Wszystkie artykuły pl.m.wikipedia.org Wyświetl strony zaczynając od: A
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Wszystkie_strony?from=A&to=&namespace=0
Adaptacja (psychologia)
Adaptacja (łac. adaptatio – przystosowanie) – dostosowanie zachowania do wymogów sytuacji i środowiska (zob. stres). Składają się na nią procesy akomodacji i asymilacji. W terminologii biologii i psychologii ewolucyjnej adaptacja oznacza mechanizm biologiczny lub psychiczny, który powstał w toku ewolucji danego gatunku. Podkreśla się jego funkcjonalność, to znaczy, że efektem działania tego mechanizmu jest przystosowywanie się organizmu do określonego układu warunków środowiska.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Adaptacja_(psychologia)
Administracja
działalność organizacyjna i zarządcza
Administracja (łac. administrare – być pomocnym, obsługiwać, zarządzać, ministrare – służyć) – działalność organizatorska realizowana przy pomocy aparatu urzędniczego, obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym, regulowana przez ogólne normy prawne. W innym ujęciu może także oznaczać zarządzanie jakimikolwiek sprawami, własnymi (np. gospodarstwem domowym) lub cudzymi (np. czyimś przedsiębiorstwem).
Jako system, administracja stanowi zbiór powiązanych ze sobą i współpracujących instytucji.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Administracja
Administracja publiczna
Administracja publiczna jest przedmiotem zainteresowania wielu nauk i może być rozpatrywana z różnych punktów widzenia, co wiąże się z rozległością przedmiotu badań.
Samo słowo „administracja” pochodzi od łacińskiego słowa ministrare (kierować, służyć, pomagać, wykonywać). Poprzez przedrostek ad należy rozumieć celowe, długotrwałe i ciągłe działanie.
Trudności ze stworzeniem doskonałej i pełnej definicji administracji towarzyszyły już pierwszym próbom zdefiniowania. Ich efektem jest stwierdzenie L. von Steina, że administracją jest „to, czego nie umiem nazwać”. Kolejnym teoretykiem, który wyszedł naprzeciw temu problemowi jest J. S. Langrod, który uznał że: „administracja to planowe zgrupowanie ludzi w służbie pewnej misji publicznej a dopiero poprzez tych ludzi suma urządzeń, którymi dysponują”.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Administracja_publiczna
Administracja samorządowa
Administracja samorządowa – zespół organów publicznych powołanych do realizowania zadań państwa w terenie. Samorząd gminny, powiatowy czy samorząd województwa to utworzone z mocy prawa zrzeszenia wszystkich mieszkańców danej gminy, powiatu czy województwa, mające osobowość prawną i wypełniające zadania z zakresu administracji publicznej. Samorząd wykonuje zadania samodzielnie, na podstawie upoważnień i w ramach środków przyznanych mu przez Konstytucję i ustawy.
Państwo posiada jedynie możliwość nadzorowania poczynań samorządów, przy czym zakres nadzoru i jego formy są ograniczone i ściśle określone przez przepisy prawa. Samorząd terytorialny jako zrzeszenie podejmuje decyzje bądź przez samych mieszkańców (gminy, powiatu czy województwa), bądź przez swoje organy. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej istnieje trójstopniowy podział terytorialny. Jego jednostkami są:
województwa (16),
powiaty (314 powiatów ziemskich i 66 grodzkich – miast na prawach powiatu)
gminy (jest ich 2478); w gminach mogą być tworzone tzw. jednostki pomocnicze np. sołectwa, dzielnice, osiedla.
Administracja samorządowa występuje na szczeblu województwa (marszałek, sejmik, zarząd województwa), powiatu (starosta, zarząd powiatu, rada powiatu) oraz gminy (prezydent, burmistrz lub wójt, rada gminy). Szczególnym przypadkiem są miasta na prawach powiatu, gdzie znajduje się urząd miasta (prezydent i rada miasta). Należy zauważyć swoistą dwuwładzę na poziomie województwa, gdzie dwa urzędy mają ten sam zakres terytorialny i, jak pokazuje praktyka, nie do końca rozdzielne zadania.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Administracja_samorz%C4%85dowa
Adwokat
prawnik świadczący pomoc prawną
Adwokat (łac. advocatus od advocare, wzywać na pomoc) – prawnik świadczący pomoc prawną, w szczególności polegającą na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Tytuł zawodowy – art. 1 ust 4 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Adwokat
Afekt
Afekt (łac.affectus) – w psychiatrii i psychologii termin określający obserwowaną przez badającego ekspresję emocji. Ekspresja ta nie zawsze współgra z opisem emocji podawanym w wywiadzie przez pacjenta.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Afekt
Afiliacja
Afiliacja (łac. affilatio – „usynowienie”, „włączenie do rodziny”) – zachowanie polegające na nawiązaniu i podtrzymaniu pozytywnych kontaktów i współpracy przez jednostkę lub grupę, organizację z innymi grupami i organizacjami.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Afiliacja
Akademia (uczelnia)
Akademia (łac. academia, gr. Akadémia) – początkowo zgromadzenie uczonych lub artystów, którzy kształcili się pod kierunkiem wybitnego autorytetu, mające na celu rozwój nauki i sztuki. Nazwa wywodzi się od starożytnej szkoły Platona założonej w gaju Akademosa.
Pierwsze nowożytne akademie powstały w epoce renesansu we Włoszech. Model współczesnej akademii nauk jako instytucji publicznej o zasięgu ogólnokrajowym ukształtował się XVII–XVIII wieku. Współcześnie terminem tym nadal określa się zgromadzenia naukowców, np. Polska Akademia Nauk, oraz rodzaj uczelni.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Akademia_(uczelnia)
Akomodacja (psychologia)
Akomodacja – termin wprowadzony do psychologii przez Jeana Piageta. Oznacza zmianę istniejących lub utworzenie nowych struktur poznawczych w celu lepszego dopasowania się do środowiska.
Przykładem akomodacji może być dziecko, które nazywa muchę „ptaszkiem” (asymiluje do istniejącego schematu) i dowiaduje się, że mucha nie jest ptaszkiem, ale owadem. W tym momencie schemat dziecka „to, co lata, jest ptaszkiem” zostaje zaakomodowany do nowej informacji: „to, co lata, jest ptaszkiem lub owadem”.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Akomodacja_(psychologia)
Aksjologia
nauka o wartościach i o kryteriach wartościowania, Aksjologia (gr. αξιοs – godny, cenny + λογοs – nauka)
1. W węższym znaczeniu – szczegółowa teoria wartości, wchodząca w skład poszczególnych dyscyplin naukowych; dziedzina rozważań nad wartościami określonego rodzaju, np. moralnymi, estetycznymi, poznawczymi, ekonomicznymi, religijnymi.
2. W szerokim znaczeniu – dział filozofii, ogólna teoria wartości, nauka o wartościach, wieloaspektowe rozważania teoretyczne dotyczące pojęcia wartości, wywodzące się z etycznych koncepcji dobra.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Aksjologia
Aktor
osoba odgrywająca rolę w teatrze, filmie, telewizji lub radiu
Aktor (łac. āctor, od agere ’działać’) – osoba odgrywająca za pomocą szczególnego zachowania, technik cielesnych i głosowych rolę w serialu, w teatrze i w filmie. Od zwykłego człowieka odróżnia go ze strony samego aktora świadomość gry, ze strony widzów – szczególny sposób traktowania osoby jako aktora. Wobec widza istnieje na sposób dwoisty, jako odtwarzana postać, w którą się tymczasowo wciela, i zarazem jako żywy człowiek, posiadający własną rzeczywistą tożsamość i biografię.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Aktor
Akustyka
dział fizyki i techniki
Akustyka (stgr. ἀκουστός akustós „słyszalny” od ἀκούω akuo „słyszę”) – dział fizyki i techniki zajmujący się zjawiskami związanymi z powstawaniem, propagacją i oddziaływaniem fal akustycznych. Ze względu na różnorodność działów akustyka jest obecnie traktowana jako nauka interdyscyplinarna, obejmująca poświęconą zagadnieniom podstawowym akustykę ogólną, oraz szereg działów akustyki stosowanej, zajmujących się praktycznym zastosowaniem zjawisk akustycznych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Akustyka
Altruizm
zachowanie polegające na działaniu na korzyść innych
Altruizm (fr. altruisme, od łacińskiego rdzenia alter – inny, drugi) – zachowanie polegające na działaniu na korzyść innych. Polega ono na dobrowolnym ponoszeniu pewnych kosztów przez jednostkę na rzecz innej jednostki lub grupy, przeciwstawne zachowaniu egoistycznemu. Zachowania altruistyczne mogą występować zarówno wśród ludzi, jak i w obrębie innych gatunków biologicznych. Jest to podstawowe pojęcie socjobiologii. Termin ten wprowadził August Comte w pierwszej połowie XIX wieku jako pojęcie dotyczące zachowania zarezerwowanego wyłącznie dla człowieka, który potrafi zrzec się części swoich praw na rzecz innych.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Altruizm
Analiza danych
proces przetwarzania danych w celu uzyskania na ich podstawie użytecznych informacji
Analiza danych zastanych – proces przetwarzania danych w celu uzyskania na ich podstawie użytecznych informacji i wniosków. W zależności od rodzaju danych i stawianych problemów, może to oznaczać użycie metod statystycznych, eksploracyjnych i innych.
Korzystanie z danych zastanych jest przykładem badań niereaktywnych – metod badań zachowań społecznych, które nie wpływają na te zachowania (Babbie 2006).
Dane takie to: dokumenty, archiwa, sprawozdania, kroniki, spisy ludności, księgi parafialne, dzienniki, pamiętniki, blogi internetowe, audio-pamiętniki, archiwa historii mówionej i inne.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Analiza_danych
Analiza rynku
Analiza rynku – zespół czynności, które zmierzają do powstania racjonalnych przesłanek podejmowania decyzji bieżących, które dotyczą obsługi rynku we wszystkich wymiarach na podstawie przeprowadzonych badań rynkowych. Wykorzystuje ona dane pozyskiwane poprzez badanie rynku. Analiza ta jest określana jako chwilowa rejestracja struktury zachowania się rynku w określonym czasie i miejscu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Analiza_rynku
Analiza SWOT
SWOT – popularna heurystyczna technika służąca do porządkowania i analizy informacji. Nazwa jest akronimem od angielskich słów określających cztery elementy składowe analizy (Strengths – silne strony, Weaknesses – słabe strony, Opportunities – szanse, okazje i Threats – zagrożenia).
W zarządzaniu analiza SWOT jest stosowana do analizy wewnętrznego i zewnętrznego otoczenia organizacji, a także analizy projektu czy rozwiązania biznesowego. Jest stosowana jako uniwersalne narzędzie pierwszego etapu analizy strategicznej. Pozwala wykorzystać zgromadzone informacje do opracowania strategii działania opartej na silnych stronach i szansach, przy jednoczesnym eliminowaniu bądź ograniczaniu słabych stron i zagrożeń.
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Analiza_SWOT
Anatomia
nauka o budowie organizmów
Anatomia (z gr. anatomē „sekcja (zwłok), krajanie” od anatémnein „pociąć”) – dział biologii, nauka zajmująca się badaniem budowy organizmów. Przedmiotem zainteresowania różnych działów anatomii jest badanie położenia, kształtu, składu oraz ewolucji narządów, tkanek i komórek
Ze względu na grupę badanych organizmów dzieli się anatomię na takie działy jak:
anatomia roślin
anatomia zwierząt
anatomia człowieka
Ze względu na skalę, w jakiej prowadzi się obserwacje, wyróżnia się takie działy jak:
anatomia mikroskopowa
anatomia makroskopowa
Ze względu na stan zdrowia badanych organizmów dzieli się anatomię na takie działy jak:
anatomia prawidłowa
patomorfologia (anatomia patologiczna)
Ponadto wyróżnia się takie działy jak:
anatomia porównawcza
anatomia opisowa
anatomia radiologiczna
anatomia topograficzna
anatomia plastyczna
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Anatomia
Anatomia człowieka
nauka o budowie człowieka
Anatomia człowieka, in. antropotomia (starogr. anthropos – człowiek) – nauka o budowie narządów i układów ciała człowieka, wchodzi w skład morfologii i posługuje się metodami na poziomie makroskopowym (np. obserwacji żywych organizmów i badań sekcyjnych zwłok). Jest to anatomia opisowa, zwana też anatomią klasyczną. Zajmuje się ona badaniem i opisaniem narządów, które spełniają wspólną funkcję, oraz poszczególnych części ustroju.
Ściśle związane z anatomią są:
histologia – nauka o tkankach;
cytologia – nauka o komórce, budowie człowieka na poziomie komórkowym;
fizjologia – nauka o funkcjonowaniu organizmu.
Obecnie anatomia ściśle wiąże się z fizjologią, poświęcając dużo uwagi funkcji i działaniu poszczególnych narządów. Jest to anatomia czynnościowa. Anatomia i fizjologia stanowią podstawę medycyny, gdyż nie można skutecznie udzielić pomocy w chorobie nie znając dokładnie budowy i czynności organizmu zdrowego.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Anatomia_cz%C5%82owieka
Andrologia
Andrologia – dziedzina medycyny zajmująca się budową, czynnościami fizjologicznymi, diagnozowaniem i leczeniem męskiego układu płciowego ze schorzeń (np. zapalenia, zaburzenia funkcji, ograniczona płodność, nowotwory), wad patologicznych w aspekcie endokrynologicznym, naczyniowym, operacyjnym, a także psychologicznym.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Andrologia
Animacja czasu wolnego
Animacja czasu wolnego – dział współczesnej turystyki oraz hotelarstwa, zajmujący się organizacją czasu wolnego ludzi, przebywających w ośrodkach wczasowych i turystycznych.
Podstawowa funkcja animacji czasu wolnego to zapewnienie turystom rozrywek podczas ich pobytu w danym miejscu. Najczęściej przybiera to postać zorganizowanego programu animacyjnego, w którym znaleźć można zajęcia sportowe, plastyczne, teatralne, muzyczne i specjalne animacje dla dzieci.
Do najważniejszych funkcji animacji czasu wolnego należą:
relaksacyjna – rozrywka prowadzi do odreagowania stresów związanych z pracą i obowiązkami codziennymi,
integracyjna – zajęcia animacyjne integrują turystów i doprowadzają do nawiązania nowych znajomości,
motywacyjna – animacja mobilizuje turystów do aktywnego spędzania czasu wolnego,
progresywna – udział w zajęciach animacyjnych prowadzi do samorozwoju jednostki.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Animacja_czasu_wolnego
Animator czasu wolnego
Animator czasu wolnego / animator społeczno-kulturalny – nazwa stanowiska pracy w hotelarstwie, która określa pracownika, zajmującego się organizacją czasu wolnego ludzi, przebywających w ośrodkach kultury, turystycznych, opieki dziennej, domach dziecka itp. Jest to także nazwa kierunku studiów (Uniwersytet Śląski w Katowicach/Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie)
Podstawowa funkcja animacji czasu wolnego to zapewnienie odbiorcom rozrywek podczas ich pobytu w danym miejscu, edukację do kultury. Najczęściej przybiera to postać zorganizowanego programu animacyjnego, w którym znaleźć można zajęcia sportowe, plastyczne, teatralne, muzyczne i specjalne animacje dla dzieci. Inną ważną niezmiernie funkcją animatora jest praca z mniejszościami społecznymi, narodowościowymi, kulturowymi pomagająca w procesie integracji z nowym środowiskiem życia (imigracja) oraz edukacją kulturową.
Najczęściej spotykane formy pracy animatora czasu wolnego:
Kids Entertainer – animator zajmujący się grami i zabawami dla dzieci i młodzieży (najczęściej od 3 do 16 lat),
Sport Entertainer – animator organizujący, sędziujący i koordynujący rozrywki sportowe turystów,
Show Entertainer – animator zajmujący się wieczornymi występami (np. karaoke, skecze, wybory miss hotelu itp.),
All-Round Entertainer – animator pełniący wszystkie powyższe role jednocześnie – wszechstronny.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Animator_czasu_wolnego
Ansambl
zespół muzyków/śpiewaków/aktorów
Ansambl (z francuskiego ensemble – razem, zespół) – utwór dla kilku instrumentalistów lub kilku śpiewaków solistów, a także zespół śpiewaków solistów o różnych barwach głosu.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Ansambl
Antropologia
dziedzina nauki z pogranicza nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych
Antropologia (gr. ἄνθρωπος anthropos „człowiek”, λόγος logos „nauka”) – interdyscyplinarna dziedzina nauki na pograniczu nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych. Zajmuje się badaniem człowieka jako jednostki w społeczeństwie w kontekście historycznej zmienności, biorąc pod uwagę warunki socjalno-ekonomiczne oraz kulturowe; poszukuje zrozumienia roli kultury i struktur władzy w życiu człowieka. Ma dwa podstawowe nurty:
antropologię fizyczną zajmującą się zmiennością biologiczną i fizjologiczną człowieka;
antropologię kulturową (antropologia społeczna) zajmującą się człowiekiem w społeczności (zbliżony do socjologii).
Więcej na stronie Wikipedia.org:
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Antropologia
Antyterroryzm
Ogół aktywności obronnych mających na celu zniwelowanie zagrożeń terrorystycznych
Antyterroryzm – całokształt działań o charakterze ochronnym, mających na celu zmniejszenie prawdopodobieństwa zaistnienia zamachu terrorystycznego oraz minimalizację jego skutków. Obejmuje ochronę osób i mienia, przygotowanie planów działania w sytuacji kryzysowej, zabezpieczenie sił i środków w celu udzielenia pomocy oraz określenie i ocenę możliwych zagrożeń.
W Polsce mianem „antyterroryzmu” określa się z reguły także całokształt działań dotyczących zapobiegania i zwalczania terroryzmu, a więc także działania określane zgodnie z nomenklaturą zachodnią jako „kontrterroryzm”.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Antyterroryzm
Apartament
mieszkanie o wyższym standardzie
Apartament – wielopokojowe mieszkanie w wysokim standardzie lub zespół pomieszczeń przeznaczonych dla potrzeb jednego użytkownika np. w hotelu. Nazwa pochodzi od francuskiego appartement oznaczającego większe mieszkanie, które z kolei wywodzi się z włoskiego appartare (oddzielić).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Apartament
Apatia (psychopatologia)
stan zmniejszonej wrażliwości na bodźce emocjonalne i fizyczne
Apatia (z gr. apátheia „niewrażliwość” od a „brak” i páthos „doświadczenie, uczucie, namiętność, cierpienie”) – stan znacznie zmniejszonej wrażliwości na bodźce emocjonalne i fizyczne. Towarzyszy mu obniżenie aktywności psychicznej i fizycznej, utrata zainteresowań, zmniejszenie liczby kontaktów społecznych, anhedonia.
Apatia jest częstym objawem depresji. Jest też częstym składnikiem objawów negatywnych w schizofrenii. Występuje także w zaburzeniach nerwicowych, wczesnej fazie kalectwa lub jako reakcja na silny uraz psychiczny.
Nie należy mylić jej z apatheią (apatheia, stgr. ἀπάθεια) według poglądów filozoficznych stoików – stanu wolnego od wzruszeń, pozwalającego osiągnąć pełnię szczęścia.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Apatia_(psychopatologia)
Apetyt
pragnienie spożycia pokarmu
Apetyt (łac. appetitus ‘pożądanie’), łaknienie – pragnienie spożycia (najczęściej określonego) pokarmu, zazwyczaj zawierającego konkretny składnik odżywczy, potrzebny w danej chwili organizmowi. Bardzo często, mylnie, utożsamiany z głodem, który jest fizjologiczną potrzebą przyjęcia pokarmu, nie zaś, jak apetyt – psychologiczną. Za regulację apetytu odpowiada układ limbiczny.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Apetyt
Archeologia
nauka badająca przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie materialnych pozostałości działań ludzkich
Archeologia (z gr. ἀρχαῖος archaīos – dawny, stary i -λογία -logiā – mowa, nauka) – nauka, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Archeologia
Architekt
zawód
Architekt (łac. architectus, gr. arkhitekton) – specjalista w dziedzinie projektowania i wznoszenia budowli, także inicjator i organizator czegoś. Architektami określa się także osoby biegłe lub uczone w dziedzinie architektury, architektury krajobrazu, architektury wnętrz.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Architekt
Architektura
dziedzina nauki i sztuki
Architektura (łac. architectura, od architector „buduję” z gr. archi „naczelny” i tekton „budowniczy”) – ogół obiektów materialnych, tworzonych przez człowieka, trwale związanych z określonym punktem powierzchni Ziemi służących zaspokojeniu jego potrzeb osobistych jak i społecznych.
Składowe architektury to obiekty takie jak rzeźba stojąca w ogrodzie, ławka, ogrodzenie, chodnik, budynek mieszkalny, budynki użyteczności publicznej, drogi, mosty, wiadukty, przepusty, wały, elektrownie, warownie itp.
W innym ujęciu mianem architektury określa się dyscyplinę organizującą i kształtującą przestrzeń w realnych formach niezbędnych do zaspokojenia materialnych i duchowych potrzeb człowieka. Osoby kształcące się w tej dyscyplinie, a także zawodowi architekci – często przypisują tej dyscyplinie rolę przodującą w stosunku do dyscyplin sztuki takich jak malarstwo i rzeźba.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Architektura
Archiwista
Archiwista, archiwariusz (łac. archi(v)um „archiwum”, gr. archeíon „gmach rządowy”, l.mn. archeía „archiwa”, archē „przyczyna”) – pracownik, kustosz archiwum, znawca zbiorów archiwalnych. Jest to zawód wiążący się z działaniami mającymi na celu przechowywanie dokumentów dla ich późniejszego udostępniania. Archiwistę zatrudniają m.in. urzędy państwowe, instytucje, zakłady pracy.
Zawód archiwisty wiąże się z ukończeniem studiów na kierunku archiwistyka i uzyskaniem stopnia licencjata lub magistra archiwistyki. Do zawodu archiwisty trafiają też absolwenci kierunku historia o specjalności archiwistyka, szkoły średniej lub szkoły policealnej kształcącej w zawodzie technika archiwisty lub odpowiedniego kursu (np. Stowarzyszenie Archiwistów Polskich prowadzi kursy kancelaryjno-archiwalne I i II stopnia). W niektórych krajach działają szkoły archiwalne, m.in. we Francji École nationale des chartes i w Niemczech Archivschule Marburg.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Archiwista
Archiwistyka
humanistyczna dyscyplina naukowa
Archiwistyka – humanistyczna dyscyplina naukowa, wywodząca się z historii, powiązana również z bibliotekoznawstwem i informacją naukową. Przedmiotem badań archiwistyki są archiwa i dokumentacja.
W zakres archiwistyki wchodzą:
badania nad powstawaniem archiwaliów, ich charakterem w sensie zarówno cech fizycznych, jak też zawartości merytorycznej (aktoznawstwo).
problemy gromadzenia (tzw. „opieka nad narastającym zasobem”; „nadzór nad aktotwórcami”; lub „nadzór na przedpolu archiwalnym”), przechowywania (np. rozmieszczenie w archiwach, gospodarka magazynowa, czyli stan i utrzymanie magazynów, konserwacja archiwaliów), opracowywania (zasady sporządzania pomocy archiwalnych) i udostępniania tejże dokumentacji.
Archiwistyka dzieli się na teorię archiwalną, metodykę archiwalną i archiwoznawstwo
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Archiwistyka
Archiwum
instytucja
Archiwum (łac. archīvum od gr. ἀρχεῖον 'gmach urzędowy’ od ἀρχή 'na czele’, por. archont) – instytucja zajmująca się gromadzeniem, przechowywaniem i udostępnianiem zbiorów archiwalnych (akt metrykalnych, dokumentów urzędowych, akt sądowych, akt szkolnych, dokumentów kartograficznych itp.) w budynku posiadającym odpowiednie standardy techniczne do bezpiecznego przechowywania archiwaliów.
Archiwizacja – proces tworzenia, zabezpieczania i klasyfikowania zbioru.
Digitalizacja – przetwarzanie (kopiowanie) materiałów archiwalnych na format cyfrowy w celu udostępnienia ich na stronach internetowych (skany on-line).
archiwum – plik otrzymywany w procesie archiwizacji (często związana z kompresją) danych. Archiwa przygotowywane są przez programy archiwizujące i kompresujące. Po wykonaniu procesu archiwizacji dane źródłowe zajmują mniej miejsca i umieszczone są w jednym pliku, mającym zwykle rozszerzenia .tar lub .zip, .rar, .arj, .lha, .jar, .cab a czasem .exe.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Archiwum
Artysta
osoba tworząca lub uprawiająca sztukę
Artysta (pd łac. ars dpn. artis 'sztuka’) – osoba tworząca (wykonująca) przedmioty materialne lub utwory niematerialne, mające cechy dzieła sztuki.
Artysta – twórca tym różni się od rzemieślnika – odtwórcy, że swoje dzieła tworzy w oparciu o własną koncepcję, nadając im niepowtarzalny charakter. Dzięki temu dzieła znanych artystów rozpoznawane są bez potrzeby oglądania ich sygnatur. Artyści mogą jednak tworzyć w oparciu o konwencje stylistyczne (np. konwencje literackie), nadające ich dziełom cechy wspólne, pozwalające je zaklasyfikować np. do danego stylu, nurtu artystycznego czy epoki.
Granica między rzemiosłem a sztuką (a więc też między artystą a rzemieślnikiem) jest nieostra, o czym świadczą choćby terminy „rzemiosło artystyczne” czy „sztuka użytkowa”.
Artystą może być każdy, bez względu na stopień profesjonalizmu w uprawianiu jakiejkolwiek sztuki. W zależności od rodzaju uprawianej twórczości, bez względu na to, czy jest ona wykonywana zawodowo czy nie, artysta będzie nosił nazwę związaną ze swoją specjalnością, np. artysta plastyk, artysta muzyk.
Artysta może działać w jednej lub kilku dziedzinach, z których tylko niektóre podane są poniżej:
architektura
architektura wnętrz
architektura krajobrazu
film
fotografia
gry komputerowe / wideo
grafika
komiks
literatura
malarstwo
muzyka
pantomima
performance
rzeźba
sztuka Internetu (net art)
sztuka ulicy
sztuka użytkowa np. biżuteria, ceramika, meblarstwo, tkactwo
teatr
wideo
wzornictwo przemysłowe (design)
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Artysta
Astrofizyka
dziedzina nauki z pogranicza fizyki i astronomii
Astrofizyka – dziedzina nauki leżąca na pograniczu fizyki i astronomii, zajmująca się badaniem procesów fizycznych w skali astronomicznej oraz budową i prawami rządzącymi obiektami astronomicznymi. Tematem badań astrofizyki są procesy fizyczne we Wszechświecie dotyczące takich obiektów jak gwiazdy, galaktyki, materia międzygwiezdna oraz ich wzajemne oddziaływanie.
Badania dotyczą ewolucji Wszechświata w skali kosmologicznej jak i ewolucji gwiazd (astrofizyka teoretyczna).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Astrofizyka
Astronomia
nauka przyrodnicza o ciałach niebieskich i zjawiskach pochodzenia pozaplanetarnego
Astronomia (gr. ἀστρονομία astronomía) – nauka przyrodnicza zajmująca się badaniem ciał niebieskich (np. gwiazd, planet, komet, mgławic, gromad i galaktyk) oraz zjawisk, które zachodzą poza Ziemią, jak również tych, które oddziałują w jej atmosferze, wnętrzu lub na powierzchni, a są pochodzenia pozaplanetarnego (np. neutrina, wtórne promieniowanie kosmiczne). Skoncentrowana jest na fizyce, chemii, meteorologii i ruchu ciał niebieskich, zajmuje się także powstaniem i rozwojem (ewolucją) Wszechświata.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Astronomia
Atrakcyjność fizyczna
zakres, w jakim cechy fizyczne danej osoby są uważane za estetyczne lub piękne
Atrakcyjność fizyczna – zakres, w jakim cechy fizyczne danej osoby są uważane za estetyczne lub piękne. Termin ten często zakłada atrakcyjność seksualną lub pożądanie, ale może być również odrębny od któregokolwiek z nich. Istnieje wiele czynników, które wpływają na atrakcyjność jednej osoby dla drugiej, a aspekty fizyczne są jednym z nich. Atrakcja fizyczna zawiera w sobie uniwersalne percepcje wspólne dla wszystkich kultur ludzkich, takie jak symetria twarzy, uwarunkowania społeczno-kulturowe oraz osobiste preferencje unikalne dla danej jednostki.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Atrakcyjno%C5%9B%C4%87_fizyczna
Atrakcyjność seksualna
Atrakcja seksualna, inaczej pociąg seksualny – atrakcja oparta na pożądaniu seksualnym lub na cechach wzbudzających takie zainteresowanie. Atrakcyjność seksualna zwana też seksapilem (od ang.sex appeal) to zdolność jednostki do wzbudzania zainteresowania seksualnego lub erotycznego u innych ludzi, a także czynnik selekcji seksualnej czy też wyboru partnera. Atrakcyjność może dotyczyć fizycznych lub innych cech lub właściwości osoby, lub tych cech w kontekście, w którym się pojawiają. Atrakcyjność może dotyczyć estetyki lub ruchów osoby, jej głosu lub zapachu, a także innych czynników. Atrakcyjność może być wzmocniona przez ozdoby, ubrania, perfumy lub styl danej osoby. Może to być uzależnione od indywidualnych czynników genetycznych, psychologicznych, kulturowych lub innych, bardziej amorficznych cech. Atrakcja seksualna jest również odpowiedzią na drugą osobę, która zależy od kombinacji cech i kryteriów osoby, która jest przyciągana.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Atrakcyjno%C5%9B%C4%87_seksualna
Atrakcyjność turystyczna
Atrakcyjność turystyczna – właściwość obszaru lub miejscowości wynikająca z zespołu cech przyrodniczych lub pozaprzyrodniczych, która decyduje o zainteresowaniu ze strony turystów. O stopniu atrakcyjności turystycznej danego obszaru lub miejscowości decydują:
walory turystyczne,
zagospodarowanie turystyczne,
dostępność komunikacyjna.
Atrakcja turystyczna oznacza obiekt lub wydarzenie będące przedmiotem zainteresowania ze strony turystów oraz przyciągające ruch turystyczny. Każdy obiekt lub wydarzenie będące atrakcją turystyczną wyróżnia się następującymi cechami:
przyciąga turystów,
ma rdzeń (nucleus), czyli cechę wyróżniającą spośród innych obiektów lub wydarzeń,
ma oznacznik (marker), czyli odpowiednie informacje o rdzeniu, dzięki którym turysta wie o istnieniu atrakcji (np. tablice informacyjne, opis w przewodniku lub innej publikacji).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Atrakcyjno%C5%9B%C4%87_turystyczna
Audiologia
Audiologia – dział nauk medycznych zaliczany do otorynolaryngologii, zajmujący się psychologią i fizjologią zmysłu słuchu (m.in. głośność oraz granice słyszalności), a także jego zaburzeniami oraz leczeniem. Najczęściej stosowane w audiologii metody diagnostyczne to akumetria oraz audiometria.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Audiologia
Audycja radiowa
Audycja radiowa (łac. auditio = „słuchanie”, „plotka”) – jednostka, samodzielny odcinek programu radiowego. Może to być audycja muzyczna, słowno-muzyczna, słowna. Audycje radiowe mogą stać się podkastem, jeśli rozgłośnia udostępni adres RSS, który umożliwi subskrypcję nowych odcinków.
Przykłady audycji radiowych
- koncert radiowy
- lista przebojów
- magazyn (publicystyczny, kulturalny, kulturoznawczy, artystyczny)
- program muzyczny
- program polityczny
- reportaż
- rozmowa
- wywiad
- felieton
- magazyn
- dyskusja
- dokument
- feature
- serwis informacyjny
- słuchowisko (teatr radiowy)
- pogadanka
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Audycja_radiowa
Audyt
Audyt – niezależna ocena danej organizacji, systemu, procesu, projektu lub produktu.
Przedmiot audytu jest badany pod względem zgodności z określonymi standardami, wzorcami, listami kontrolnymi, przepisami prawa, normami lub przepisami wewnętrznymi organizacji (polityki, procedury).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Audyt
Aukcja (forma przetargu)
Aukcja – zorganizowana forma sprzedaży lub zakupu, będąca najczęściej formą przetargu prowadzonego na żywo/on-line. Zazwyczaj aukcje przeprowadza się wtedy, gdy istnieje wielu potencjalnych nabywców na jeden towar. Mogą się one odbywać na targach bądź w wyspecjalizowanych domach aukcyjnych. Istnieją także aukcje internetowe. W polskim prawie cywilnym aukcja stanowi odrębną od przetargu formę zawarcia umowy. W przeciwieństwie do przetargu, charakteryzuje się ustnością i bezpośredniością składania ofert. Kodeks cywilny reguluje zagadnienie aukcji w art. 701, 702, 704 i 705.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Aukcja_(forma_przetargu)
Aula
Aula – pojęcie o kilku znaczeniach:
w starożytnym domu greckim – wewnętrzny dziedziniec, rodzaj atrium
w starożytnym Rzymie – budynek przeznaczony na przyjęcia dworskie
w chrześcijaństwie – sala lub kościół przeznaczony na dyskusje religijne
w średniowieczu – reprezentacyjny budynek, komnata królewska
od czasu baroku – duża, reprezentacyjna sala przeznaczona na uroczystości, spotkania, konferencje, wykłady.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Aula
Automat do gry
Automat do gry – konstrukcja służąca rozrywce, umieszczana najczęściej w salonach gier bądź też pubach lub klubach. Uruchomienie gry następuje w momencie wrzucenia monety bądź żetonu w otwór wrzutowy, zabawa ograniczona jest zwykle pewnym wyznacznikiem narzuconym przez producenta lub właściciela automatu (np. liczba prób/żyć, przejście na wyższy poziom, zdobycie określonego celu w zadanym czasie, ukończenie gry). Zwykle automaty do gier wyposażone były w gałkę sterującą (dżojstik) i kilka klawiszy; stosowane były również nawet 4 takie zestawy, aby mogło grać jednocześnie do 4 osób na jednym automacie. Wykorzystywano także inne rozwiązania, jak pokrętło w Pongu, pistolety świetlne w strzelankach, kierownice w grach wyścigowych (niekiedy nawet całe kokpity samochodowe), maty do tańczenia czy dwie gałki w niektórych strzelankach, będących prekursorami twin stick shooterów, lub grach walki jak International Karate.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Automat_do_gry
Automatyka
Automatyka – dziedzina techniki i nauki zajmująca się zagadnieniami sterowania różnorodnymi procesami, głównie technologicznymi i przemysłowymi (zwykle bez udziału lub z ograniczonym udziałem człowieka).
Automatyka nie jest tożsama z automatyzacją, czyli metodami i środkami służącymi do wyeliminowania lub ograniczenia udziału człowieka w różnych czynnościach. Do automatyzacji może się przyczynić nie tylko automatyka, ale i mechanizacja, robotyka, czy technika informatyczna.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Automatyka
Autor
twórca oryginalnego dzieła
Autor (łac. auctor ‘sprawca, twórca’), in. twórca – ten, kto tworzył lub współtworzył dzieło (utwór w rozumieniu prawa autorskiego).
Twórca utworu zależnego
Typowym przykładem takiego twórcy jest tłumacz. Nie jest autorem tłumaczonego tekstu, ale w rozumieniu prawa autorskiego jest twórcą tłumaczenia – autorem tłumaczenia.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Autor
Autorytet
Autorytet (łac. auctoritas – powaga, znaczenie) – pojęcie mające kilka odmiennych, choć nakładających się często znaczeń.
- Społeczne uznanie, prestiż osób lub instytucji z uwagi na posiadane kompetencje, władzę.
- Osoba lub instytucja ciesząca się uznaniem, mająca kredyt zaufania co do profesjonalizmu, prawdomówności i bezstronności, w ocenie jakiegoś zjawiska lub wydarzenia.
- W kontaktach międzyludzkich osoba mająca cechy przywódcze, z wysoką inteligencją emocjonalną lub charyzmą.
- W teorii socjologicznej jeden z typów idealnych legitymizacji władzy. Zinternalizowane przeświadczenie o świętości i nadrzędności przywódcy. Por. władza charyzmatycznaNajczęściej autorytet postrzegany jest jako czynnik stabilizujący więzi społeczne i ma wydźwięk pozytywny. Istnieje jednak niebezpieczeństwo, iż nadmierne zaufanie do autorytetów grozi skostnieniem poglądów a czasem nawet ich zwyrodnieniem. Brak autorytetów w danej społeczności grozi jej rozpadem lub anarchią. Istnienie w społeczności jednego, dominującego, autorytetu grozi jej faszyzacją. Zbyt wielka ich liczba zagraża atomizacją.
- W psychologii osoba, której jesteśmy skłonni ulegać, podporządkowywać się i wykonywać jej polecenia (zobacz: wpływ autorytetu).
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Autorytet
Wszystkie artykuły pl.m.wikipedia.org Wyświetl strony zaczynając od: Ą
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Wszystkie_strony?from=%C4%84&to=&namespace=0