność wspinaczki lub dystans jest miarą osiągnięcia.
Dyscypliny olimpijskie
- bobsleje
- curling
- koszykówka
- piłka nożna
- piłka siatkowa
- piłka ręczna
- piłka wodna
- hokej na lodzie
- hokej na trawie
- rugby 7
- badminton
- tenis
- piłka siatkowa plażowa
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sport_zespo%C5%82owy
Sporty olimpijskie
Sporty olimpijskie – dyscypliny sportowe uprawiane podczas Letnich i Zimowych Igrzysk Olimpijskich. Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016 obejmowały 28 dyscyplin sportu, nowych 5 dyscyplin zostaną dodane do programu Letnich Igrzysk Olimpijskich 2020; Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2018 obejmowały siedem dyscyplin sportowych.
Liczba i rodzaje konkurencji mogą się nieznacznie zmieniać od jednej Olimpiady do drugiej. Każdy sport olimpijski jest reprezentowany przez międzynarodowy organ zarządzający, a mianowicie międzynarodową federację. Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl) ustanawia hierarchię sportu, dyscyplin i konkurencji. Zgodnie z tą hierarchią każdy sport olimpijski można podzielić na wiele dyscyplin, które często są mylone jako odrębne sporty.
Olimpiady organizowane są co 4 lata od 1896 roku.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sporty_olimpijskie
Spostrzeganie
Postrzeganie, spostrzeganie, percepcja – odbieranie bodźców wzrokowych, słuchowych, czy czuciowych, które poddawane są obróbce i syntezie w poszczególnych częściach mózgu. Jest pierwszym etapem przetwarzania informacji, które odbierane są przez narządy zmysłów. Proces postrzegania rozpoczyna akt spostrzegania.
Skomplikowane układy bodźców odzwierciedlają fragment otaczającej rzeczywistości odbieranej przez doświadczającego (spostrzegającego) w określonym momencie.
Organizm człowieka może spostrzegać następujące cechy bodźców:
- typ energii (temperatura, dźwięk)
- lokalizacja w przestrzeni;
- natężenie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Spostrzeganie
Spółdzielnia
przedsiębiorstwo na zasadach prawa spółdzielczego
Spółdzielnia – autonomiczne stowarzyszenie osób, które dobrowolnie łączą się w celu zaspokojenia wspólnych potrzeb i aspiracji gospodarczych, społecznych i kulturalnych poprzez wspólne przedsiębiorstwo. Spółdzielnie mogą obejmować:
przedsiębiorstwa będące własnością i zarządzane przez osoby korzystające z ich usług (spółdzielnia konsumencka);
organizacje zarządzane przez osoby, które w nich pracują (spółdzielnie pracownicze);
spółdzielnie wielopodmiotowe lub hybrydowe, które mają wspólne prawa własności pomiędzy różnymi grupami zainteresowanych stron. Na przykład spółdzielnie opiekuńcze, w których własność jest dzielona między opiekunów i odbiorców. Zainteresowane strony mogą również obejmować organizacje pozarządowe lub inwestorów;
spółdzielnie drugiego i trzeciego stopnia, których członkami są inne spółdzielnie;
platformy spółdzielcze korzystające ze strony internetowej będącej własnością i zarządzanej przez spółdzielnię, aplikacji mobilnej lub protokołu ułatwiającego sprzedaż towarów i usług.
Z badań opublikowanych przez Worldwatch Institute wynika, że w 2012 około miliarda osób w 96 krajach stało się członkami co najmniej jednej spółdzielni. Obroty największych trzystu spółdzielni na świecie osiągnęły poziom 2,2 bln dolarów. Według danych Międzynarodowej Organizacji Pracy, spółdzielnie oferują przeszło 100 milionów miejsc pracy – o 20% więcej niż międzynarodowe korporacje.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%B3%C5%82dzielnia
Spółka
stowarzyszenie lub grupa osób fizycznych, grupa osób prawnych lub mieszanina obu
Spółka (łac. societas) – rodzaj działalności osób fizycznych lub prawnych oparty na umowie albo statucie, a mający zazwyczaj na celu prowadzenie działalności gospodarczej.
Jako spółkę określa się wiele różnych instytucji prawa, mających ze sobą niewiele wspólnego poza nazwą. Spółki systematyzuje się najczęściej według gałęzi prawa, która je reguluje.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%B3%C5%82ka
Spółka akcyjna
typ przedsiębiorstwa
Spółka akcyjna (SA, ew. S.A.) (ang. anonymous society, joint-stock company, fr. société anonyme, niem. Aktiengesellschaft, wł. societa per azioni) – rodzaj powszechnej w gospodarce wolnorynkowej spółki kapitałowej, której forma opiera się na obiegu akcji będących w posiadaniu akcjonariuszy. Kapitał zakładowy składa się z wkładów założycieli, którzy stają się współwłaścicielami spółki.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%B3%C5%82ka_akcyjna
Sprawdzanie
Sprawdzanie, również konfirmacja – jedna z najbardziej podstawowych odmian rozumowania obok wnioskowania, dowodzenia i wyjaśniania.
Sprawdzanie – definiując za Ajdukiewiczem pojęcie – jakiegoś zdania, np. zdania „a jest b” polega na rozwiązaniu zadania, które znajduje swe słowne sformułowanie w tzw. pytaniu rozstrzygnięcia „czy a jest b?”. Rozwiązaniem jest udzielenie jednej z dwóch właściwych odpowiedzi: „a jest b” albo „a nie jest b” na podstawie stwierdzenia prawdziwości lub fałszywości pewnych następstw wyprowadzonych ze zdania „a jest b”. W związku z powyższym procedura sprawdzania nie wyznacza jednoznacznie postaci konkluzji, wyprowadzenie której zakończy proces sprawdzania.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sprawdzanie
Sprawiedliwość
Sprawiedliwość – „uczciwe, prawe postępowanie”. Jedno z podstawowych pojęć etycznych i prawnych, oznaczające cechę przypisywaną jednostkom (osoba sprawiedliwa), działaniom (sprawiedliwe postępowanie) czy instytucjom społecznym (sprawiedliwe prawa, sprawiedliwy ustrój, sprawiedliwy wyrok), wiązaną najczęściej z odpowiednim rozdziałem dóbr lub bezstronnością.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sprawiedliwo%C5%9B%C4%87
Sprzątacz
Sprzątaczka, sprzątacz – osoba zajmująca się zawodowo sprzątaniem, czyli utrzymaniem czystości i porządku – w biurach, hotelach, placówkach handlowych, obiektach przemysłowych lub w domach prywatnych.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sprz%C4%85tacz
Sprzedawca
Sprzedawca – osoba (fizyczna albo prawna) dokonująca sprzedaży dóbr materialnych lub usług, oferując je nabywcy.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sprzedawca
Sprzedaż
Sprzedaż – czynności organizacyjne, techniczne, prawne i finansowe związane z odpłatnym dostarczeniem dóbr lub usług.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sprzeda%C5%BC
Stan psychiczny
Stan psychiczny to element procesu psychicznego. Składają się na niego stan emocjonalny (afekt i nastrój), napęd, procesy poznawcze, tożsamość, percepcja siebie i zachowanie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stan_psychiczny
Starosta
urząd w krajach słowiańskich
Starosta – urząd związany z zarządzaniem jednostką administracyjną. W Polsce urząd starosty został wprowadzony podczas panowania króla Wacława II (1291-1305) z czeskiej dynastii Przemyślidów w celu sprawniejszego zarządzania krajem. Stanowisko to na przestrzeni lat zmieniało swoje znaczenie i funkcje, znane jest też w sąsiednich krajach. Obecnie w Polsce funkcja starosty oznacza osobę kierującą powiatem (zarówno mężczyznę, jak i kobietę).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Starosta
Statystyka
Statystyka (niem. Statistik, „badanie faktów i osób publicznych”, z łac. [now.] statisticus, „polityczny, dot. polityki”, od status, „państwo, stan”) – nauka, której przedmiotem zainteresowania są metody pozyskiwania i prezentacji, a przede wszystkim analizy danych opisujących zjawiska, w tym masowe.
Duża część nauki zajmuje się obserwacją otaczającego nas świata lub też posługuje się eksperymentem dla potwierdzenia swoich teorii. Takie badanie przebiega zazwyczaj według schematu: zebranie danych, ich analiza i interpretacja. Badaczowi potrzebny jest wtedy zestaw narzędzi – sprawdzonych metod, które umożliwią mu operowanie na dużych zbiorach danych. Tworzeniem i rozwijaniem takich użytecznych narzędzi zajmuje się właśnie statystyka.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Statystyka
Stereotyp
Stereotyp – konstrukcja myślowa, zawierająca komponent poznawczy, emocjonalny i behawioralny, zawierająca uproszczone przeświadczenie dotyczące genezy różnych zjawisk, w tym dotyczących innych grup społecznych. Jako pierwszy terminu „stereotyp” na określenie uproszczonych schematów, klisz i wyobrażeń, którymi ludzie posługują się do oceniania i kategoryzowania, użył Walter Lippmann w swojej książce „Opinia Publiczna”.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stereotyp
Stewardesa
Stewardesa, steward (pol. konwojent pokładu samolotu) – osoba pracująca w samolotach i na statkach. Obsługa pasażerów nie jest jedynym obowiązkiem stewardesy, ale ponieważ jest łatwa do zaobserwowania zawód bywa kojarzony bardziej z serwisem pokładowym niż z kwestiami bezpieczeństwa i obsługi samolotu.
Prócz obsługi pasażerów (przez np. podawanie posiłków) najważniejszym zadaniem stewardes lub stewardów w samolotach jest zapewnienie bezpieczeństwa pasażerów i lotu. Członkowie załogi są wyszkoleni w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej, sztuki przetrwania, gaszenia pożarów na pokładzie oraz ewakuacji. Wszystkie działania z zakresu obowiązków podlegają międzynarodowemu prawu i są uszczegółowione w procedurach i sekwencjach działania zwanych drylami.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stewardesa
Stolarz
Stolarz – rzemieślnik wykonujący z drewna meble i przedmioty codziennego użytku.
Pierwszy w Polsce cech stolarski powstał w 1489 roku w Krakowie. Rozwój meblarstwa wiązał się z rozwojem miast, a tym samym z rozwojem mieszczaństwa. Pierwszą szkołę meblarstwa stworzył w 1750 roku Stanisław Konarski. Do znanych stolarzy zalicza się Jan Jakub Simmler (1791–1872), polski rzemieślnik ebenista, produkujący meble o wysokim poziomie artystycznym i technicznym.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stolarz
Stomatologia
Stomatologia, dentystyka (gr. stoma – usta + gr. logia – nauka; łac. dens – ząb) – dział medycyny zajmujący się funkcjonowaniem, patologiami i leczeniem zębów, przyzębia, języka, błony śluzowej i innych tkanek jamy ustnej oraz ją otaczających, a także stawu skroniowo-żuchwowego człowieka. Przed wejściem Polski do Unii Europejskiej używano tytułu lekarz stomatolog, potem lekarz dentysta, jednakże Naczelna Izba Lekarska dopuszcza możliwość używania obydwu tytułów.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stomatologia
Stopnie naukowe w Polsce
Stopnie naukowe w Polsce są uregulowane w Prawie o szkolnictwie wyższym i nauce. Ustawa przewiduje następujące stopnie naukowe:
doktora,
doktora habilitowanego.
Stopnie naukowe są nadawane w jednostkach organizacyjnych, którym takie uprawnienie przyznała Rada Doskonałości Naukowej, biorąc pod uwagę następujące przesłanki: poziom działalności naukowej lub artystycznej placówki oraz liczbę zatrudnionych w niej naukowców (samodzielnych pracowników nauki) posiadających tytuł profesora lub stopień doktora habilitowanego.
Stopień naukowy doktora i stopień naukowy doktora habilitowanego jest nadawany w drodze postępowania wszczętego na wniosek osoby ubiegającej się o nadanie stopnia naukowego.
…
Od stopni naukowych należy odróżnić tytuł profesora, który jest nadawany przez prezydenta RP w oparciu o wniosek podstawowej jednostki organizacyjnej, zaakceptowany uprzednio przez Radę Doskonałości Naukowej. Tak rozumiany tytuł profesora (tzw. profesor belwederski od miejsca pierwszych nadań) należy odróżnić od stanowisk profesora uczelni lub instytutu (do 2018 r. profesora nadzwyczajnego) i profesora (do 2018 r. profesora zwyczajnego) oraz od zniesionych w 1990 dwóch odrębnych tytułów profesora: profesora zwyczajnego (wyższego) i profesora nadzwyczajnego (niższego), które funkcjonowały w Polsce od roku 1920.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stopnie_naukowe_w_Polsce
Stosunek pracy
Stosunek pracy – pojęcie z zakresu prawa pracy oznaczające więź prawną łączącą pracownika i pracodawcę.
Cechą charakterystyczną stosunku pracy jest to, że pracownik zobowiązuje się świadczyć na rzecz pracodawcy pracę w miejscu i czasie przez niego określonym i pod jego kierownictwem, a pracodawca zobowiązuje się do zapłaty odpowiedniego wynagrodzenia.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stosunek_pracy
Stosunek społeczny
Stosunek społeczny – normatywnie określona relacja i oczekiwany schemat interakcji pomiędzy co najmniej dwiema osobami, wynikająca z posiadanych przez nich ról i pozycji społecznych, podlegająca kontroli społecznej.
Układ ten składa się również z łącznika pomiędzy tymi osobami, który jest przedmiotem materialnym lub symbolicznym, oraz sytuacji, w której rozgrywają się powinności i obowiązki partnerów. W stosunku tym zachowania jednej strony wywołują reakcję drugiej strony. Przykładami stosunku społecznego mogą być np. rodzicielstwo, małżeństwo.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stosunek_spo%C5%82eczny
Stosunki międzynarodowe
nauka polityczna
Stosunki międzynarodowe – jedna z subdyscyplin nauk politycznych, bywa (choć wzbudza to poważne kontrowersje wśród większości badaczy) traktowana jako osobna dyscyplina w ramach nauk społecznych. Przedmiotem badań są wszelkie „stosunki społeczne, które kształtują się ponad granicami państw i dotyczą relacji między różnymi podmiotami życia międzynarodowego”.
Stosunki międzynarodowe ujmuje się szerzej niż tylko jako stosunki między państwami, ale także między innymi podmiotami, np. organizacjami międzynarodowymi, przedsiębiorstwami i partiami politycznymi z różnych państw.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stosunki_mi%C4%99dzynarodowe
Stowarzyszenie
grupa osób fizycznych i / lub prawnych działających dobrowolnie w określonym interesie lub celu
Stowarzyszenie – organizacja społeczna (zrzeszenie) powoływana przez grupę osób mających wspólne cele lub zainteresowania.
W Polsce specjalnymi odmianami stowarzyszeń, oddzielnie uregulowanymi w przepisach prawa i mającymi specjalne cele, są: partie polityczne, komitety wyborcze, związki wyznaniowe, organizacje pracodawców, związki zawodowe i cechy rzemieślnicze. Cechą wspólną wszystkich tych organizacji jest działalność niezarobkowa.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stowarzyszenie
Stół bilardowy
Stół bilardowy – stół skonstruowany i przystosowany do grania na nim w bilard. Spotyka się stoły bilardowe w różnych rozmiarach, co najczęściej związane jest z przeznaczeniem stołu do gry w odpowiednią odmianę bilardu. Określenie stół bilardowy odnosi się do ogółu stołów na których można rozegrać grę w którąś z odmian bilardu, jednak najczęściej określenie to kojarzy się z prostokątnym stołem z sześcioma łuzami – mimo to można spotkać stoły okrągłe, sześciokątne, lub o bardziej wymyślnych kształtach.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3%C5%82_bilardowy
Strach
Strach – jedna z podstawowych cech pierwotnych (nie tylko ludzka) mających swe źródło w instynkcie przetrwania. Stan silnego emocjonalnego napięcia, pojawiający się w sytuacjach realnego zagrożenia, naturalną reakcją organizmu jest np. odruch silnego napięcia mięśni, a w konsekwencji ucieczka lub walka. Spowodowany jest zdolnością zapamiętywania i kojarzenia podobnych sytuacji (podobna sytuacja w przeszłości miała groźny skutek) oraz w przypadku ludzi umiejętnością abstrakcyjnego myślenia (z mojej decyzji wyniknie sytuacja która spowoduje groźny skutek). Nierozerwalnie związany z przyszłością (odstęp czasowy jest nieistotny) gdyż zdarzenia z przeszłości odczuwamy inaczej (żal po jakiejś stracie) a jeszcze inaczej teraźniejsze (ból sprawia nam cierpienie). Straty lub bólu mającego nadejść możemy się bać (odczuwamy przed nimi strach). Strach może mieć skutek pozytywny, gdy efektem jest ochrona nas lub naszego interesu, albo negatywny, gdy powstrzymuje nas przed konsekwentnym dążeniem do celu. Jest subiektywny, gdyż ten sam spodziewany skutek nie zawsze i nie u wszystkich spowoduje poczucie zagrożenia.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Strach
Strategia organizacji
Strategia – w znaczeniu ogólnym oznacza naczelną orientację gospodarczą, społeczną, militarną, która wyraża dominujący kierunek działania danego systemu. Ta naczelna orientacja jest główną linią i zarazem wytyczną postępowania kierownictwa systemu w związku z sytuacjami, jakie zachodzą w otoczeniu i przy uwzględnieniu własnego potencjału kadrowego, organizacyjnego, finansowego i techniczno -produkcyjnego. Należy jednak podkreślić, że strategia w wymiarze podstawowym ma zawsze charakter kompleksowy, ponieważ jest projektem przyszłej organizacji i funkcjonowania całego systemu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Strategia_organizacji
Straż pożarna
zespół ludzi odpowiednio wyszkolonych i wyposażonych, powołanych do ochrony przeciwpożarowej, a także do przeprowadzania akcji ratowniczych w wypadku klęsk żywiołowych lub katastrof
Straż pożarna, dawniej straż ogniowa – zorganizowana formacja zajmująca się prewencją i walką z pożarami oraz pozostałymi zagrożeniami (innymi niż przestępczość) dla zdrowia i życia ludzkiego, dobytku oraz środowiska naturalnego. Do zadań straży pożarnej należy także usuwanie skutków klęsk żywiołowych i katastrof.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stra%C5%BC_po%C5%BCarna
Stres
Stres (ang. stress ‘naprężenie’), napięcie psychiczne – jest definiowany w psychologii jako dynamiczna relacja adaptacyjna pomiędzy możliwościami jednostki, a wymogami sytuacji (stresorem; bodźcem awersyjnym[potrzebny przypis]), charakteryzująca się brakiem równowagi psychicznej i fizycznej. Podejmowanie zachowań zaradczych jest próbą przywrócenia równowagi.
W terminologii medycznej, stres jest zaburzeniem homeostazy spowodowanym czynnikiem fizycznym lub psychologicznym. Czynnikami powodującymi stres mogą być czynniki umysłowe, fizjologiczne, anatomiczne lub fizyczne.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stres
Struktura społeczna
Struktura społeczna – układ wzajemnie powiązanych elementów składowych społeczeństwa, np. ról społecznych czy pozycji, między którymi zachodzą mniej lub bardziej dynamiczne procesy oraz występuje hierarchia społeczna. Jest to też układ stosunków społecznych pomiędzy poszczególnymi osobami, kategoriami społecznymi lub organizacjami.
Pojęcie struktury w socjologii zaczerpnięte zostało z biologii przez Herberta Spencera, który porównywał społeczeństwo do organizmu (zwierzęcego).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Struktura_spo%C5%82eczna
Student
osoba kształcąca się na studiach wyższych
Student (łac. studere – starać się, przykładać się do czegoś) – osoba kształcąca się na studiach wyższych.
W Galicji mianem studenta zwykło się określać ucznia gimnazjum; słuchaczy uniwersytetu nazywano natomiast akademikami. Dawniej nazywano studentów żakami.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Student
Studia drugiego stopnia
rodzaj studiów
Studia drugiego stopnia (dawniej: studia uzupełniające magisterskie) – forma kształcenia, na którą są przyjmowani kandydaci posiadający co najmniej kwalifikacje pierwszego stopnia, kończąca się uzyskaniem kwalifikacji drugiego stopnia. W Unii Europejskiej są one zgodne z zaleceniami deklaracji bolońskiej.
W Polsce nauka na studiach drugiego stopnia wymaga uprzedniego ukończenia co najmniej studiów pierwszego stopnia i trwa 3–5 semestrów. Studia te kończą się uzyskaniem tytułu zawodowego magistra, magistra inżyniera albo tytułu równorzędnego. Ich ukończenie jest wymagane do kontynuacji nauki w szkole doktorskiej (na studiach doktoranckich przed wejściem w życie Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Studia_drugiego_stopnia
Studia pierwszego stopnia
rodzaj studiów
Studia pierwszego stopnia – forma kształcenia, na którą są przyjmowani kandydaci mający maturę, kończąca się uzyskaniem tytułu zawodowego licencjata (po studiach licencjackich) lub inżyniera (po studiach inżynierskich).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Studia_pierwszego_stopnia
Studia podyplomowe
Studia podyplomowe – inna niż studia wyższe i studia doktoranckie forma kształcenia, przeznaczona dla kandydatów posiadających kwalifikacje co najmniej pierwszego stopnia. By rozpocząć studia podyplomowe, należy posiadać dyplom studiów licencjackich, inżynierskich lub magisterskich. Różnice w wymaganiach formalnych każda uczelnia określa indywidualnie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Studia_podyplomowe
Studia trzeciego stopnia
Studia doktoranckie
Studia trzeciego stopnia (studia doktoranckie, studia doktorskie) – w myśl uchylonej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym studia umożliwiające uzyskanie zaawansowanej wiedzy w określonej dziedzinie lub dyscyplinie nauki, przygotowujące do samodzielnej działalności badawczej i twórczej. Kształcenie na studiach doktoranckich kończyło się uzyskaniem kwalifikacji trzeciego stopnia (w Polsce absolwent otrzymuje Świadectwo ukończenia studiów doktoranckich). Ukończenie studiów trzeciego stopnia nie oznaczało uzyskania stopnia naukowego doktora, należy jednak wskazać, że studia doktoranckie stwarzały warunki do przygotowania rozprawy doktorskiej. Studia doktoranckie prowadzone mogły być przez uprawnione jednostki organizacyjne uczelni, instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk, instytut badawczy lub międzynarodowy instytut naukowy działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W Polsce studia doktoranckie trwały nie krócej niż 2 lata i nie dłużej niż 4 lata, z możliwością przedłużenia w uzasadnionych przypadkach o 2 lata (np. prowadzenia długotrwałych badań naukowych).
W Polsce w roku akademickim 2011/2012 w ramach studiów doktoranckich kształciły się 40 263 osoby, w tym 29 943 w trybie stacjonarnym i 10 320 w trybie niestacjonarnym.
Nauka na studiach doktoranckich wymagała ukończenia studiów II stopnia lub jednolitych studiów magisterskich.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Studia_trzeciego_stopnia
Studia wyższe
Studia wyższe – opcjonalny końcowy etap formalnego procesu edukacji.
Proces boloński
Podpisana 19 czerwca 1999 Deklaracja Bolońska wprowadziła do państw-sygnatariuszy dwustopniowy podział studiów oraz studia doktoranckie:
studia pierwszego stopnia:
studia licencjackie
studia inżynierskie
studia drugiego stopnia
jednolite studia magisterskie – w przypadku niektórych kierunków – łączne I i II stopnia
studia trzeciego stopnia (doktoranckie).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Studia_wy%C5%BCsze
Styl życia
Styl życia – zakres i formy codziennych zachowań jednostek lub grup, specyficzne dla ich usytuowania społecznego, tzn. manifestujące położenie społeczne oraz postrzegane jako charakterystyczne dla tego położenia, a dzięki temu umożliwiające szeroko rozumianą społeczną lokalizację innych ludzi. Pojęcie to obejmuje nie tylko zachowania ludzkie, ale i mechanizmy psychofizyczne leżące u podstaw tych zachowań: motywacje, potrzeby, akceptowane wartości.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Styl_%C5%BCycia
Sudoku
Sudoku (jap. 数独 sūdoku; od sūji wa dokushin ni kagiru, czyli cyfry muszą być pojedyncze) – łamigłówka, której celem jest wypełnienie diagramu 9 × 9 w taki sposób, aby w każdym wierszu, w każdej kolumnie i w każdym z dziewięciu pogrubionych kwadratów 3 × 3 (zwanych „blokami” lub „podkwadratami”) znalazło się po jednej cyfrze od 1 do 9.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sudoku
Sugestia
Sugestia – rodzaj bezpośredniego przekazu, poprzez który dana osoba wywiera wpływ na decyzje, przekonania, myśli, opinie i zachowanie innej osoby lub grupy osób, nie odwołując się do racjonalnej argumentacji i nie stosując przymusu. To działanie, które wpływa nie tylko na naszą opinię, ale i myśli, jak i czyny. Można ją definiować jako nakaz do działania zgodnego z jej treścią (Augustynek, 1989).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sugestia
Sukces (stan)
Sukces – działanie na najwyższym poziomie możliwości jednostki, w kierunku spełnienia jej marzeń i pragnień przy jednoczesnym zachowaniu równowagi pomiędzy wszystkimi płaszczyznami życia. Innymi słowy sukces jest to stan zamierzony, zrealizowany w przeciągu pewnego czasu. Do zdefiniowania sukcesu określa się wartości, które są jego wyznacznikiem. W odniesieniu do każdego człowieka sukces może być postrzegany w inny sposób. Ważną rolę odgrywa tutaj hierarchia wartości i doświadczenia poszczególnych osób. Miarą sukcesu mogą być: zrealizowane plany, szczęście, zdrowie, własność materialna itp. Człowiek osiąga sukces wtedy, gdy spełniają się wszystkie jego oczekiwania.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sukces_(stan)
Sympatia
Sympatia – społeczne powinowactwo, w którym jedna osoba blisko rozumie uczucia drugiej osoby. Wyraz „sympatia” pochodzi od łac. sympatha; od gr. συμπάθεια transliterowanego jako sympatheia, połączenie συν + πάσχω = συμπάσχω oznacza „cierpieć wspólnie” lub „odczuwać z”.
Sympatia istnieje, gdy uczucia jednej osoby są głęboko rozumiane i akceptowane przez drugą osobę. W języku potocznym „darzyć kogoś sympatią” oznacza po prostu „lubić go bardziej niż innych”.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sympatia
Synergia
Synergia, synergizm, synergiczność, efekt synergiczny[a] (z gr. συνεργία współpraca) – współdziałanie różnych czynników, którego efekt jest większy niż suma poszczególnych oddzielnych działań. Termin ten jest pojęciem ogólnym, mającym zastosowanie w wielu różnych dziedzinach. Poniżej podano tylko kilka przykładów.
W psychologii społecznej
Synergiczność działań, efekt organizacyjny – wspólne działanie dające większe lub nowe efekty; działania uzupełniają się poprzez kooperację (współpracę) i synchronizację. Efekt zorganizowanej pracy zespołowej, który jest większy niż suma efektów działań indywidualnych. W wyniku synergii powstaje efekt organizacyjny będący przeciętną nadwyżką korzyści przypadającą na członka zespołu współdziałającego z pozostałymi osobami, w porównaniu z korzyścią możliwą do osiągnięcia w działaniu indywidualnym.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Synergia
System
zestaw współdziałających lub współzależnych komponentów
System (stgr. σύστημα systema – rzecz złożona) – zespół wzajemnie powiązanych elementów realizujących jako całość założone cele.
Z uwagi na fakt, że wyodrębnienie wszystkich elementów przynależących do systemu bywa w praktyce niekiedy bardzo trudne, dlatego do badania systemów wykorzystuje się ich uproszczone modele. Elementy przynależące do jednego systemu nie mogą jednak stanowić jednocześnie elementów przynależnych do innego systemu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/System
System aksjonormatywny
System aksjonormatywny – zespół powiązanych funkcjonalnie norm społecznych i wartości dotyczących wszelakich przejawów życia społecznego, charakterystyczny dla określonej kultury, regulujący życie społeczeństwa i jednostki społecznej.
Do podsystemów systemu aksjonormatywnego zaliczane są: zwyczaj, moralność, prawo, estetyka, moda.
Więcej na stronie Wikipedia.org
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/System_aksjonormatywny
System opieki zdrowotnej
System opieki zdrowotnej (również system zdrowotny) – system definiowany jako spójna całość, której liczne, powiązane między sobą części wspólnie oddziaływając wpływają pozytywnie na stan zdrowia populacji. Jest on wyodrębnioną całością złożoną z wielu różnorodnych elementów, które powiązane są różnorodnymi więziami (czyli między którymi zachodzą różnorodne relacje) i który realizuje cele związane ze zdrowiem.
System zdrowotny można również zdefiniować jako zorganizowany i skoordynowany zespół działań, którego celem jest realizacja świadczeń i usług profilaktyczno-leczniczych i rehabilitacyjnych mających na celu zabezpieczenie i poprawę stanu zdrowia jednostki i zbiorowości.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/System_opieki_zdrowotnej
System społeczny
System społeczny – całokształt wzorców, funkcji i społecznie akceptowanych sposobów zachowania, obowiązujących w danym społeczeństwie czy też w danej grupie ludzkiej.
Według J. Stępnia system społeczny to wzajemnie ze sobą powiązane elementy rzeczywistości społecznej. Jest ujmowany w kategoriach działań, w które angażują się jednostki lub grupy jednostek w obrębie danego środowiska społecznego.
Według Piotra Sztompki system społeczny jest to „ złożona całość, składająca się z wielu elementów połączonych wzajemnymi relacjami oddzielonych od środowiska zewnętrznego wyraźną granicą”.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/System_spo%C5%82eczny
Szachy
rodzina strategicznych gier planszowych
Szachy – rodzina strategicznych gier planszowych rozgrywanych przez dwóch graczy na 64-polowej szachownicy, za pomocą zestawu bierek (pionów i figur). Popularnie, choć nieprecyzyjnie, szachami nazywa się również wspomniane bierki. Międzynarodowy Komitet Olimpijski uznaje szachy za dyscyplinę sportu. Szachy należą do gier z doskonałą informacją.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szachy
Szanse na przetrwanie
Szanse na przetrwanie (stabilność, utrzymanie się na powierzchni; ang.: sustainability) – w sensie ogólnym pod tym pojęciem kryją się takie cechy jak zdolność do zapewnienia sprzyjających ku czemuś warunków, zdolność konserwacji oraz wytrzymałość.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szanse_na_przetrwanie
Szczęście
rodzaj emocji spowodowanej doświadczeniami ocenianymi przez podmiot jako pozytywne. Psychologia wydziela w pojęciu szczęście rozbawienie i zadowolenie… (Trwałe) z życia połączone z pogodą ducha i optymizmem; ocena własnego życia jako udanego, wartościowego, sensownego. (Chwilowe) odczucie bezgranicznej radości, przyjemności, euforii, zadowolenia, upojenia;
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szcz%C4%99%C5%9Bcie
Szczęście (zjawisko)
doświadczenie nieprawdopodobnego zdarzenia
Szczęście – zjawisko, które definiuje doświadczenie szczególnie pozytywnych, negatywnych lub nieprawdopodobnych zdarzeń. Naturalistyczna interpretacja jest taka, że pozytywne i negatywne zdarzenia zdarzają się przez cały czas w życiu człowieka, zarówno z powodu losowych, jak i nielosowych, naturalnych i sztucznych procesów, oraz że nawet nieprawdopodobne zdarzenia mogą zdarzyć się przypadkowo. W tym ujęciu bycie „szczęśliwym” lub „pechowym” jest po prostu opisową etykietą, która wskazuje na pozytywność, negatywność lub nieprawdopodobieństwo zdarzenia.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szcz%C4%99%C5%9Bcie_(zjawisko)
Szewstwo
Szewstwo – rodzaj rzemiosła polegający na naprawie i tworzeniu obuwia. Jest to zawód zanikający, większość butów jest wykonywana w fabrykach. Rozróżnia się dwa podstawowe rodzaje szewstwa: ręczne i maszynowe. Pierwsze różni się od drugiego ceną, czasem produkcji, jak i jakością obuwia.
Rzemieślnik zajmujący się szewstwem to szewc.
W 1973 w Warszawie utworzono Muzeum Cechu Rzemiosł Skórzanych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szewstwo
Szkic
Szkic – wstępna realizacja koncepcji artystycznej: malarskiej, rzeźbiarskiej (bozzetto), literackiej itp.
Szkicem można również nazwać swobodnie wykonany rysunek, często o charakterze notatki, służącej później przy opracowaniu dzieła.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szkic
Szkoła (oświata)
instytucja zajmująca się edukacją uczniów
Szkoła (łac. schola, scola, z stgr. σχολή, skholē) – instytucja oświatowo-wychowawcza, zajmująca się kształceniem i wychowaniem w państwie, a także siedziba tej instytucji oraz jej uczniowie i personel w tym nauczyciele.
Polski wyraz szkoła pochodzi od starogreckiego rzeczownika σχολή (skʰoˈlɛ:) – spokój, wolny czas przeznaczony na nauki i wywodzi się od łacińskiego wyrazu schola – czas wolny, odpoczynek, bezczynność.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szko%C5%82a_(o%C5%9Bwiata)
Szkoła podstawowa
Szkoła dla dzieci w wieku 6–7 do 12–15 lat
Szkoła podstawowa – pierwszy etap zorganizowanej edukacji. Zazwyczaj nauka w szkole podstawowej jest obowiązkowa. W Polsce dzieci uczęszczają do szkół znajdujących się najbliżej miejsca zamieszkania, według tzw. rejonizacji. O przydziale rejonów do szkół decydują samorządy lokalne.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szko%C5%82a_podstawowa
Szkoła ponadpodstawowa
Szkoła ponadpodstawowa dawniej ponadgimnazjalna – w Polsce szkoła, którą uczeń może rozpocząć po skończeniu 8-klasowej szkoły podstawowej. Zakładanie i prowadzenie publicznych szkół ponadpodstawowych (z wyłączeniem szkół o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym) jest zadaniem własnym powiatu (miasta na prawach powiatu). W latach 1999–2017 szkoły te występowały pod nazwą szkół ponadgimnazjalnych i rekrutowały swoich uczniów spośród absolwentów gimnazjów. Przed 1999 określane jako szkoły średnie, będące etapem przed szkołami wyższymi.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szko%C5%82a_ponadpodstawowa
Szkoła średnia
Szkoła średnia – typ szkoły występujący w systemie edukacyjnym wielu państw świata. Bywa tak, że jest to szkoła nieobowiązkowa, do której można uczęszczać po zakończeniu edukacji na poziomie podstawowym. Może być zakończona maturą.
Szkoły średnie w Polsce
W Polsce szkołami średnimi nazywa się szkoły ponadpodstawowe (dawniej szkoły ponadgimnazjalne) dające wykształcenie średnie, czyli licea oraz technika.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szko%C5%82a_%C5%9Brednia
Szpital
instytucja medyczna zajmująca się leczeniem w warunkach stacjonarnych
Szpital – jedna z najważniejszych jednostek organizacyjnych w systemie opieki zdrowotnej. W szpitalu udziela się świadczeń zdrowotnych w warunkach zamkniętych. Najważniejszym zadaniem szpitali jest leczenie pacjentów, ale oprócz tego zajmują się opieką zdrowotną ludzi zdrowych, np. szpitale położnicze.
Przy szpitalu często ulokowane są także przychodnie ambulatoryjne i zakłady diagnostyczne. W szpitalu pacjent otrzymuje całodobową lub jednodniową opiekę lekarską oraz pielęgniarską. Niektóre szpitale, szczególnie szpitale akademickie, zajmują się prowadzeniem dydaktyki przed- i podyplomowej.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Szpital
Sztuczna inteligencja
Dział informatyki
Sztuczna inteligencja (ang. artificial intelligence, niem. Künstliche Intelligenz) – inteligencja wykazywana przez urządzenia sztuczne (w przeciwieństwie do inteligencji naturalnej). Termin ten utworzył John McCarthy. W potocznym rozumieniu jest ona często używana w kontekście „prawdziwej sztucznej inteligencji”. W informatyce i kognitywistyce oznacza także tworzenie modeli i programów symulujących choć częściowo zachowania inteligentne. Sztuczna inteligencja jest także przedmiotem rozważań filozofii (filozofia sztucznej inteligencji) oraz przedmiotem zainteresowania nauk społecznych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sztuczna_inteligencja
Sztuka
część dorobku kulturowego cywilizacji, manifestująca się poprzez utwory, w tym dzieła artystyczne. Zdaniem niektórych, pojęcie sztuka jest niemożliwe do kompletnego określenia, albowiem jej granice są redefiniowane w sposób ciągły i w każdej chwili może pojawić się dzieło, które w arbitralnie przyjętej, domkniętej definicji się nie mieści. Sztuka spełnia rozmaite funkcje, m.in. estetyczne, społeczne, dydaktyczne, terapeutyczne, jednak nie stanowią one o jej istocie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sztuka
Sztuka kulinarna
Sztuka kulinarna (łac. culina – kuchnia) – umiejętność przygotowywania jedzenia w sposób smaczny, pożywny i estetyczny, kulinaria zaś to ogół zagadnień związanych z potrawami (np. potrzebne produkty i sposoby przygotowania). Słowo kulinaria jest liczby mnogiej rodzaju nijakiego (te kulinaria, tych kulinariów etc.), a nie liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego (*ta kulinaria, *tej kulinarii etc.). W różnych regionach świata, zależnie od dostępności źródeł pożywienia i wielowiekowej tradycji, wykształciły się różne zwyczaje kulinarne.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sztuka_kulinarna
Sztuka użytkowa
Sztuka użytkowa, in. sztuka stosowana, sztuka zdobnicza – zajmuje się wytwarzaniem przedmiotów codziennego użytku, wykonywanych w niewielkich partiach przez twórcę (artystę) lub zaprojektowanych przez niego i wykonywanych przemysłowo na dużą skalę.
Określenie to stosuje się czasem zamiennie z określeniem – rzemiosło artystyczne. Dotyczy głównie takich dziedzin jak: meblarstwo, złotnictwo, tkanina, ceramika, projektowanie przemysłowe, graficzne, zdobnictwo i moda.
W 1901 roku w Krakowie powstało Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana, wzorowane na angielskim Arts and Crafts Movement, w 1913 powstały Warsztaty Krakowskie, spółdzielnia artystów i rzemieślników młodszego pokolenia.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sztuka_u%C5%BCytkowa
Sztuki muzyczne
Sztuki muzyczne w Polsce dzielą się na następujące dyscypliny:
dyrygentura
instrumentalistyka
kompozycja i teoria muzyki
reżyseria dźwięku
rytmika i taniec
wokalistyka.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sztuki_muzyczne
Sztuki plastyczne
dział sztuk pięknych
Sztuki plastyczne – jeden z podstawowych obok literatury i muzyki działów sztuk pięknych, obejmuje dziedziny wizualnej twórczości artystycznej.
Podstawowe dziedziny sztuk plastycznych to:
- formy płaszczyznowe (kreowanie obrazu)
- malarstwo
- rysunek
- grafika
- grafika warsztatowa (poligrafia artystyczna)
- grafika użytkowa (stosowana, projektowa)
- grafika komputerowa
- typografia
- kaligrafia
- fotografika
- animacja
- ornamentyka
- formy przestrzenne (kreowanie kształtu)
Kwestią sporną jest, czy do sztuk stricte plastycznych można zaliczyć również grafikę komputerową, bo choć twórca w tym przypadku nie zmaga się z samą materią, to mają odniesienie do sztuk plastycznych wszystkie pozostałe aspekty aktu twórczego.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sztuki_plastyczne
Sztuki walki
systemy i tradycje walki wręcz
Sztuki walki (niekiedy błędnie utożsamiane ze sportami walki i systemami walki) – są sposobami walki wręcz, czasami z użyciem broni białej. Podstawą nauki wszelkich sztuk walki jest trening, który zazwyczaj uczy umiejętności samokontroli wybuchów agresji, samoobrony, poprawia wydolność organizmu oraz redukuje poziom strachu.
Klasyfikacja rodzajów walk do konkretnych kategorii stała się punktem spornym wśród zainteresowanych ze względu na płynną granicę pomiędzy tymi kategoriami. Główną cechą rozgraniczającą kategorie jest cel trenowania danego rodzaju walki. Teoretycznym priorytetem w sztukach walki jest rozwój osobowościowo-duchowy. Sporty walki kładą nacisk na element rywalizacji sportowej. Z kolei systemy walki to formy stworzone dla potrzeb współczesnych armii, nastawione na szybką i skuteczną eliminację wroga. Płynność granic polega między innymi na przechodzeniu niektórych sztuk walki w sferę sportów walki (np. judo, taekwondo).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sztuki_walki
Sztuki wizualne
formy sztuki tworzone do odbioru głównie wizualnego
Sztuki wizualne – pojęcie obejmujące różne dziedziny twórczości artystycznej, które odbierane są przez widza poprzez wzrok (stąd ich nazwa – wizualny oznacza wzrokowy, dostrzegalny, z łac. videre – widzieć). Kategoria stosowana jest zatem wobec tradycyjnych dziedzin (takich jak malarstwo czy rzeźba), ale także wobec nowych zjawisk (np. performance, instalacja), których nie obejmowały tradycyjne terminy sztuki piękne czy sztuki plastyczne.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Sztuki_wizualne
Wszystkie artykuły pl.m.wikipedia.org Wyświetl strony zaczynając od: Ś
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Wszystkie_strony?from=%C5%9A&to=&namespace=0
Ślub
uroczystość podczas której osoby zwierają małżeństwo
Ślub – uroczystość zawarcia małżeństwa, podczas której strony składają przysięgę małżeńską przed urzędnikiem stanu cywilnego lub duchownym, w obecności świadków. W antropologii kulturowej ślub jest uznawany za jeden z obrzędów przejścia.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Alub
Ślusarstwo
Ślusarstwo − zawód, dawniej rzemiosło, w którego zakres wchodzi głównie ręczna obróbka metali na zimno, mająca na celu wykonywanie różnych przedmiotów metalowych, montaż oraz naprawianie urządzeń technicznych. W ślusarstwie wykorzystuje się także proste narzędzia z zasilaniem elektrycznym jak np. wiertarki, polerki, szlifierki ostrzarki, szlifierki kątowe czy spawarka elektryczna.
Ślusarstwo, znane już w starożytności, początkowo łączyło się z kowalstwem. W późnym średniowieczu powstały w miastach europejskich cechy kowali i ślusarzy. Tradycyjnie działalnością rzemiosła ślusarskiego jest wytwarzanie wyrobów metalowych, m.in. zamków, kluczy, okuć, ostrzenie noży, narzędzi itp. Rzemiosło ślusarskie wykonywał ślusarz w ślusarni. Wraz z rozwojem manufaktur, a później produkcji przemysłowej, zmalało znaczenie rzemiosła ślusarskiego.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Alusarstwo
Śmiech
ekspresja rozbawienia – Śmiech – w fizjologiiwyraz twarzy, w psychiatrii i psychologii afekt, który jest ekspresją emocji i nastrojów; powstaje przez napięcie mięśni przede wszystkim w okolicach kącików ust, lecz również wokół oczu i opróżnianiu powietrza z płuc. Śmiech jest u ludzi jednym z przejawów radości lub szczęścia, może być jednak również niekontrolowanym przejawem strachu, albo służyć do wykluczania innych przez wyśmiewanie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Amiech
Śpiew
wytwarzanie dźwięków muzycznych
Śpiew – czynność polegająca na artystycznym operowaniu głosem podczas wykonywania utworu muzycznego; rodzaj działalności artystycznej człowieka, najstarszy typ wykonawstwa muzycznego. Dyscyplina zajmująca się nauczaniem śpiewu i szkoleniem głosu zwana jest wokalistyką. W programie nauczania szkół muzycznych i wyższych uczelni artystycznych dzielona jest na wokalistykę klasyczną (operową) i wokalistykę jazzową (zwaną także rozrywkową lub estradową).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Apiew
Środowisko przyrodnicze
całokształt składników przyrody otaczających organizmy żywe
Środowisko przyrodnicze, środowisko naturalne – całokształt ożywionych i nieożywionych składników przyrody, ściśle ze sobą powiązanych, otaczających organizmy żywe. W jego ramach można wyróżnić następujące elementy:
Jedną z zasadniczych właściwości środowiska przyrodniczego jest równowaga naturalna, która zachodzi, gdy odpływ i dopływ energii i materii w przyrodzie są zrównoważone.
Środowisko przyrodnicze znajduje się w ciągłej interakcji z człowiekiem.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Arodowisko_przyrodnicze
Świadomość
stan psychiczny – Świadomość – podstawowy i fundamentalny stan psychiczny, w którym jednostka zdaje sobie sprawę ze zjawisk wewnętrznych, takich jak własne procesy myślowe, oraz zjawisk zachodzących w środowisku zewnętrznym i jest w stanie reagować na nie (somatycznie lub autonomicznie).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiadomo%C5%9B%C4%87
Świat społeczny
Świat społeczny albo świat życia (niem. Lebenswelt) – w ujęciu fenomenologicznym, świat otaczający jednostkę pojmowany przez nią subiektywnie jako świat realny. Specyfiką takiego widzenia świata jest brak wątpliwości w jego realność. Jako Lebenswelt można rozumieć świat życia codziennego, codziennych doznań i działań jednostki, ale także świat marzeń sennych, fantazji czy doznań religijnych.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiat_spo%C5%82eczny
Światopogląd
zespół sądów, przekonań i opinii na temat otaczającego świata – Światopogląd – względnie stały zespół przekonań i opinii (często wartościujących) na temat otaczającego świata, czerpanych z rozmaitych dziedzin kultury, głównie z nauki, sztuki, religii i filozofii.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiatopogl%C4%85d
Święto
Święto – ogólne określenie szczególnych dni lub dłuższych okresów powtarzających się regularnie co rok.
Święto może mieć charakter religijny (np. Szczodre Gody), narodowy[a] (np. Święto Niepodległości), państwowy (np. Dzień Solidarności i Wolności) lub międzynarodowy (np. Dzień Praw Człowieka). Może upamiętniać jakieś wydarzenie (np. bitwę), podkreślać wagę pewnych problemów (np. Sprzątanie Świata), może też być okazją do uczczenia osoby (np. Jana Pawła II) czy grupy społecznej (np. pracowników) lub zawodowej (np. górników).
Z większością świąt wiążą się pewne zwyczaje i uroczysty sposób celebrowania. Niektóre święta są też dniem wolnym od pracy.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awi%C4%99to
Świętość
Świętość (hebr.) qodesz – od qadosz (święty), (gr.) ἅγιος (hágios) – stan konsekracji (łac.) sacrum, w sensie oddzielenia od (łac.) profanum, czyli od powszedniego świata. Świętość oznacza oddzielenie od (kogoś lub czegoś) dla (kogoś lub czegoś). Jest także rozumiana jako czystość – moralna bądź duchowa nieskazitelność. Świętość w sensie moralnym jest pochodną pierwotnego znaczenia ontologicznego i kultycznego. Pojęcie świętości występuje w wielu religiach. W chrześcijaństwie ma silne powiązanie z doskonałą miłością (por. 1 Kor 13).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awi%C4%99to%C5%9B%C4%87