Wszystkie artykuły pl.m.wikipedia.org Wyświetl strony zaczynając od: R
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Wszystkie_strony?from=R&to=&namespace=0
Rachunkowość
Rachunkowość – system ewidencji gospodarczej ujmujący w mierniku pieniężnym i przekroju poszczególnych podmiotów gospodarczych wraz z procesami produkcji, dystrybucji, konsumpcji i akumulacji. Rachunkowość jest sformalizowanym systemem, odzwierciedlającym proces prowadzonej działalności gospodarczej i służy jej ocenie. Podstawowym celem rachunkowości jest dostarczenie prawdziwego i rzetelnego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej podmiotu gospodarczego. Przedmiotem rachunkowości jest każde zdarzenie gospodarcze wyrażone w mierniku pieniężnym i wpływające na zmianę sytuacji podmiotu gospodarczego, jego zasoby i wyniki.
Rachunkowość obejmuje trzy główne działy:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rachunkowo%C5%9B%C4%87
Radca prawny
prawnik świadczący pomoc prawną
Radca prawny – w Polsce wolny zawód zaufania publicznego zajmujący się świadczeniem pomocy prawnej, w szczególności polegającej na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy. Jest wykonywany na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Każdy radca prawny i aplikant radcowski obok obowiązków wynikających z norm prawa, podlega także normom deontologicznym zawodu radcy prawnego, określonym w szczególności w Kodeksie Etyki Radcy Prawnego. Radcy prawnemu, podobnie jak adwokatowi, przysługuje zwyczajowy tytuł „mecenas”.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Radca_prawny
Radiotechnika
Radiotechnika to dział nauki i techniki obejmujący teorię i zastosowanie w praktyce drgań elektromagnetycznych (fal radiowych) do przenoszenia sygnałów na odległość.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Radiotechnika
Radość (emocja)
stan emocjonalny wyrażający uczucie całkowitego spełnienia; w rozumieniu potocznym: synonim szczęścia – towarzyszy zabawie, zadowoleniu lub satysfakcji z przeżywanych doznań, wykonywanych czynności lub przywoływanych w pamięci wspomnień. Jest uczuciem towarzyszącym przy wykonywaniu pracy fizycznej jak i umysłowej, działaniom twórczym lub rekreacyjnym, rozwiązywaniu zadań o umiarkowanym stopniu trudności.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rado%C5%9B%C4%87_(emocja)
Ratownik medyczny
Ratownik medyczny – osoba wykonująca zawód medyczny, posiadająca wiedzę i uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych w zakładach opieki zdrowotnej, w szczególności do udzielania świadczeń zdrowotnych w sytuacji nagłego stanu zagrożenia życia lub zdrowia. Ratownik medyczny podczas udzielania świadczeń zdrowotnych korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszowi publicznemu, zgodnie z przepisami Ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym.
Ratownik medyczny może samodzielnie podejmować działania i czynności medyczne zgodnie z aktualną wiedzą medyczną oraz podawać silnie działające leki samodzielnie bez zlecenia lekarza, również we wszystkich oddziałach szpitalach.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Ratownik_medyczny
Realizator dźwięku
Realizator dźwięku – osoba zajmująca się realizacją strony elektroakustycznej lub postprodukcją przedsięwzięcia związanego z dźwiękiem, zapewniająca właściwe jego parametry techniczne i estetyczne, czyli np. miksowaniem dźwięków w całość, nagrywaniem, obróbką i rekonstrukcją dźwięku, masteringiem, montażem, nagłaśnianiem itp.
Realizator dźwięku pracuje na urządzeniach takich jak stół mikserski, komputer wyposażony w system nieliniowego montażu (ang. DAW), korektory, procesory sygnałowe itp. Jest odpowiedzialny za podłączenie różnych przetworników elektroakustycznych oraz sprzętu elektronicznego (nagrywającego lub nagłaśniającego), aby ze sobą współpracowały.
Inne stosowane potocznie i niepoprawnie terminy w odniesieniu do realizatorów nagłośnień to „akustyk” i „nagłaśniacz”.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Realizator_d%C5%BAwi%C4%99ku
Recenzja
Recenzja (z łacińskiego recensio oznaczającego spis ludności, przegląd, w języku polskim za pośrednictwem niemieckiego Rezension) – analiza i ocena dzieła artystycznego, publikacji naukowej, projektu, przewodnika, poradnika, wystawy, przedstawienia teatralnego, publikacji multimedialnej, filmu, gry komputerowej itp. Pełni funkcję informacyjną, wartościującą i postulatywną, nakłaniającą lub zniechęcającą.
Recenzja odnosi się do aktualnych zjawisk artystycznych i naukowych. Jest gatunkiem o schematycznej strukturze: zawiera elementy informacyjne, analityczno-krytyczne i oceniające. Kompozycja recenzji jest dostosowana do wymogów tematycznych dzieła, określonego odbiorcy, specyfiki medium, w którym recenzja jest publikowana. Krytyczne lub pozytywne omówienie utworu artystycznego lub naukowego, którego celem jest poddanie ocenie wartości tego dzieła w oparciu o powszechnie przyjęte kryteria lub w sposób czysto subiektywny.
Występują tzw. recenzje zbiorcze, gdzie jeden recenzent w konkretnym tekście omawia kilka wydanych w tym samym czasie książek różnych autorów. Omówienie kilku dzieł danego autora to szkic czy esej (a nie recenzja).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Recenzja
Recenzja naukowa
omówienie i ocena utworu naukowego (np. książki) pod kątem jego zawartości
Recenzja naukowa – recenzja utworu naukowego (dysertacji, książki, publikacji w czasopiśmie naukowym), której celem jest ocena naukowej zawartości tego utworu.
W odróżnieniu od artystycznej recenzja naukowa jest zwykle pisana przed ogłoszeniem utworu naukowego w druku i ma często decydujący wpływ na to, czy dany utwór zostanie przyjęty do rozpowszechniania.
W szczególności recenzja naukowa jest podstawowym narzędziem w czasopismach naukowych, gdzie stanowi kluczowy element systemu akceptowania i wyboru publikacji do druku.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Recenzja_naukowa
Reklama
Reklama (z łac. reclamo, reclamare ‘odzew’; re 'w tył, znów, naprzeciw’ i clamo, clamare ‘wołać’) – informacja połączona z komunikatem perswazyjnym. Zazwyczaj ma na celu skłonienie do nabycia lub korzystania z określonych towarów czy usług, popierania określonych spraw lub idei (np. promowanie marki).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Reklama
Rekreacja
Aktywność rozrywkowa, mogąca służyć wypoczynkowi – Rekreacja, aktywny wypoczynek (łac.recreo – odnowić, ożywić) – forma aktywności umysłowej lub fizycznej podejmowana poza obowiązkami zawodowymi, społecznymi, domowymi i nauką. Stosowana w celu odpoczynku i rozrywki.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rekreacja
Rekrutacja
proces zachęcania, wybierania i przyjmowania kandydatów do pracy
Rekrutacja – w potocznym rozumieniu element procesu zarządzania zasobami ludzkimi, sformalizowany proces naboru osób do organizacji, np. do pracy na wakujące stanowisko lub na studia. Nauki o zarządzaniu definiują rekrutację jako jeden z elementów procesu zatrudnienia, który polega na zachęceniu odpowiednio dużej liczby kandydatów do złożenia aplikacji tj. ubieganiu się o wolne stanowisko pracy. Tak rozumiana rekrutacja umożliwia selekcję (kolejny etap procesu zatrudnienia).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rekrutacja
Relacja rodzinna
Relacja rodzinna (także relacja lub stosunek genealogiczny; pot. nazwa lub rodzaj pokrewieństwa i powinowactwa, nazewnictwo, nazwy członków rodziny) – nazwa i rodzaj stosunku zachodzącego między dwiema osobami należącymi do tej samej rodziny, a wynikającego z faktu filiacji i koicji (w genealogii) lub – szerzej – z pokrewieństwa i powinowactwa (w pozostałych naukach). Na relację taką mają również wpływ stopień pokrewieństwa i powinowactwa (pierwszy, drugi, trzeci itd.), różnica pokoleń oraz linia pokrewieństwa i powinowactwa (prosta i boczna, wstępna i zstępna). Relacje rodzinne oblicza się od jednej osoby, którą w genealogii można nazywać probantem, do innego członka jej rodziny.
Relacje rodzinne można podzielić na relacje proste, wynikające z jednej filiacji (rodzice-dzieci) bądź jednej koicji (między małżonkami; ewentualnie między rodzicami nieślubnego dziecka), oraz relacje złożone z dwóch lub więcej filiacji i koicji, np. probanta z dziadkiem dzielą dwie filiacje, a ze szwagrem – dwie filiacje i jedna koicja.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Relacja_rodzinna
Relacje interpersonalne
Relacje interpersonalne (czyli związki między ludźmi) – sposób wyrażania między dwoma lub więcej partnerami interakcji uczuć i postaw (co wynika z psychologicznego podziału pomiędzy ja i ty). Relacje koncentrują się na wzajemnych stosunkach ich uczestników, które odnoszą się do pozytywnych bądź negatywnych powiązań pomiędzy partnerami, których wyrazem mogą być na przykład: agresja, wrogość, atrakcyjność interpersonalna, miłość, zakochanie, intymność, obojętność, nienawiść, konflikt, zerwany kontakt, dystans emocjonalny, admiracja, skupienie uwagi, przemoc, manipulacja, kontrolowanie, lekceważenie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Relacje_interpersonalne
Relaks
Relaks, odprężenie, odpoczynek, – stan fizycznego i psychicznego odprężenia. Może być osiągany w procesie relaksacji. Stan relaksu charakteryzuje się zmniejszeniem napięcia mięśniowego (tonusu), tempa pracy serca i ciśnienia krwi, spowolnieniem oddechu. W stanie relaksu zmienia się aktywność elektryczna mózgu – pojawia się rytm fal alfa. Najstarsze użycie tego określenia odnotowano na początku XX w. w apelu kaznodziejki o konieczności skierowania ku sobie dyscypliny mającej powstrzymać tzw. rozpraszanie się w codziennej aktywności, które prowadzi do tzw. zagubienia się.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Relaks
Relaksacja (psychologia)
Relaksacja – proces wchodzenia w stan relaksu. Niekiedy używa się zamiennie terminów „relaksacja” i „relaks”. Relaksacja osiągana może być w procesie treningu relaksacyjnego. Zwykle uczenie relaksacji polega na rozluźnianiu grup mięśni (zobacz np. trening Jacobsona), spowolnieniu oddechu i oddychaniu brzusznym. Coraz częściej do relaksacji wykorzystuje się ograniczenie stymulacji środowiskowej (deprywację sensoryczną). Treningi relaksacyjne są formą terapii (autoterapii) i stosowane są, między innymi, w psychoterapii behawioralnej (desensytyzacja), leczeniu bezsenności, redukowaniu stresu, depresji, lęku, bólów głowy.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Relaksacja_(psychologia)
Religia
system wierzeń i praktyk
Religia – system wierzeń i praktyk określający relację między różnie pojmowaną sferą sacrum (świętością) i sferą boską a społeczeństwem, grupą lub jednostką. Manifestuje się ona w wymiarze doktrynalnym (doktryna, wierzenia), w czynnościach religijnych (np. kult, rytuały), w sferze społeczno-organizacyjnej (wspólnota religijna, np. Kościół) i w sferze duchowości indywidualnej (m.in. mistyka).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Religia
Religioznawstwo
Religioznawstwo – zespół nauk o religii, których podejście – w odróżnieniu od teologii i od filozofii religii – charakteryzuje się empirycznym (antropologicznym, socjologicznym, historycznym, ekonomicznym) stosunkiem do przedmiotu badań. Często stosowana jest perspektywa porównawcza (fenomenologia religii).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Religioznawstwo
Renta
Renta (z niem. Rente „dochód” od łac. reddere „oddawać”)
Okresowe świadczenie pieniężne wypłacane regularnie przez instytucję ubezpieczeniową osobom, które są czasowo lub stale niezdolne do wykonywania pracy zawodowej. Wypłacane jest w ramach systemu ubezpieczeń społecznych.
Renta rodzinna – świadczenie pieniężne uzyskiwane przez członków rodziny w związku ze śmiercią jednego z członków rodziny. Świadczenie to może przysługiwać zarówno dzieciom, jak i współmałżonkom zmarłego. Renta rodzinna wypłacana jest również z systemu ubezpieczeń społecznych.
Otrzymywany regularnie przez rentiera dochód z kapitałów, np. odsetki od obligacji, odsetki od terminowych lokat bankowych, dywidendy od posiadanych akcji czy też różnego rodzajów czynszów i rent za wynajem nieruchomości.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Renta
Restauracja (lokal gastronomiczny)
lokal gastronomiczny
Restauracja – lokal gastronomiczny z obsługą kelnerską, w którym konsumpcja odbywa się przy stolikach. Podrzędna restauracja potocznie określana jest jako knajpa.
W restauracji dania przygotowywane są na indywidualne zamówienie, produkowane głównie z surowców (rzadziej z półproduktów i gotowych potraw). Asortyment uzupełniają napoje zimne i gorące, alkohole, wyroby cukiernicze i towary handlowe (papierosy, słodycze itp.). Restauracje często mają odpowiedni do charakteru obiektu wystrój wnętrz i specjalizację w rodzaju kuchni (regionalna, narodowa). Ponadto restauracje świadczą usługi rozrywkowe (np. dancingi), dodatkowe (np. catering), przygotowane są do organizowania przyjęć okolicznościowych i obsługi grup.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Restauracja_(lokal_gastronomiczny)
Retoryka
Retoryka (stgr. ῥητορική τέχνη, łac. rhetorica) – sztuka budowania artystycznej, perswazyjnej wypowiedzi ustnej lub pisemnej, nauka o niej, refleksja teoretyczna, jak również wiedza o komunikacji słownej, obrazowej i zachowawczej pomiędzy autorem wypowiedzi a jej odbiorcami[1]. W starożytności retoryka była nie tylko specjalną dziedziną nauki i sztuki, ale także ideałem życiowym, a nawet filarem kultury. W średniowieczu została jednym z podstawowych przedmiotów szkolnych, wykładanych w ramach sztuk wyzwolonych. Do XIX wieku, w kulturze europejskiej, uważano ją za niezbędny element wykształcenia.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Retoryka
Reżyser
autor odpowiedzialny za całokształt dzieła scenicznego, filmowego, telewizyjnego lub radiowego
Reżyser (fr. regisseur) – autor dzieła scenicznego lub filmowego odpowiedzialny za jego całokształt, inicjator spektaklu, filmu, widowiska muzycznego bądź estradowego. Tworzy koncepcję artystyczną sztuki (w szczególności adaptuje tekst oryginalny), inspiruje współpracowników i kieruje nimi.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Re%C5%BCyser
Robotnik wykwalifikowany
Robotnik wykwalifikowany – tytuł pracownika wykwalifikowanego, otrzymywany najczęściej po ukończeniu 2- lub 3-letniej Zasadniczej Szkoły Zawodowej i zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (dawniej pracy dyplomowej). Zajęcia teoretyczne odbywają się zwykle w szkole, a doświadczenie zawodowe uczniowie zdobywają u rzemieślników i w zakładach pracy jako pracownicy młodociani.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Robotnik_wykwalifikowany
Robotyka
Robotyka, także technika robotyczna – interdyscyplinarny kierunek badań łączący zagadnienia inżynierii mechanicznej, elektrotechniki, automatyki i informatyki którego celem jest tworzenie robotów, w tym sterowanie ich ruchem. Domeną robotyki są również rozważania nad sztuczną inteligencją – w niektórych środowiskach robotyka jest wręcz z nią utożsamiana.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Robotyka
Rodzina
Rodzina – grupa osób powiązanych ze sobą poprzez pokrewieństwo, powinowactwo lub wspólne zamieszkiwanie. Rodzina, zdaniem socjologów i według najprostszych jej definicji, to „najważniejsza, podstawowa grupa społeczna, na której opiera się całe społeczeństwo”. Celem rodzin jest utrzymanie dobrobytu swoich członków i całego społeczeństwa. W idealnej sytuacji rodziny gwarantowałyby przewidywalność, strukturę i bezpieczeństwo podczas gdy ich członkowie dojrzewają i uczestniczą w życiu społecznym.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rodzina
Rodzina nuklearna
Rodzina nuklearna (ang. nuclear family), in. rodzina mała – rodzina dwupokoleniowa składająca się z rodziców (zwykle małżonków) i ich biologicznych dzieci. Angielskie pojęcie „nuclear family” obejmuje również dzieci adoptowane, jednak w terminologii krajów niemieckojęzycznych odpowiednik rodziny nuklearnej – „Kernfamilie” dzieci adoptowanych już nie obejmuje.
Tego typu rodziny są charakterystyczne dla społeczeństw przemysłowych, ale tego typu formy pojawiały się także we wcześniejszych okresach historycznych. W społeczeństwach przemysłowych tego typu rodzina pozwala na większą ruchliwość i autonomię gospodarstwa domowego względem grupy krewnych. W niektórych społeczeństwach współczesnych rodzina nuklearna przestaje być normą społeczną.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rodzina_nuklearna
Rola społeczna
Rola społeczna – zbiór oczekiwań wobec jednostki związany z posiadaniem określonego statusu społecznego. Jest to zespół praw i obowiązków wynikających z zajmowania pozycji społecznej. Każda rola posiada swoje nakazy, zakazy i wyznacza margines swobody. W ramach paradygmatu funkcjonalnego rola często jest używana alternatywnie z pojęciem funkcja. W ramach podejścia interpretatywistycznego rola ma charakter bardziej swobodny, określa zarówno zbiór oczekiwań, jak i twórczy wkład aktora.
Każdy aktor społeczny we współczesnym społeczeństwie odgrywa kilka ról społecznych. W niektórych sytuacjach role te mogą wchodzić ze sobą w konflikty. Konflikty mogą być minimalizowane poprzez odpowiedni dobór ról. Rola społeczna lekarza nie jest w pełni spójna z rolą np. matki (ze względu na wymiar czasowy pracy). Rola wojskowego nie jest w pełni spójna z rolą katolika.
Każda rola społeczna determinuje inne, jednakże role społeczne uporządkowane są w stosunku do roli kluczowej. Jeżeli w społeczeństwie ktoś zacznie sprawować rolę ucznia, to od kogoś innego społeczność zacznie oczekiwać roli nauczyciela.
Rola może wchodzić w konflikt z osobowością człowieka który ją sprawuje. Może być traktowana jako tymczasowa osobowość, wyobrażenie jednostki o sobie na użytek określonego kontekstu społecznego.
Role, podobnie jak statusy społeczne, mogą mieć charakter przypisany i osiągany.
Człowiek przyjmuje postawę aktora, kiedy wykonuje sensowną czynność, wynikającą z przyjętych przez niego wartości, natomiast jest obserwatorem, kiedy dystansuje się od obserwowanych zjawisk i potrafi przyjąć różne punkty widzenia. Ta dychotomia wiąże się z innymi: liberalizm-konserwatyzm, subiektywność-obiektywność, bezkrytyczność-krytycyzm, rozwój-przetrwanie i inne.[potrzebny przypis]
Zaobserwowano istotne różnice w zachowaniu aktorów i obserwatorów nawet w ramach tych samych sytuacji. Aktor w wielu sytuacjach radzenia sobie z dylematami ma podejście bardziej konserwatywne i emocjonalne niż obserwator. Aktor koncentruje się na przewidywaniu zdarzeń i warunkach wystarczających do jego zajścia, co powoduje występowanie typowych błędów wnioskowania; przyjęcie postawy obserwatora pozwala na spełnianie wymogów racjonalności myślenia.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rola_spo%C5%82eczna
Rolnictwo
praktyka uprawy roślin i hodowli zwierząt dla zaspokojenia ludzkich potrzeb
Rolnictwo – dział gospodarki, którego głównym zadaniem jest dostarczenie płodów rolnych. Rolnictwo uzyskuje produkty roślinne i zwierzęce dzięki uprawie roli i roślin oraz chowu i hodowli zwierząt.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rolnictwo
Rośliny
eukariotyczne i autotroficzne organizmy
Rośliny (Archaeplastida Adl i in. 2005, dawne nazwy naukowe: Vegetabilia, Plantae, Phytobionta, Plastida, Primoplantae) – eukariotyczne i autotroficzne organizmy, wykorzystujące energię promieniowania słonecznego za sprawą barwników asymilacyjnych (zdarzają się wśród roślin także organizmy heterotroficzne – pasożytnicze, w tym też myko-heterotroficzne, ale mają one charakter wtórny).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Ro%C5%9Bliny
Rozpoznawanie obrazów
Rozpoznawanie obrazu (także: widzenie komputerowe, od ang. computer vision) – przetwarzanie obrazu przez maszynę za pomocą urządzeń zewnętrznych (np. skaner) w opis cyfrowy tegoż obrazu w celu dalszego przetwarzania. Przykładem takiego działania jest OCR czy też OMR. Dalsze przetwarzanie i ostateczna klasyfikacja obrazu częstokroć dokonywana jest przy wykorzystaniu metod inteligencji obliczeniowej.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rozpoznawanie_obraz%C3%B3w
Rozrywka
czynności umilające życie – Rozrywka – działalność mająca na celu dostarczenie przyjemności poprzez relaks. Rozrywka może mieć charakter bierny, jak na przykład oglądanie filmu w kinie czy udział w spektaklu operowym lub aktywny, jak np. udział w grach towarzyskich.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rozrywka
Rozum
Rozum – zdolność do operowania pojęciami abstrakcyjnymi lub zdolność analitycznego myślenia i wyciągania wniosków z przetworzonych danych. Używanie zdobytych doświadczeń do radzenia sobie w sytuacjach życiowych.
Rozum poruszany jest przez wolę, która dostarcza danych, na których podstawie człowiek może podjąć decyzję. Rozum, który ukierunkowuje wolę znajduje się zarazem pod jej wpływem. Zarówno rozum jak i wola mają charakter uniwersalny, zawierający się nawzajem. Rozum nie rozumie, jeśli wola nie poruszy go do działania, np. ktoś zaczyna się pasjonować książką, kiedy ją przeczyta, a przeczyta ją, jeśli zainteresuje go jej treść.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rozum
Rozumowanie
Rozumowanie – proces myślowy polegający na uznaniu za prawdziwe danego przekonania lub zdania na mocy innego przekonania lub zdania uznanego za prawdziwe już uprzednio.
W znaczeniu potocznym rozumowanie poprawne to rozumowanie wymagające zastosowania reguł logiki, oraz uznanych za prawdziwe aksjomatów – np.: praw nauki (zobacz też paranauka), systemów prawnych, dogmatów religijnych, regulaminów, zasad kulturowych, obyczaju, tradycji, czy autorytetu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rozumowanie
Rozumowanie abdukcyjne
Rozumowanie abdukcyjne, abdukcja – pojęcie wywodzące się z filozofii Charlesa Peirce’a, stworzone dla oznaczenia procesu tworzenia wyjaśnień; jest procesem rozumowania, który dla pewnego zbioru faktów tworzy ich najbardziej prawdopodobne wyjaśnienia. Termin abdukcja jest czasem używany dla oznaczenia po prostu procesu tworzenia hipotez służących wyjaśnianiu obserwacji lub wniosków, ale definicja poprzednia jest bardziej rozpowszechniona tak w filozofii, jak i w informatyce.
Dedukcja i abdukcja różnią się co do kierunku, w którym reguła „a pociąga b” jest używana do tworzenia wniosków – warunek końcowy i reguła są użyte do założenia, że warunek początkowy może wyjaśnić warunek końcowy.
dedukcja: pozwala wyprowadzić b jako konsekwencję a: inaczej mówiąc, dedukcja jest procesem wyprowadzania wniosków z tego, co już jest wiadome.
Dla przykładu. Jeśli wszystkie ptaki mają pióra, to skowronek też ma pióra.
abdukcja: pozwala wyprowadzić a jako wyjaśnienie dla b: abdukcja działa przeciwnie niż dedukcja, pozwalając wyprowadzić warunek wstępny a występujący w regule „a pociąga b” z wniosku b. Inaczej mówiąc, abdukcja jest procesem wyjaśniania tego, co jest nam już wiadome.
Dla przykładu. Jest kura, więc było jajko.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rozumowanie_abdukcyjne
Rozumowanie dedukcyjne
Dedukcja – rodzaj rozumowania logicznego, mającego na celu dojście do określonego wniosku na podstawie wcześniej założonego zbioru przesłanek.
Rozumowanie dedukcyjne w odróżnieniu od rozumowania indukcyjnego jest w całości zawarte wewnątrz swoich założeń, to znaczy nie wymaga tworzenia nowych twierdzeń czy pojęć, lecz jest tylko prostym wyciąganiem wniosków. Jeśli jest przeprowadzone poprawnie, zaś zbiór przesłanek nie zawiera zdań fałszywych, to wnioski wyciągnięte w wyniku rozumowania dedukcyjnego są nieodparcie prawdziwe i nie można ich zasadnie zakwestionować.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rozumowanie_dedukcyjne
Rozumowanie indukcyjne
Indukcja (łac. inductio, wprowadzenie) – typ rozumowania redukcyjnego określany jako wnioskowanie „od szczegółu do ogółu”, czyli wnioskowanie o prawdziwości racji (wniosków w szerokim znaczeniu tego słowa) z prawdziwości następstw (przesłanek w szerokim znaczeniu tego słowa), przy czym (w pewnych interpretacjach) typy indukcji bardziej złożone niż prosta indukcja enumeracyjna niezupełna stanowią rozumowania dedukcyjne.
W odróżnieniu od rozumowania dedukcyjnego indukcja enumeracyjna niezupełna stanowi rozumowanie zawodne, to znaczy takie, w którym prawdziwość przesłanek nie gwarantuje prawdziwości wniosku. Głównymi postaciami indukcji są indukcja enumeracyjna niezupełna, indukcja enumeracyjna zupełna, indukcja eliminacyjna i indukcja statystyczna – indukcja matematyczna jest natomiast uznawana za specyficzne rozumowanie dedukcyjne.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rozumowanie_indukcyjne
Rozwój gospodarczy
Rozwój gospodarczy – długofalowy proces przemian dokonujących się w gospodarce. Obejmuje zarówno zmiany ilościowe, dotyczące wzrostu produkcji, zatrudnienia, inwestycji, rozmiarów funkcjonującego kapitału, dochodów, konsumpcji i innych wielkości ekonomicznych charakteryzujących gospodarkę od strony ilościowej (wzrost gospodarczy), jak również towarzyszące im zmiany o charakterze jakościowym (zmiany organizacji społeczeństwa) oraz zmiany o charakterze strukturalnym. Rozwój gospodarczy powoduje zmiany w strukturze tworzenia Produktu Krajowego Brutto oraz zmiany w strukturze zatrudnienia.
Korzyścią z rozwoju gospodarczego jest zwiększenie standardu życia społeczeństwa, zwiększenie produkcji oraz większe bezpieczeństwo publiczne.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rozw%C3%B3j_gospodarczy
Ruchomość
Ruchomość – rzecz ruchoma. Kodeks cywilny nie zawiera definicji ruchomości. Jest ona definiowana w doktrynie w sposób negatywny jako wszystko to, co nie jest nieruchomością. Ruchomość, w przeciwieństwie do nieruchomości, można fizycznie przenieść.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Ruchomo%C5%9B%C4%87
Rybactwo
Rybactwo – (gospodarka rybacka) – zespół planowanych i skoordynowanych czynności mających na celu racjonalne gospodarowanie organizmami wodnymi w myśl zasad ekonomii i zgodnie z założeniami ochrony przyrody. Pojęcie to obejmuje:
- rybołówstwo
w wodach morskich
połowy ryb na oceanach, morzach i w wewnętrznych wodach morskich,
połowy skorupiaków i mięczaków morskich,
wielorybnictwo,
połowy zwierząt wodnych: żółwi, osłonic, jeżowców itp.,
działalność statków rybackich prowadzących połowy ryb i innych organizmów wodnych połączone z ich przetwórstwem i konserwowaniem,
pozyskiwanie (poławianie, wydobywanie) pozostałych produktów i organizmów znajdujących się w wodach morskich, np.: pereł naturalnych, gąbek, korali i alg,
w wodach śródlądowych – Rybactwo śródlądowe
połowy ryb w wodach śródlądowych,
połowy skorupiaków i mięczaków w wodach śródlądowych,
połowy pozostałych organizmów wodnych w wodach śródlądowych,
pozyskiwanie surowców znajdujących się w wodach śródlądowych,
- zabiegi mające na celu utrzymanie zasobów organizmów wodnych (ryb, skorupiaków, mięczaków i pozostałych zwierząt),
- chów i hodowlę ryb oraz pozostałych produktów i organizmów wodnych (np. roślin wodnych, pereł, gąbek itp.) w wodach morskich i śródlądowych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rybactwo
Rybak
osoba łowiąca ryby
Rybak – osoba trudniąca się rybołówstwem, utrzymująca się z połowu ryb i innych owoców morza (frutti di mare) – krewetek, małży itp. Słowem tym współcześnie określa się zarówno osoby wykonujące ten zawód w pojedynkę (na morzu – rzadko) lub w niewielkich, kilkuosobowych zespołach, pływających na kilkutonowych kutrach (rybactwo), jak również marynarzy wielkich jednostek oceanicznych (rybołówstwo przemysłowe). Na potrzeby rybactwa śródlądowego, na rzekach i jeziorach rybacy na ogół posługują się niewielkimi łodziami, kutry morskie są zazwyczaj większe i dysponują mocniejszymi silnikami.
Do połowu ryb rybacy używają zasadniczo sieci, choć niektóre gatunki ryb nawet przemysłowo odławia się z użyciem haków (np. połów tuńczyka albakora przy pomocy tzw. węd ciągnionych), co przypomina wędkarstwo.
Tytuły zawodowe związane z rybołówstwem:
Rybak hodowca
Rybak pracujący na własne potrzeby
Rybak rybołówstwa morskiego
Rybak stawowy
Rybak śródlądowy (zbiorniki naturalne)
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rybak
Rybołówstwo
Rybołówstwo – gałąź gospodarki obejmująca pozyskiwanie (połów) ryb i innych zwierząt oprócz wielorybów (wielorybnictwo), między innymi skorupiaków i mięczaków (frutti di mare – owoce morza) oraz roślin wodnych w celach spożywczych. Organizmy te wydobywa się zarówno na morzach i oceanach, jak i w rzekach i jeziorach, w celu ich spożycia lub dalszego przetworzenia (przemysł rybny). Rybołówstwo dzieli się na przybrzeżne i pełnomorskie. Pierwotnie obok zbieractwa i łowiectwa stanowiło podstawę utrzymania się społeczeństw (mezolit).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rybo%C5%82%C3%B3wstwo
Rynek (ekonomia)
Rynek (w ekonomii) – zespół mechanizmów umożliwiający kontakt producentów z konsumentami.
Rynek to całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków w jakich one przebiegają. Na rynku konkurencyjnym tak dokonuje się ustalenia ceny oraz ilości dóbr. To także określona zbiorowość podmiotów gospodarujących zainteresowanych dokonywaniem operacji kupna-sprzedaży określonych dóbr, wartości lub usług. Część zbiorowości reprezentuje podaż (oferenci) zaś część popyt (nabywcy). Przeciwstawienie się popytu podaży w określonym miejscu oraz czasie prowadzi do ustalenia ceny wartości będącej przedmiotem obrotu – sprawia to iż dochodzą do skutku transakcje kupna sprzedaży.
Rynek jest instytucją, która umożliwia zawarcie transakcji między sprzedającym a kupującym. Każdy rynek ma określoną strukturę. Strukturę tę tworzą kupujący i sprzedający, którzy mogą być partnerami równorzędnymi lub też narzucać sobie nawzajem różne warunki, zależnie od “siły”, jaką dysponują. Przedmiotem transakcji dokonywanych pomiędzy kupującym i sprzedającym są dobra, usługi czy tytuły prawne.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rynek_(ekonomia)
Rynek finansowy
Rynek finansowy – rynek, na którym zawierane są transakcje kupna i sprzedaży różnych form kapitału pieniężnego, na różne terminy i w oparciu o różne instrumenty finansowe.
Uczestnikami rynku finansowego są z jednej strony podmioty potrzebujące kapitału, kreujące popyt, natomiast z drugiej strony – podmioty dysponujące nadwyżkami finansowymi, tworzące podaż kapitału. Dzięki temu zwiększa się efektywność wykorzystania zasobów w gospodarce. Inwestorzy mają możliwość osiągania pożytków z posiadanych oszczędności i ograniczania ryzyka poprzez dywersyfikację portfela aktywów.
Na współczesnym rynku finansowym istnieje wiele instrumentów finansowych, co m.in. pozwala przedsiębiorcom na zbudowanie optymalnej struktury finansowania, a inwestorom lokować wolne środki przy dowolnym poziomie ryzyka.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rynek_finansowy
Rysunek
kompozycja linii wykonana w dwóch wymiarach
Rysunek – kompozycja linii wykonana na płaszczyźnie, polegająca na nanoszeniu na powierzchnię walorów wizualnych przy użyciu odpowiednich narzędzi. Także dział sztuk plastycznych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rysunek
Rytuał
szereg czynności mających głównie znaczenie symboliczne
Rytuał (łac. ritualis od ritus 'obrządek; zwyczaj’) – zespół specyficznych dla danej kultury symbolicznych sekwencji sformalizowanych czynów i wypowiedzi, wykonywanych w celu osiągnięcia pożądanego skutku, który jednakże może być znacznie oderwany od pozornie oczywistego celu funkcjonalnego.
Rytuał jest niekiedy traktowany jako synonim słowa obrzęd, choć w mowie potocznej ma nieco bardziej ekstensywny kontekst. Rytuały często wiążą się z takimi zjawiskami jak sacrum a niekiedy też tabu. Bywają automatyzowane, przekształcając się w nawyk. Błędem jest twierdzić, że są związane wyłącznie z religiami. Jak dowodzi Jean Maisonneuve, są powszechne w dzisiejszych społeczeństwach rytuały świeckie, takie jak kibicowanie klubowi sportowemu, czy też chodzenie na zakupy, nie tylko w celu kupowania niezbędnego towaru, ale też sprawienia sobie satysfakcji.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rytua%C5%82
Ryzyko
Ryzyko – wskaźnik stanu lub zdarzenia, które może prowadzić do strat. Jest ono proporcjonalne do prawdopodobieństwa wystąpienia tego zdarzenia i do wielkości strat, które może spowodować.
Ryzyko jest pojęciem wieloznacznym, trudnym do zdefiniowania. W różnych dziedzinach nauk jest ono różnie interpretowane, dlatego zdaniem niektórych autorów stworzenie jednej uniwersalnej definicji jest niemożliwe.
W mowie potocznej ryzyko oznacza jakąś miarę/ocenę zagrożenia czy niebezpieczeństwa wynikającego albo z prawdopodobnych zdarzeń od nas niezależnych, albo z możliwych konsekwencji podjęcia decyzji.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Ryzyko
Rząd (prawo)
organ sprawujący władzę wykonawczą
Rząd – kolegialny organ władzy wykonawczej, powoływany i odwoływany przez organ przedstawicielski. Do jego zadań należy koordynowanie działalności administracyjnej i realizacja zadań państwa, właściwy dla parlamentarno-gabinetowych systemów politycznych.
Rząd składa się z przewodniczącego rady ministrów, który jest zazwyczaj nazywany premierem (pierwszym ministrem), choć w niektórych krajach (np. Niemcy) jest tradycyjnie nazywany kanclerzem, oraz z ministrów.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rz%C4%85d_(prawo)
Rzecznik
strona ujednoznaczniająca w projekcie Wikimedia
Konstytucyjni rzecznicy w Polsce:
Rzecznik Praw Dziecka
Rzecznik Praw Obywatelskich
ombudsman (pol. rzecznik) – określenie pochodzące z języka szwedzkiego, określające niezależnego urzędnika, do którego można się odwoływać po wyczerpaniu możliwości prawnych.
Inne obecnie istniejące polskie urzędy rzeczników:
Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych
Rzecznik Finansowy
Rzecznik Konsumentów
Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców
Rzecznik Praw Pacjenta
Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego
W Sejmie RP trwa także proces legislacyjny nad ustawą o Rzeczniku Praw Żołnierza (druk sejmowy nr 3068).
Polskie urzędy rzeczników istniejące w przeszłości:
Rzecznik Interesu Publicznego
Rzecznik Praw Absolwenta
Europejskie urzędy rzeczników:
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzecznik
Rzecznik patentowy
Rzecznik patentowy – inżynier lub prawnik świadczący pomoc prawną i techniczną podmiotom gospodarczym, jednostkom organizacyjnym oraz osobom fizycznym w sprawach własności przemysłowej.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzecznik_patentowy
Rzecznik prasowy
osoba odpowiadająca za kontakty z mediami
Rzecznik prasowy – osoba odpowiedzialna za kontakty danej instytucji lub organizacji z mediami. Posiadanie kompetentnego rzecznika prasowego jest ważnym elementem public relations. Rzecznik prasowy to profesja z pogranicza public relations oraz dziennikarstwa. Z jednej strony osoba, która wykonuje ten zawód, musi stosować metody inne niż dziennikarskie, a z drugiej dobrze, jeśli wie, jak działają dziennikarze i jakich informacji potrzebują.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzecznik_prasowy
Rzecznik Praw Dziecka
konstytucyjny jednoosobowy organ w Polsce
Rzecznik Praw Dziecka (RPD) – konstytucyjny jednoosobowy organ władzy państwowej ustanowiony artykułem 72 ust. 4 Konstytucji RP z 1997, po raz pierwszy powołany w 2000.
Rzecznik stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. Kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina.
Od 2020 Biuro Rzecznika Praw Dziecka znajduje się przy ul. Chocimskiej 6 w Warszawie.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzecznik_Praw_Dziecka
Rzecznik Praw Obywatelskich
polski jednoosobowy organ państwowy
Rzecznik Praw Obywatelskich – polski jednoosobowy organ państwowy ustanowiony w 1987, utworzony w 1988. Rzecznik praw obywatelskich pełni funkcję ombudsmana.
Urząd RPO został utworzony 1 stycznia 1988. Pierwszym rzecznikiem została prof. Ewa Łętowska, powołana przez Sejm 19 listopada 1987. Od września 2015 urząd ten pełni Adam Bodnar. Działalność Rzecznika reguluje Konstytucja RP (art. 208–212) oraz ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich.
Jednostką pomocniczą Rzecznika Praw Obywatelskich jest Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. Jego siedziba główna znajduje się przy al. „Solidarności” 77 w Warszawie, część jednostek organizacyjnych Biura mieści się przy ul. Długiej 23/25.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzecznik_Praw_Obywatelskich
Rzeczoznawca
Rzeczoznawca – tytuł przyznawany na podstawie odpowiednich przepisów szczególnych, osobom o wysokich kwalifikacjach i odpowiednio dużym, udokumentowanym doświadczeniu w określonej dziedzinie i specjalności zawodowej.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzeczoznawca
Rzeczywistość
wszystko, co istnieje – Termin rzeczywistość w najszerszym znaczeniu zawiera wszystkie byty, zarówno obserwowalne, jak i pojęciowe, wprowadzone przez naukę czy filozofię.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzeczywisto%C5%9B%C4%87
Rzeczywistość rozszerzona
system łączący świat rzeczywisty z generowanym komputerowo
Rzeczywistość rozszerzona (ang. augmented reality), rzeczywistość poszerzona – system łączący świat rzeczywisty z generowanym komputerowo. Zazwyczaj wykorzystuje się obraz z kamery, na który nałożona jest, generowana w czasie rzeczywistym, grafika 3D. Istnieją także zastosowania wspomagające jedynie dźwięk (jak aplikacja RjDj na iPhone).
Na przykład użytkownik AR może za pomocą półprzezroczystych okularów obserwować życie toczące się na ulicach miasta jak również elementy wytworzone przez komputer nałożone na rzeczywisty świat.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzeczywisto%C5%9B%C4%87_rozszerzona
Rzeczywistość wirtualna
środowisko symulowane komputerowo
Rzeczywistość wirtualna (ang.virtual reality), fantomatyka – obraz sztucznej rzeczywistości stworzony przy wykorzystaniu technologii informatycznej. Polega na multimedialnym kreowaniu komputerowej wizji przedmiotów, przestrzeni i zdarzeń. Może on reprezentować zarówno elementy świata realnego (symulacje komputerowe), jak i zupełnie fikcyjnego (gry komputerowe science-fiction).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzeczywisto%C5%9B%C4%87_wirtualna
Rzemieślnik
człowiek zajmującym się rzemiosłem
Rzemieślnik – człowiek zajmujący się rzemiosłem.
Prawodawca rzemieślnikiem określa osobę fizyczną, który we własnym imieniu i na własny rachunek, z udziałem pracy własnej, wykonuje działalność gospodarczą, na podstawie dowodu kwalifikacji zawodowych. Jednakże handel, gastronomia, transport, hotelarstwo, wolne zawody, lecznictwo oraz działalność artystów plastyków i fotografików są wykluczone z działalności rzemieślniczej.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzemie%C5%9Blnik
Rzemiosło
Rzemiosło – zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, posiadającą udokumentowane kwalifikacje do wykonywania danej działalności gospodarczej we własnym imieniu i na swój rachunek, przy zatrudnieniu niewielkiej liczby pracowników, których praca ma na celu wspieranie działalności rzemieślnika. O tym, czy dana działalność jest rzemiosłem decydują jej właściwości, charakter, niewielka skala i rozmiar oraz brak cechy uciążliwości środowiskowej oraz społecznej typowej dla działalności przemysłowej lub też produkcyjnej w znacznym rozmiarze. Jako przykład rzemiosła można podać artystyczny wyrób cegieł prowadzony w niewielkim rozmiarze, a jako działalność przemysłową – produkcję materiałów budowlanych w specjalnie przeznaczonych do tego urządzeniach prowadzona w znacznych rozmiarach w sposób zorganizowany i ciągły.
Rzemiosłem jest również zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez wspólników spółki cywilnej osób fizycznych posiadającą udokumentowane kwalifikacje do wykonywania danej działalności gospodarczej, w imieniu własnym tych wspólników i na ich rachunek.
Rzemiosło jest istotnym elementem uzupełniającym przemysł i wpływającym na przyspieszenie rozwoju gospodarczego kraju. Jest czynnikiem zmniejszającym bezrobocie i wspomagającym system oświatowy. W związku z postępującym unowocześnieniem procesu wytwarzania w rzemiośle, dochodzi do zatarcia różnic między przemysłem, zwłaszcza drobnym, a rzemiosłem.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzemios%C5%82o
Rzemiosło artystyczne
Rzemiosło artystyczne – czasem zamienne z określeniem sztuka użytkowa – dziedzina sztuki zajmująca się wytwarzaniem przedmiotów użytkowych o wysokich walorach estetycznych. Głównie dotyczy to takich wyrobów, jak meble, okucia, złotnictwo, tkanina, ceramika.
Z samej nazwy wynika, że są to przedmioty wykonane w warsztatach rzemieślniczych. Dotyczy to także snycerki i intarsji (stolarstwo artystyczne), kowalstwa artystycznego, konwisarstwa, kotlarstwa, jubilerstwa i emalierstwa, płatnerstwa i mieczownictwa, rusznikarstwa, zegarmistrzostwa, introligatorstwa, witrażownictwa, fajkarstwa, powoźnictwa i wielu innych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Rzemios%C5%82o_artystyczne
Rzeźbiarstwo
sztuka polegająca na tworzeniu rzeźb
Rzeźbiarstwo – jedna z dziedzin zaliczanych do sztuk plastycznych. Od malarstwa i grafiki odróżnia ją trójwymiarowość.
Rzeźby są wykonane do oglądania głównie dookolnego, a rzadziej do spoglądania na nie z góry lub z dołu. Oprócz tych cech rzeźba może posiadać fakturę (w zależności od użytego materiału) lub kolor (polichromię). Może być również klasyfikowana ze względu na swoją skalę (miniaturowa lub monumentalna).