Alle pagina’s nl.m.wikipedia.org Pagina’s weergeven vanaf: P
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Speciaal:AllePaginas?from=P&to=&namespace=0
Paniek
dorp in Rusland
Paniek is een plotselinge hevige schrik of angst. Het kan een individu of een groot aantal mensen tegelijkertijd bevangen. Paniek bij massa’s kan bijvoorbeeld voorkomen na een ramp, zoals een hevige aardbeving.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Paniek
Passie (emotie)
Passie is een intens verlangen of enthousiasme voor iets of iemand. Het kan ook slaan op de bewondering, vriendschap, opwinding, diepe affectie of liefde voor iemand. Het wordt vaak gebruikt in het kader van romantisch of seksueel verlangen, maar het gaat dieper dan lust.
De achttiende-eeuwse filosoof Denis Diderot beschreef de beginselen van de emotie passie:
Plezier en pijn van de zintuigen;
Plezier in de geest of fantasie;
Onze perfectie en imperfectie en die van een ander;
Plezier en pijn in het geluk of ongeluk van een ander.
Men kan ook passie voelen voor bepaalde hobby’s, zaken of interesses.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Passie_(emotie)
Pedagogiek
Pedagogiek of opvoedkunde is de studie van de manier waarop volwassenen (ouders, opvoeders, onderwijzers) jeugdigen grootbrengen met een bepaald doel voor zich. Een beoefenaar van deze studie heet een pedagoog. De studie van het onderwijs wordt onderwijskunde genoemd. De studie van het lesgeven zelf heet didactiek. Pedagogiek is afgeleid van het Griekse woord paidagoogia, dat letterlijk ‘kinderleiding’ betekent.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Pedagogiek
Personeelsbeleid
Personeelsbeleid is een onderdeel van het organisatiebeleid, namelijk het deel dat direct betrekking heeft op het personeel. Personeelsbeleid is het geheel van maatregelen gericht op arbeid dat helpt de organisatiedoelstellingen te verwezenlijken.
Andere gebruikte termen voor personeelsbeleid zijn personeelsmanagement en humanresource(s)management, hoewel de laatste eigenlijk een totaal ander concept is. Ook wordt wel de term personeel- en organisatiebeleid gebruikt.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Personeelsbeleid
Persoonlijkheid
Persoonlijkheid is een dynamisch en georganiseerd geheel van karakteristieken (voelen, denken, doen) die aan een persoon kunnen worden toegekend. Dit geheel van eigenschappen beschrijft de manier waarop een persoon in verschillende situaties zal reageren, de manier waarop deze denkt gemotiveerd zal worden.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Persoonlijkheid
Pessimisme
het uitgaan van de stelling dat onwelgevallige gebeurtenissen vaker voorkomen dan voorspoedige
Pessimisme (van het Latijnse pessimum, slechtste) of negativisme is van het slechtste uitgaan.
Pessimisten gaan ervan uit dat deze wereld de slechtste van alle mogelijke werelden is, in tegenstelling tot optimisten, die stellen dat deze wereld de beste van alle mogelijke werelden is. Deze opvatting is vaak gerelateerd aan de stemming of de affectieve toestand van het individu in kwestie. In sommige gevallen zijn mensen notoire pessimisten en vinden de gehele werkelijkheid de slechtste van alle mogelijkheden, in andere gevallen kan iemand pessimistisch zijn over een specifieke situatie, mogelijkheid of toestand.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Pessimisme
Piekeren
Piekeren is een gemoedstoestand waarbij een persoon langdurig in een (niet beheersbaar) pessimistisch denkpatroon vastzit. Deze gedachten kunnen van allerlei aard zijn bijvoorbeeld, negatieve ervaringen uit het verleden, persoonlijke zorgen (financiën of gezondheid) of angst voor maatschappelijke ontwikkelingen. In het geval van piekeren is de gedachtestroom (tijdelijk) niet te temmen en wordt er ook niet naar een oplossing toe geredeneerd maar eerder in onmogelijkheden gedacht. Binnen de wetenschappelijke psychologie valt piekeren onder de verzamelnaam perseveratieve cognitie.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Piekeren
Pijn
onplezierig gevoel
Pijn is een sensorische en/of emotionele ervaring veroorzaakt door feitelijke of mogelijke weefselschade of die beschreven wordt in termen van weefselbeschadiging; ergens in het lichaam is een verwonding of dreigt er een te ontstaan. Soms ontstaat pijn echter ook zonder aanwijsbare lichamelijke oorzaak.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Pijn
Piloot
Een piloot (ook vlieger of vliegenier) is een bestuurder van een vliegtuig of luchtschip. In de commerciële burgerluchtvaart worden piloten vaak aangeduid als verkeersvlieger. In het begin van de luchtvaart sprak men van een aviateur.
Letterlijk betekent het woord ‘piloot’ niets meer of minder dan ‘bestuurder’ of ‘stuurman’ (vergelijk ook het Engelse ‘pilot’ dat zowel ‘piloot’ als ‘loods’ kan betekenen).
De naam piloot wordt ook wel gegeven aan de bestuurder van een ruimtevaartuig zoals de Space Shuttle. Hoewel de meeste mensen het in dit geval in het algemeen over astronaut hebben, is de piloot dan toch een bijzondere astronaut, namelijk degene die daadwerkelijk het ruimtevaartuig bestuurt. Dit in tegenstelling tot de andere astronauten, die meestal als wetenschapper of soms zelfs als passagier meegaan, maar niet bevoegd of in staat zijn om daadwerkelijk de stuurknuppel ter hand te nemen.
Soms wordt met “piloot” ook wel de bestuurder van een Formule 1-bolide aangeduid, hoewel dit feitelijk meer beeldspraak is om aan te geven dat een F1-bestuurder niet ‘zomaar’ een chauffeur is. Ook bij de sport bobsleeën spreekt men van een “piloot”.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Piloot
Piramide van Maslow
De piramide van Maslow is een aan Abraham Maslow toegeschreven ordening van behoeftes, op basis van zijn in 1943 gepubliceerde motivatie-theorie. Maslow rangschikte de volgens hem universele behoeften van de mens in deze hiërarchie. Volgens zijn theorie zou de mens pas streven naar bevrediging van de behoeften die hoger in de hiërarchie geplaatst werden nadat de lager geplaatste behoeften bevredigd waren. Maslow heeft de piramide zoals ze wordt gepresenteerd nooit bedoeld als een wetenschappelijk model. Het was alleen bedoeld als een illustratie van het soort concepten waarnaar hij op zoek was.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Piramide_van_Maslow
Pizzeria
Een pizzeria is een restaurant waar voornamelijk pizza’s worden geserveerd, maar ook andere Italiaanse gerechten. Veel pizzeria’s hebben naast het restaurantgedeelte een afhaalbalie en een bezorgdienst.
Pizza’s – van oorsprong een gerecht voor armelui – zijn een wijdverbreide goedkope optie voor degenen die weinig tijd hebben of niet willen koken. Ook is een pizza doorgaans goed zonder bestek te eten.
In de meeste steden worden de pizza’s tegen een kleine vergoeding bezorgd, vaak met een brommertje waarop een kist is gemonteerd waarin de pizza warm blijft.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Pizzeria
Planning
Planning heeft zowel betrekking op het proces om tot een plan te komen, als op de juiste en tijdige uitvoering van het plan.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Planning
Planologie
Planologie is de wetenschappelijke reflectie op de ruimtelijke planning. Deze twee disciplines vormen samen het vakgebied van de ruimtelijke ordening. In de praktijk bestaat er vaak verwarring omtrent deze drie begrippen, en worden dan ook vaak door elkaar gebruikt. De term planoloog is niet beschermd, en in principe mag eenieder zich planoloog noemen. Echter, de zuivere planologie is een wetenschappelijke discipline die theorieën, methodiek en reflectie biedt aan de alledaagse ruimtelijke planning.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Planologie
Planten
groen groeiende groep
Planten (Viridiplantae binnen de Archaeplastida, oorspronkelijk Plantae) zijn organismen die zich niet kunnen voortbewegen en die fotosynthese vertonen. De naam Plantae wordt niet meer voor een taxonomische eenheid gebruikt.
Bij de uitdrukking planten en bloemen gaat het in het gewone spraakgebruik vaak om kruidachtige soorten van de bedektzadigen (Angiospermae), bijvoorbeeld sierplant, kamerplant, tuinplant, kuipplant, potplant, snijbloemen. Deze worden dan voor een deel tegenover de houtige planten zoals de struiken en bomen geplaatst. Samen vormen deze slechts een klein deel van de Viridiplantae.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Planten
Politie
overheidsdienst belast met de handhaving van de openbare orde en veiligheid
De politie is een overheidsdienst belast met de handhaving van openbare orde en veiligheid, het opsporen en onderzoeken van strafbare feiten, directe hulpverlening en het uitvoeren van aanhoudingen (zie ook: Sterke arm).
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Politie
Politiek
theorie en praktijk over menselijke beïnvloeding
Politiek is de wijze waarop in een samenleving de belangentegenstellingen van groepen en individuen tot hun recht komen – meestal op basis van onderhandelingen – op de verschillende bestuurlijke en maatschappelijke niveaus. Waar de scheidslijn loopt tussen het politieke en het ethische en sociale is een vraag waar veel verschil van mening over bestaat. De meeste wetenschappers erkennen dat er sprake moet zijn van enig potentieel tot het gebruik van macht of geweld om een vraagstuk als politiek te bestempelen — bij het beslissen van een politiek conflict is meestal sprake van een verplaatsing van macht van de ene groep of persoon naar een andere groep of persoon.
Een persoon die een ambt of functie in de politiek vervult heet bij mannen een politicus en bij vrouwen een politica.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Politiek
Positieve psychologie
stroming binnen de psychologie
Positieve psychologie is een stroming binnen de psychologie. De grondleggers van de positieve psychologie, Martin Seligman en Mihaly Csikszentmihalyi gaven aan (Seligman & Csikszentmihalyi, 2000) dat het binnen de positieve psychologie over drie onderwerpen gaat:
positieve ervaringen die mensen kunnen hebben, zoals geluk, hoop en liefde
positieve eigenschappen, zoals vitaliteit, doorzettingsvermogen en wijsheid,
positieve instituties oftewel manieren waarop instellingen een positief verschil kunnen maken binnen de maatschappij.
De positieve psychologie ziet zich daarmee als een uitbreiding op de ‘”traditionele” psychologie, die primair gericht is op het ontdekken en genezen van psychische problemen als depressie, burn-out, enzovoort. Daarnaast zetten ze zich af tegen de humanistische psychologie omdat ze zich louter willen baseren op empirisch wetenschappelijk onderzoek (Seligman & Csikszentmihalyi, 2000).
Martin Seligman heeft de positieve psychologie onder de belangstelling gebracht tijdens zijn voorzitterschap van de Amerikaanse Psychologische Associatie in 1998. Seligman is onder andere bekend van zijn onderzoek naar depressies en het aangeleerde hulpeloosheid-fenomeen. Een andere pleitbezorger van de positieve psychologie is de Amerikaanse psycholoog Mihaly Csikszentmihalyi (bekend van het begrip flow). Inmiddels zijn tienduizenden psychologische studies verricht naar “positieve” fenomenen als betrokkenheid, coping, tevredenheid, zelfvertrouwen, leren, persoonlijke ontwikkeling en motivatie) (Compton, 2004; Aspinwall & Staudinger, 2004; Snyder, 2002). Een groot deel van die studies is overigens verschenen voordat Seligman en Csikszentmihalyi de positieve psychologie op de kaart zetten, wat laat zien dat een substantieel deel van de in de positieve psychologie bestudeerde onderwerpen ook al veel aandacht in de traditioneel georiënteerde psychologie kreeg.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Positieve_psychologie
Post (dienst)
systeem voor het vervoer van documenten en andere kleine pakketten
De post is een systeem voor het fysiek vervoeren van poststukken (briefkaarten, brieven en pakketten). Een postdienst kan privé of openbaar zijn, hoewel veel regeringen beperkingen opleggen aan particuliere systemen. Sinds het midden van de 19e eeuw zijn nationale postsystemen over het algemeen opgericht als een overheidsmonopolie, met een vergoeding voor het vooruitbetaalde artikel. Het betalingsbewijs is meestal in de vorm van een zelfklevende postzegel, maar een postmeter wordt ook gebruikt voor bulkmailing.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Post_(dienst)
Postbode
Een postbode of brievenbesteller is iemand die de laatste handelingen uitvoert van de postbezorging, namelijk een deel van de sorteerwerkzaamheden en het daadwerkelijk afleveren oftewel “bestellen”, van de post, in de brievenbus, of soms in handen, van de geadresseerde.
Vooral in de Vlaamse dialecten wordt een postbode ook aangeduid met het Franse woord facteur.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Postbode
Praxeologie
Praxeologie is de wetenschapsopvatting van de Oostenrijkse school, een minderheidsopvatting binnen de economische wetenschap. In deze visie wordt de economie voorgesteld als een logische wetenschap, waarin vanuit axioma’s (grondslagen die ‘onmogelijk te ontkennen’ zijn) conclusies worden getrokken. De conclusies hoeven niet empirisch onderbouwd te zijn en kunnen niet gefalsifieerd worden: ze zijn geldig op grond van logisch redeneren en geloof aan de axioma’s. Vanuit de hoofdstroom van de economische wetenschap wordt Von Mises’ praxeologie beschouwd als onwetenschappelijk.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Praxeologie
Presentator
Een presentator of presentatrice is doorgaans een persoon die radio- of televisie-programma’s presenteert – maar ook evenementen die niet worden uitgezonden, kunnen een presentator hebben. Niet zelden heeft die persoon daarnaast een ander beroep, zoals acteur, zanger, model of omroepproducent, maar is bij het grote publiek vooral bekend als de stem of het gezicht van één of meer mediaprogramma’s. Sommige zijn geselecteerd vanwege het winnen van een schoonheids- of andere tv-wedstrijd; andere worden later bijvoorbeeld acteur.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Presentator
Primaire bron
Een primaire bron is een bron en dus informatie die direct afkomstig is van personen die te maken hebben met een bepaalde gebeurtenis, persoon of tijdspanne. De informatie komt dus zelf uit de periode waarover wordt gesproken en is niet later samengesteld of uit tweede hand vernomen. Primair is echter geenszins een synoniem voor superieur en primaire bronnen hoeven ook niet altijd als meer waardevol tegenover secundaire bronnen gezien te worden omdat de persoonlijke betrokkenheid vaak in sterke “kleuring” van de gegeven informatie resulteert, door het gebruik van eufemismen, weglaten van onwelgevallige feiten, overdrijven van feiten waar men trots op is of een overmaat aan bewondering of juist afkeer van andere betrokkenen.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Primaire_bron
Probleemoplossing
Probleemoplossing is het proces dat moet leiden tot een oplossing voor een probleem. Het is object van onderzoek binnen de cognitieve psychologie.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Probleemoplossing
Proprioceptie
biologisch proces
Proprioceptie of positiezin (ook wel kinesthesie genoemd) is het vermogen van een organisme om de positie van het eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen. Het woord proprioceptie komt van de Latijnse woorden proprius en perceptie (zelfwaarneming).
Het zintuig voor proprioceptie werd eind 19e eeuw ontdekt door Charles S. Sherrington.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Proprioceptie
Psychiatrie
Psychiatrie is een medisch specialisme dat zich bezighoudt met psychische ziektebeelden en soms ook wel met de psychische gezondheid in het algemeen. Het gaat daarbij zowel om diagnostiek en behandeling (therapie) als om preventie en wetenschappelijk onderzoek naar de epidemiologie en werkingsmechanismen van deze aandoeningen. Het hoofddoel van de psychiatrie is het verlichten van psychisch lijden dat een gevolg is van psychiatrische aandoeningen en het vergroten van het psychisch welbevinden van de psychiatrisch patiënt en diens omgeving.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Psychiatrie
Psychoanalyse
Psychoanalyse – soms dieptepsychologie of psychodynamische psychologie – is de naam gegeven door Sigmund Freud aan een systeem van interpretatie en therapeutische behandeling van psychische stoornissen.
De psychoanalyse is aan het einde van de 19e eeuw ontstaan met Sigmund Freud als grondlegger. In de psychoanalyse worden psychische klachten toegeschreven aan het onbewuste van de patiënt. Tegenwoordig wordt de psychoanalyse doorgaans beschouwd als een pseudowetenschap. Verschillende psychoanalytici hebben geprobeerd de theorie en praktijk aan te passen om wetenschappelijk aanvaardbaar te zijn. Vrijwel alle pogingen om herzieningen uit te voeren baseren echter net als Freud de theorie op klinische ervaring in plaats van op repliceerbaar wetenschappelijk bewijs.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Psychoanalyse
Psychologie
studie van het gedrag en het mentaal functioneren – Psychologie – een samenstelling uit het Griekse ψυχή (psychè), ziel en λόγος (logos) woord, gedachte, rede – is de academische discipline die zich bezighoudt met het innerlijk leven (kennen, voelen en streven) en het gedrag van mensen. Zij doet dit over het algemeen door het volgen van de wetenschappelijke methode, maar in sommige gevallen doet zij beroep op symbolische interpretatie en kritische analyse, naar het voorbeeld van andere sociale wetenschappen.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Psychologie
Psychometrie (psychologie)
psychologie
Psychometrie is een wetenschap die zich bezighoudt met de technieken van het meten van psychologische fenomenen zoals kennis, vaardigheden, attituden, eigenschappen en persoonskenmerken. Onderwerp van onderzoek zijn doorgaans de verschillen tussen individuen of tussen groepen van individuen. Als hulpwetenschap wordt psychometrie gebruikt binnen de psychologie, sociologie, economie, marketing en andere sociale wetenschappen.
Binnen de psychometrie zijn de voornaamste onderzoeksgebieden het formuleren en verfijnen van de theoretische onderbouwing van het meten op zichzelf, alsook het ontwikkelen en verfijnen van specifieke psychometrische meetinstrumenten zoals de vragenlijst (zie psychometrisch instrument). Voorbeelden van psychometrische instrumenten zijn het intelligentiequotiënt en gestandaardiseerde lees- en rekenvaardigheidstesten.
Qua methoden en technieken maakt de psychometrie veel gebruik van klassieke testtheorie en item-response theorie alsmede van statistische technieken zoals principale-componentenanalyse en factoranalyse.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Psychometrie_(psychologie)
Psychotherapie
Psychotherapie is een vorm van behandeling door een psychotherapeut. Psychotherapie houdt zich bezig met psychosociale problematieken en psychiatrische stoornissen. Zowel individuen, paren als groepen kunnen zich laten behandelen. De behandeling bestaat uit sessies met een psychotherapeut waarin de dialoog met de therapeut vaak het belangrijkste onderdeel is. Het klassieke beeld van een cliënt die liggende op een divan zijn of haar verhaal vertelt aan de psychotherapeut of psycholoog is vooral te danken aan Sigmund Freud. Freuds psychoanalytische bank was een divan met een zwaar Perzisch tapijt en kussens die aan hem was geschonken door een cliënt. In Nederland zit de cliënt meestal op een stoel, maar als de cliënt meer op zijn of haar gemak is in een liggende positie dan kan dat (afhankelijk van de behandelaar) ook een mogelijkheid zijn.